TSKB Ekonomik Araştırmalar, genç istihdamına ve tüm dünyada yıllardır
devam eden genç işsizliği problemine ışık tutan "Gençliğin
Güçlendirilmesi" raporunu yayımladı. İngilizce ve Türkçe olarak
yayımlanan raporda, süregelen genç işsizliğinin pandemi döneminde daha
da arttığının altı çizilirken, dünyada ve Türkiye'deki genç istihdamı
konusu gelişim alanları, pandemi, iklim değişikliği ve toplumsal
cinsiyet eşitsizliği açılarından değerlendiriliyor. Rapor,
sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınma yolunda gençliğin
güçlendirilmesinin gerektiğine işaret ediyor.
Türkiye'nin sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınması için finansman,
danışmanlık ve araştırma faaliyetlerine tüm hızıyla devam eden Türkiye
Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), Ekonomik Araştırmalar Departmanı'ndan
Cihan Urhan'ın hazırladığı Türkiye ve dünyanın önemli gündem maddesi
genç istihdamını ele alan "Gençliğin Güçlendirilmesi" raporunu
yayımladı. Gençliğin güçlendirilmesiyle, sürdürülebilir ve kapsayıcı
kalkınma yolunda önemli bir adımın atılmış olacağına dikkat çeken TSKB
Ekonomik Araştırmalar, genç işsizliği problemini de tüm boyutlarıyla
inceliyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre 2019 yılında dünya
genelinde 500 milyona yakın 15-24 yaş arasındaki genç iş gücünde yer
alırken, bu gençler arasındaki işsizlik oranı yüzde 13,5 seviyesinde
gerçekleşti. Pandeminin getirdiği ekonomik ve sosyal etkilerin
yarattığı değişimlerin işgücü piyasasında gençleri daha fazla olumsuz
etkilediğine işaret eden TSKB Ekonomik Araştırmalar, yapılan
çalışmaların genç işsizliğinin yetişkinlerin işsizliğinden önemli
ölçüde daha yüksek olduğunu ve gençlerin işsiz kalma olasılığının
yetişkinlere (25 yaş ve üstü) oranla 3 kat daha fazla olduğunu ortaya
koyduğunu kaydetti.
Buna sebep olan etkenler arasında eksik teknik beceri seviyesi,
eğitim ve öğrenime kısıtlı erişim, yetersiz işgücü piyasası
politikaları, gençlerin sermayeye erişim zorluğu ve beceri uyumsuzluğu
gibi nedenler bulunduğunu belirten TSKB Ekonomik Araştırmalar, genç
işsizliğini azaltmak ve ortadan kaldırmak için bu sorunların çözümüne
odaklanmak gerektiğinin altını çizdi.
Pandemi dönemi gençlerin yaşadığı zorlukları artırdı
"Gençliğin Güçlendirilmesi" raporuna göre COVID-19 salgını iş
piyasası üzerinde yıkıcı etkiler bırakırken, küresel çapta gençlerin
yaşadığı zorlukları ise daha da artırdı. ILO tahminlerine göre,
pandemi sebebiyle 2020 yılında gençlerin yüzde 8,7'si iş kaybına
uğrarken, yetişkinlerde bu oran yüzde 3,7 seviyesinde gerçekleşti.
Pandemi eğitim, staj gibi fırsatları azaltması ve yeni iş
olanaklarını da sınırlaması nedeniyle gençleri iş piyasasında çok daha
hassas bir duruma getirdi. Raporda bu durumun kısa ve orta vadede daha
fazla gencin NEET (ne eğitimde ne istihdamda olanlar) kategorisine
katılmasını tetikleyebileceğine dikkat çekildi.
Raporda ayrıca, gençlerin eğitim ve öğrenime devam etmede karşılaştığı
engeller kadar, iş değiştirirken ve iş piyasasına girerken de büyük
sorunlarla karşılaştığına işaret edildi. Bunun yanı sıra, COVID-19
salgınının, Türkiye'deki gençlerin istihdam fırsatlarını da olumsuz ve
orantısız şekilde etkilediği belirtildi. Rapora göre, küresel
eğilimlerle paralel şekilde, Türkiye'deki gençlerin işgücüne katılım
oranı pandemi döneminde düşme eğilimi gösterdi ve 2020 yılının Mayıs
ayında yüzde 34,5'e gerileyerek bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla
9,1 yüzde puan düşüş yaşadı. Raporda, Türkiye ekonomisinin bu dönemden
sonra kısmen toparlanmış ve gençlerin işgücüne katılım oranları
yükselme eğilimine geçmiş olsa da hâlâ gençlerin işgücüne katılımının
pandemi öncesi döneme kıyasla geride kaldığının altı çiziliyor. Rapor,
ayrıca rakamların Türkiye'deki gençler arasında işsizliğin COVID-19
pandemisinin ortaya çıkmasından sonra arttığını gözler önüne serdiğini
kaydederken, genç nüfustaki atıl işgücü oranının gençlerin CO
VID-19 pandemisi kaynaklı ekonomik durgunluk sürecinde hangi
zorluklarla karşılaştıklarına dair daha açık ve sağlıklı bir resim
ortaya koyduğunu ifade ediyor.
OECD'deki gençlerin neredeyse yüzde 13'ü, 2019 yılı itibarıyla NEET
statüsünde yer alıyor. Türkiye ise 2019 yılı verileri ile 15-29 yaş
grubundaki yüzde 28,8'lik NEET oranıyla OECD ülkeleri arasında bu
alanda en yüksek orana sahip ülke konumunda. Diğer yandan, ülkeler
arası NEET oranları incelendiğinde, genç kadınlardaki NEET oranlarının
genç erkeklere kıyasla sistematik olarak daha yüksek olduğu görünüyor.
2019'da OECD ülkeleri arasında, genç kadınların yüzde 15,4'ü NEET
olarak değerlendirilirken, genç erkeklerin yalnızca yüzde 10,7'si bu
statüde yer alıyor. NEET oranlarında da en yüksek toplumsal cinsiyet
eşitsizliği yüzde 22,1 oranıyla Türkiye'de bulunuyor. 15-29 yaş
aralığındaki kadın nüfusundaki NEET oranı ise Türkiye'de yüzde 40'lara
ulaşmış durumda.
Türkiye'de her 5 genç kadından yalnızca biri istihdam ediliyor
TSKB Ekonomik Araştırmalar, Türkiye'deki genç kadınların istihdam
oranları ve iş gücüne düşük katılımının da Türkiye işgücü piyasası
için bir diğer zorlu görünümü gözler önüne serdiğini belirtiyor.
Raporda, 15-24 yaş grubu dikkate alındığında, Türkiye'nin OECD'deki
kadın işgücüne katılım oranı en düşük olan ülkelerden biri olduğu
kaydediliyor. Araştırmaya göre, 2019'da OECD ülkeleri arasında genç
kadınların işgücüne katılım oranı ortalaması yüzde 44,4 iken,
Türkiye'de bu oran yüzde 32,6 olarak gerçekleşti. Daha dikkat
çekicisi, Türkiye'de her 5 genç kadından yalnızca biri istihdam
ediliyor (2019 yılı itibarıyla yüzde 22,6). Rapor, son yıllarda işgücü
piyasalarında toplumsal cinsiyet uçurumunun daralmasına rağmen, 2019
yılı verilerinin genç kadınların istihdam oranı ve işgücüne katılım
oranının genç erkeklere göre sırasıyla 20,7 ve 23,3 yüzde puan daha
düşük seviyede gerçekleştiğini ortaya koyuyor.
Eğitim seviyesi yüksek genç kadınların işsizlik oranı artıyor
Türkiye'de son yıllarda işgücüne daha fazla eğitimli genç kadın dâhil
olsa da işsizlik rakamları yükseliyor. İşgücüne dâhil olan mesleki
lise ve yükseköğretim mezunu olan genç kadınlar, işsiz kadınlar
arasında en fazla paya sahip olan grup olarak yer alıyor. Bununla
beraber, mesleki lise ve yükseköğretim mezunu olan genç kadınlar 2014
ile 2020 yılları arasında iş bulmakta en çok zorlanan grup olarak
ortaya çıkıyor.
İklim krizinin potansiyel riskleri genç nüfusun kırılganlığını
artırıyor
Rapora göre, Türkiye, coğrafi özellikleri ve artmakta olan kent nüfusu
ile iklim değişikliğinden yüksek seviyede etkilenme potansiyeline
sahip ülkeler arasında yer alıyor. Yapılan araştırmalar, sıcaklık ve
yağış miktarındaki değişimlerin ekonomik büyüme üzerinde etkili
olduğunu ve iklim krizine karşı en hassas sektörün tarım sektörü
olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Avrupa Komisyonu'nun altını çizdiği
üzere, sigorta, altyapı ve inşaat, insan sağlığı, turizm ve enerji
sistemleri de iklim değişikliğinden en çok etkilenecek yüksek riskli
diğer sektörler arasında yer alıyor. Türkiye'de de istihdam edilen
gençlerin yarısından çoğu konaklama ve yemek hizmetleri, imalat,
toptan ve perakende satış alanlarında çalışıyor. Bu iktisadi
faaliyetlerde görev alan 15-24 yaşları arasındaki 293 bin gencin 2020
yılı içinde pozisyonlarını kaybettiği görülüyor. Rakamlar, COVID-19
sebepli ekonomik durgunlukta genç çalışanların istihdamının,
yetişkinlere (25 yaşından büyük) oranla daha keskin bir şekilde
düştüğünü de teyit ediyor. TS
KB Ekonomik Araştırmalar, iklim krizinin potansiyel yıkıcılığını göz
önünde bulundurarak, yeşil yatırımların genç istihdamına yönelik
fırsatları artırdığına, aynı zamanda çevreyi koruyup, iklim direncini
yükselteceğine dikkat çekiyor.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey