Havalimanı işletmeciliğinde Türkiye?nin dünyadaki lider markası
TAV Havalimanları pandemi nedeniyle getirilen uçuş kısıtlamaları
sonucunda geçtiğimiz yıl iç hatlarda 14,3 milyon, dış hatlarda 12,7
milyon olmak üzere toplam 27 milyon yolcuya hizmet verdi.
TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener ?2020 yılı,
Kovid-19 salgını nedeniyle büyük değişimlerin yaşandığı bir yıl olarak
tarih kitaplarına girdi. Havacılık otoritelerinin virüsün yayılmasını
yavaşlatmak için yılın ikinci çeyreğinde uluslararası uçuşları tamamen
durdurması nedeniyle küresel havacılığın hacmi bu dönemde neredeyse
sıfıra düştü.
İkinci çeyrekte alınan uçuş kısıtlaması önlemleri üçüncü çeyrekte
bir miktar hafifletildi ve buna bağlı olarak 2020'nin üçüncü
çeyreğinde TAV Havalimanları?nın dış hat yolcu trafiğinde kuvvetli bir
toparlanma dönemi yaşadık. Bununla birlikte, faaliyette olduğumuz
coğrafyalar da dahil olmak üzere çoğu ülke arasında ticari seyahat
kısıtlamaları hala devam ediyor. Ticari seyahate izin veren ülkelerin
çoğunda da yolcuların varış yaptıkları ülkede bir karantina dönemi
geçirmesi ve uçağa binmeden önce de Kovid-negatif test sonucu
belgelemesi bekleniyor. Bu uygulamaların bir sonucu olarak
kısıtlamasız karşılıklı seyahat imkanı hala çok az ülke arasında
bulunuyor.
Sene içinde farklı derecelerde uygulanan seyahat kısıtlamaları
nedeniyle 2020 yılında hizmet verdiğimiz yolcu sayısı 2019'a göre
yüzde 70 oranında düştü. Dünyanın dört bir yanındaki havalimanı
işletmecileri ve havayollarından oluşan sektörün tüm bileşenleri de
benzer bir yıl geçirdi. Sektör, 2020?nin Aralık ayında başlayan
aşılamaların 2021 yılı içinde kritik bir eşiği aşması ile birlikte,
senenin ikinci yarısına doğru ticari uçuş kısıtlamalarının kalkmasını
bekliyor.
Kriz nedeniyle ciromuzda yaşanan düşüşe giderler tarafında çok
hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verdik. 2020?nin Nisan-Aralık ayları
arasındaki dokuz aylık sürede faaliyet giderlerimizi(*) yüzde 50
oranında azaltmayı başardık. Tüm yıl için faaliyet giderlerinde
sağladığımız düşüş yüzde 41 oldu. Her ne kadar tüm gider kalemlerinde
önemli kesintiler yapmayı başarmış olsak da, faaliyet giderlerimizdeki
en büyük azalmayı yönetim kademesi dahil tüm çalışanlarımızın,
hükümetlerin verdiği kısmi çalışma desteklerinden de yararlanarak,
sene içinde ücretsiz izin kullanması ile mümkün oldu. Bu nedenle,
çalışanlarımıza ve iş ortaklarımıza krizle mücadelemize yaptıkları
katkı için bir kez daha teşekkür etmek isterim.
Yatırımcılarımıza daha önce, sözleşmelerimizde pandemilerin çok
açık bir şekilde bir 'Mücbir Sebep' olarak tanımlandığını ve
portföyümüzdeki havalimanlarında meydana gelen kayıp operasyon
sürelerini telafi etmek için düzenleyici havacılık otoritelerimize
Mücbir Sebep başvuruları yaptığımızı bildirmiştik. Türkiye?deki
havalimanlarımız için başvurularımız sonuçlandı. Türkiye?de
işlettiğimiz tüm havalimanlarının işletme süreleri ikişer sene
uzatıldı ve 2022 kira ödemeleri 2024?e ertelendi.
Türkiye, Tunus ve Makedonya?daki havalimanlarımız Temmuz 2020'den
beri açık bulunuyor. Gürcistan?daki havalimanlarımız ise hala sadece
sınırlı bir miktarda ülkeyle uçuşlara açık. İlk Umre yolcularını Ocak
ayında karşılayan Medine Havalimanı?nın Mart ayı sonunda tam açılışını
bekliyoruz. Zagreb Havalimanı salgın süresince açık kaldı.
Sınırların yeniden açılmasından sonra uluslararası yolcu trafiği
hacmini belirleyen en önemli etken, ülkelerin birbirlerini karşılıklı
güvenli destinasyon listelerine (yeşil liste) alması oluyor. Her ülke,
kendi belirlediği yeşil listeye giren ülkelerden karantina gereksinimi
olmadan yolcu kabul ediyor. İki ülkenin birbirini karşılıklı yeşil
listeye almasıyla birlikte ticari seyahat trafiğinde anlamlı bir artış
başlıyor. Türkiye ile karşılıklı yeşil listede bulunan ülke sayısı
arttıkça üçüncü çeyrek trafiğinde önemli bir toparlanma gördük. Ancak,
Türkiye?ye en çok turist gönderen ülkeler arasında bulunan İngiltere
ve Almanya dördüncü çeyrekte seyahati yeniden kısıtlamalara tabi
kıldı.
Eylül 2020 itibariyle, Türkiye?deki havalimanlarımız, Türkiye ile
kısıtlamasız seyahat olanağı sağlayan karşılıklı yeşil listelerde yer
alan sınırlı sayıda ülkeden yolcuyu ağırladı. Yolcularımızın geldiği
ülke sayısı oldukça az olmasına rağmen, Eylül ayında Bodrum 2019
yolcusunun yüzde 59?una, Antalya ise yüzde 45?ine ulaştı.
Bu gerçekleşmeler, seyahat kısıtlamalarının kalkması durumunda
portföyümüzün ekseriyetini oluşturan tatil destinasyonlarına pandemi
koşullarına rağmen güçlü bir talep olduğunu açıkça gösteriyor. Buna ek
olarak, sektör uzmanları genel olarak önümüzdeki dönemde kısa mesafeli
uçuşların, uzun mesafe uçuşlardan ve tatil nedenli seyahatlerin de iş
seyahatlerinden daha hızlı iyileşmesini bekliyor. Genellikle kısa
mesafeli tatil destinasyonlarına hizmet veren portföyümüzdeki
havalimanları bu nedenle önümüzdeki dönemde seyahat kısıtlamalarının
kalkmasıyla hızlı bir toparlanma potansiyeline sahip bulunuyor.
Almatı Havalimanı, tüm sektör için oldukça zor geçen 2020 yılını
defansif iş modeli sayesinde net kârla kapadı. Çin ve Avrupa
arasındaki Yeni İpek Yolu'nun ana kargo merkezlerinden biri olma
potansiyeline sahip stratejik bir konumda bulunan Almatı?nın, kira
ödemesi olmaması ve yenileme riski bulunmaması nedeniyle, TAV?ın
geleceğine önemli bir büyüme katkısı yapmasını bekliyoruz.
Kısa süre içerisinde sonuçlandırılmasını beklediğimiz Tunus borç
yapılandırmasının detaylarını anlaşma kapandığında açıklayacağız. Bu
yeniden yapılanma ile Tunus?ta bizim için önemli bir miktarda değer
ortaya çıkmasını bekliyoruz.
2020 yılı, dünyanın yakın tarihte tanık olduğu en zorlu yıllardan
biriydi. Her birimiz sene içinde farklı şekillerde çetin sınavlardan
geçtik ama aynı zamanda çoğumuz da bu sayede ailelerimizle daha fazla
zaman geçirme fırsatına sahip olduk. TAV olarak, bu süreçte,
çalışanlarımızın yanında olmak ve endişelerini gidermek için elimizden
gelen her şeyi yaptık. Bir dünya markası haline gelen TAV, güçlü
bilançosundan, çalışanlarının yüksek gayretlerinden ve hissedarlarının
sarsılmaz desteğinden aldığı güçle bu salgını ve eşi benzeri
görülmemiş etkilerini başarıyla yönetmeye devam edecek. TAV markasını
emekleri ve destekleriyle bugünlere getiren çalışanlarımıza, iş
ortaklarımıza ve hissedarlarımıza en içten şükranlarımı sunuyorum?
dedi.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey