Merkez Bankası, enerji fiyatlarının uluslararası petrol
fiyatlarındaki toparlanmaya bağlı olarak artışını sürdürdüğünü, gıda
yıllık enflasyonunda ise sınırlı bir düşüş yaşandığını bildirdi.
Temmuz ayı enflasyon raporunda "Temel mal grubu yıllık enflasyonu
bir önceki yılın aynı ayındaki vergi ayarlamalarının oluşturduğu baz
etkisiyle gerilemiş, hizmet enflasyonu ise yatay seyretmiştir. Bu
görünüm altında B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu azalırken,
eğilimleri yükselmiştir." denildi.
Ayrıntılar şu şekilde:
"Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,58 oranında artmış ve
yıllık enflasyon 0,86 puan azalarak yüzde 11,76 olmuştur. Bu dönemde B
ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 1,46 ve 1,39 puan
azalarak yüzde 10,49 ve yüzde 10,25 olarak gerçekleşmiştir.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları
incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, gıda ve enerji
gruplarının katkıları sırasıyla 0,78, 0,12 ve 0,06 puan azalmış,
alkol-tütün-altın ve hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 0,08 ve
0,02 puan artmıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle üç aylık ortalamalara göre
B ve C göstergelerinin eğilimlerinde artış gözlenmiştir. Bu dönemde,
enflasyon eğilimi temel mal grubunda daha belirgin olmak üzere temel
mal ve hizmet gruplarında yükselmiştir.
Hizmet fiyatları Temmuz ayında yüzde 1,06 oranında artmış, grup
yıllık enflasyonu yatay seyrederek yüzde 11,80 olmuştur. Yıllık
enflasyon haberleşme ve diğer hizmetler grubunda yükselirken,
ulaştırma hizmetleri başta olmak üzere diğer alt gruplarda
gerilemiştir. Ulaştırma hizmetleri fiyatlarındaki düşüşte tavan fiyat
uygulamasının da etkisiyle fiyatları azalan şehirlerarası otobüs
kalemi (yüzde 6,33) belirleyici olmuştur. Lokanta-otel grubunda
fiyatlar bir önceki aya göre bir miktar yavaşlayarak artmaya devam
etmiştir. Diğer hizmetler grubunda kişisel ulaştırma araçlarının bakım
ve onarımı, eğitim hizmetleri ve paket tur fiyatlarındaki artışlar
dikkat çekmiş, berber ve kuaför hizmetleri fiyatlarındaki artışlar ise
bir miktar yavaşlamıştır. Öte yandan, bazı hizmet sektörlerine
uygulanacak KDV indirimlerinin önümüzdeki dönemde grup enflasyonunu
olumlu etkileyeceği değerlendirilmektedir.
Temel mal grubu enflasyonu Temmuz ayında 2,81 puan düşüşle yüzde
8,58 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda
gerilemiştir. Temmuz ayında mobilya, otomobil ile elektrikli ve
elektriksiz ev aletleri alt kalemlerinde fiyat artışları izlenmesine
karşın, geçen yılın aynı dönemindeki yüksek bazın etkisiyle dayanıklı
mal grubu yıllık enflasyonu belirgin bir oranda düşmüştür. Bu dönemde
giyim fiyatları aylık bazda mevsim ortalamalarına yakın bir gerileme
kaydederken, diğer temel mal grubu fiyatlarında ise ılımlı bir artış
gözlenmiştir.
Enerji grubu fiyatları Temmuz ayında yüzde 2,50 oranında
artmıştır. Son dönemlerde uluslararası enerji fiyatlarında gözlenen
toparlanmaya bağlı olarak akaryakıt ve tüpgaz fiyatları Temmuz ayında
sırasıyla yüzde 5,73 ve yüzde 4,99 oranında yükselmiştir. Ayrıca bu
dönemde şebeke suyu fiyatları yüzde 2,46 oranında artış kaydetmiştir.
Bu gelişmelere karşın, bir önceki yılın aynı dönemindeki yönetilen
kalemlerden elektrik fiyat ayarlaması kaynaklı yüksek baz sebebiyle,
enerji grubu yıllık enflasyonu 0,55 puan gerileyerek yüzde 8,57 olarak
gerçekleşmiştir.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0,20
puan düşerek yüzde 12,73 olmuştur. İşlenmemiş gıda fiyatları aylık
yüzde 2,77 gerilerken, baz etkisi nedeniyle grup yıllık enflasyonu
yüzde 13,85?e yükselmiştir. İşlenmiş gıdada son dönemde gözlenen
olumlu seyir Temmuz ayında belirginleşmiş ve aylık fiyat artışı yüzde
0,16 olmuştur. Bu doğrultuda, baz etkisinin de katkısıyla grup yıllık
enflasyonu yüzde 11,64?e gerilemiştir (Grafik 9). Taze meyve ve sebze
fiyatlarındaki aylık düşüş sınırlı kalırken, diğer işlenmemiş gıda
grubu fiyatları yatay seyretmiştir. Diğer işlenmemiş gıdada yumurta
fiyatlarındaki artış dikkat çekerken, son dönemde aylık enflasyonu
yüksek seyreden bakliyat grubunda ise fiyatlar gerilemiştir. İşlenmiş
gıda grubu fiyatlarındaki olumlu görünümün alt gruplara yayıldığı
gözlenmiştir. Bu gelişmelerle, taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda
yıllık enflasyon bir miktar düşmüştür.
Temmuz ayı başında tütün ve alkol ürünlerinden alınan maktu ve
asgari maktu ÖTV tutarlarının YİÜFE?deki altı aylık değişime endeksli
olarak yükseltilmesine istinaden alkollü içecek fiyatları yüzde 3,61
oranında artarken, tütün ürünleri fiyatları yatay seyretmiştir.
Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Temmuz ayında yüzde 1,02 oranında
yükselmiş, yıllık enflasyon 2,16 puan artarak yüzde 8,33 olmuştur
(Grafik 11 ve Tablo 3). Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi
fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi bu dönemde
azalmıştır.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji
grubunda belirgin olmak üzere bütün alt gruplarda yükselmiştir. Aylık
bazda, enerji fiyatlarındaki artışta uluslararası petrol fiyatlarındaki
görünüme bağlı olarak rafine edilmiş petrol ürünleri ve ham petrol ile
gaz imalatı fiyatları belirleyici olmuştur. Ara malları fiyatlarındaki
artışta değerli ana metaller, temel kimyasallar ve demir dışı metal cevherleri
öne çıkarken sermaye malları grubundaki artışta motorlu kara taşıtları
ile parça ve aksesuarları ve makineler etkili olmuştur. Dayanıklı
tüketim malları fiyatları mobilya, ev aletleri ve mücevherat kaynaklı
yükselirken dayanıksız tüketim malları fiyatları işlenmiş et ürünleri
ile meyve ve sebze fiyatlarındaki düşüşle beraber gerilemiştir.
Özetle, Temmuz ayında üretici fiyatlarının yıllık enflasyonu artarken
ana eğilimi yavaşlamıştır."
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey