Sesmir Kurumsal ve Finansal Danışmanlık A.Ş. Başkanı Orhan Ökmen'in
Analizi:
"Para politikasında, çekirdek enflasyonun dikkate alınacağı şeklindeki
görüşleri paylaşması, son zamanlarda Merkez Bankası'nın piyasalarla en
etkili iletişim uygulaması olmuş ve kendi ayağına oldukça başarılı bir
kurşun sıkmıştır.
Para politikasında, çekirdek enflasyonun dikkate alınacağı şeklindeki
görüşlerin ortaya atılmasından itibaren, Merkez Bankası'nın ortaya
koyduğu her politika değişikliği, faiz indirimine hazırlandığı
şeklinde algılanmaktadır.
Türkiye ekonomisinde, faiz indirimi bir kenara, niyet edilmesi dahi,
"döviz kuru"- "üretim ve tedarik maliyet şokları" kanallarıyla
enflasyonu hiç vakit geçirmeden hemen tekrar canlandırmaya başladığı
bir kez daha görülmüştür.
Faiz indirimlerine ilişkin kararların uzunca bir süre ertelenmesi ve
reel faiz alanına geçecek şekilde derhal bir faiz artırımı yapılması
makro istikrar için şarttır: Varlık alımlarını azaltmaya ilişkin FED
kararlarının netleşmesinden sonra küresel düzeyde güçlenecek olarak
dolar karşısında, içeride yapılacak faiz indirimlerinin, TL'nin
önlenemez çöküşüne yol açacağı kaçınılmazdır. Bu nedenle faiz
indirimlerine ilişkin kararların ertelenmesi makro istikrar için
gerekli ve yararlı olacaktır.
Gıda enflasyonunu görmemezlikten gelerek para politikası yürütülemez:
Hasat mevsiminde düşmeyen ya da düşürülmeyen gıda fiyatlarının,
kuraklığın da etkisiyle bundan sonraki dönemlerde daha da artacağı
kaçınılmaz olacağını dikkate alarak, bundan böyle para politikasında
çekirdek enflasyonu dikkate alınacağının deklare edilmesi yoluyla gıda
enflasyonun Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri bertaraf edilmiş
olmuyor. Gıda enflasyonunu görmemezlikten gelerek para politikası
yürütülemez.
Hasat zamanlarında bile gıda fiyatlarının artmasının en temel
gerekçelerinden bir tanesi Toprak Mahsulleri Ofisi'nin tam da bu
mevsimlerde ithalata yönelmiş olması ve destek alımlarının sistematik
ve doğru bir şekilde uygulanmamasıdır: Merkez Bankası enflasyonu
düşürmeye odaklanmalı, gıda enflasyonundaki katılığı kırmak için TMO
ile iş birliğine giderek kuraklığa rağmen destek alımlarının
sistematik ve doğru bir şekilde uygulanmamasına, mazot başta olma
üzere enerji fiyatlarında dizginlenemeyen artışlarının çiftçiler
lehine rehabilite edilmesine ve TMO'nun ithalata yönelmesinin
durdurulmasına çalışmalı ve ikna etmelidir.
Merkez bankası, yapısal dönüşümler ve makro ihtiyatı tedbirler
üretilmesi için Tarım Bakanlığı başta olmak üzere ilgili tüm kamu
kurumlarıyla TCMB'nin bir an önce iletişime geçmesi gerekir: Gübre ve
tohum yönünden ithalata bağımlı bir hale gelinmesi, ithal
fiyatlarındaki artışın yönetiminde fiili imkânsızlık halinin
yönetilebilir hale getirilmesi ve giderilmesi amaçlarıyla, yapısal
dönüşümler ve makro ihtiyatı tedbirler üretilmesi için Tarım Bakanlığı
başta olmak üzere ilgili tüm kamu kurumlarıyla TCMB'nin bir an önce
iletişime geçmesi gerekir.
Üretici açısından artan gıda fiyatları üretim maliyetlerindeki artışın
gerisinde kalmaktadır. Dolayısıyla, hammadde temininden tüketiciye
uzanan tedarik-üretim-stoklama-taşıma-market zincirindeki tıkanmaların
giderilmesi için hükumet düzeyinde girişimler yapılmalıdır.
Türkiye, tarım ve hayvancılık sektörlerinde uzun süredir devam eden
stratejik bir zafiyet tünelinin içerisine girmeye devam etmektedir:
Türkiye'de çiftçilik işi cazibesini yitirmekte, tarımsal ve hayvansal
üretim terkedilmekte ve sektör zayıflamaktadır.
Gıda fiyatlarındaki artışları, fahiş kazanç peşinde koşanların
marifeti olarak nitelemek anlamsız bir çabadır: Gıda fiyatlarındaki
artış "fahiş kazanç" peşinde koşanların, "kara borsacıların",
"fırsatçıların" marifeti olacak kadar basit bir olgu olmadığı için,
gıda üretimi ve dağıtımında maliyetlerin artmasının temel gerekçesi
olan "yönetimsizlik" sorunu bir kenara bırakılarak, sorumluluğun
esnafa yüklenilmesi, polisiye tedbirler, işyeri baskınları, etiket
kontrolleri anlamsız ve beyhude çabalardır. "
******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey