QNB Finansbank ( http://www.qnbfinansbank.com ) Erkin
Işık ve Deniz Çiçek Tarafından Hazırlanan Günlük Bülten:
"Yıllık bütçe açığının GSYH'ye oranı Eylül?de aylık 0.3 puan
artarak %2.5 seviyesine yükseldi. YEP doğrultusunda yılsonunda bu
oranın %2.9 olmasını bekliyoruz. ? Zayıf istihdam ve işgücüne
katılımdaki artışla beraber, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik
oranı Temmuz?da aylık 0.3 yüzde puan artarak %14.3 oldu ve en yüksek
seviyesini yeniledi. ? Ağustos?ta perakende satışlar aylık bazda
hafifçe yükselirken, ciro endeksleri geriledi. Endekslerde kurban
bayramı tatilinin etkili olduğunu düşünüyoruz. ? Küresel büyüme
tahminini bu yıl için %3.2?den %3?e düşüren IMF Türkiye ekonomisi
için 2019 yılı büyüme tahminini %2.5 daralmadan %0.2 büyümeye, 2020
yılı büyüme tahminini %2.5'ten %3'e yükseltti.
Bütçe açığı Eylül?de genişledi Merkezi yönetim bütçesi, bir yıl
önce 6.0 milyar TL açık verdikten sonra, bu yılın Eylül ayında 17.7
milyar TL?lik daha yüksek açık verdi. Yıllık bütçe açığının GSYH'ye
oranı aylık 0.3 puan artarak %2.5 seviyesine geldi. Özelleştirme, faiz
geliri ve merkez bankası gelirlerinin yanı sıra bedelli askerlik ve
inşaat affı gelirlerini hariç tutan program tanımlı yıllık bütçe
açığının GSYH'ye oranı ise bir önceki aya göre 0.1 puan ve 2018 sonuna
göre 1.9 puan artışla % 5.4'e yükseldi. (Grafik 1) Bütçe açığındaki
genişlemede vergi gelirlerinin zayıf büyümenin etkisiyle yavaşlaması
ve harcamalardaki yüksek seyir birlikte etkili oluyor. (Grafik 2)
Önümüzdeki döneme bakarsak, Ekim-Aralık 2018'de bu yıl
tekrarlanmayacağını düşündüğümüz 36.5 milyar TL'lik bir defalık gelir
vardı. Ayrıca, bütçe hedeflerine göre yılın kalan kısmındaki faiz
harcamaları geçen yıla göre daha yüksek olacaktır. Böylece bütçe
açığının, güncellenmiş Yeni Ekonomi Programı (YEP) hedefi
doğrultusunda yılın kalanında da artmaya devam ederek, yılı GSYH'nin
%2.9'unda bitirmesini bekliyoruz. 2020'de TCMB?den elde edilen kar
transferlerinin ilk çeyrekte bütçeyi tekrar destekleyeceğini, ancak
bütçe açığının gelecek yılın geri kalanında artmasını önlemek için
daha fazla mali önlem alınması gerektiğini düşünüyoruz. Bu doğrultuda
bütçe açığının 2020'de GSYH'nin %3.3'üne çıkarak YEP hedefi olan
%2.9'un biraz üstünde olmasını bekliyoruz.
Temmuz?da işsizlik sert yükseldi Manşet işsizlik oranı
(Haziran-Ağustos aylarını kapsayan) Temmuz döneminde %13.9 olarak
geçen yılın aynı döneminden 3.1 yüzde puan yüksek gerçekleşti. Mevsim
etkilerinden arındırılmış (M.A.) verilerde ise, işsizlik oranı aylık
bazda 0.3 yüzde puan yükselerek %14.3 oldu ve tarihi yüksek seviyeye
çıktı. (Grafik 3) Güncellenmiş verilere göre işsizlik oranında
Haziran?da duraklayan artış eğilimi böylece Temmuz ayında tekrar
ivmelenmiş oldu. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre tarım
istihdamı aylık bazda arttı, diğer sektörlerde (hizmet, sanayi ve
inşaat) istihdam geriledi. (Grafik 4) Toplam istihdam değişmezken,
işsiz sayısı işgücüne katılım sayısı kadar (yaklaşık aylık 130 bin)
arttı ve 4.68 milyon oldu. İŞKUR verilerini mevsim etkilerinden
arındırınca işsizlik maaşı alanların sayısındaki artış eğiliminin son
aylarda yataya döndüğünü görmekteydik. TÜİK işsiz sayısı verilerinde
ise henüz benzer bir iyileşme yok. Bunda işgücüne katılımın iki aydır
tekrar yükselişe geçmesi etkili olmuş görünüyor. Ekonomik aktivitenin
gerilediği dönemlerde düşen işgücüne katılımın, ekonomik aktivitede
toparlanmayla beraber yükselişini sürdürmesi muhtemeldir. Bu yüzden,
TÜİK işsizlik göstergelerinde iyileşmenin başlaması için yaratılan
istihdamın, katılımdaki artışın üzerine çıkması gerekiyor.
Ciro endeksleri ve perakende satışlarda bayram etkisi
Mevsimsellikten arındırılmış perakende satış hacim endeksi, Ağustos?ta
aylık %0.3 oranında arttı. Gıda ve akaryakıt harcamaları hariç
(çekirdek) artış oranı ise %0.4 oldu. Endekslerin 3 aylık hareketli
ortalamalarının çeyreklik değişimine baktığımızda, çekirdek perakende
satışlardaki artış eğiliminin 2. çeyrek sonuna göre bir miktar
yavaşladığı, manşet endeksteki artış eğiliminin biraz yükseldiği
görülüyor. Ancak Haziran?daki Ramazan bayramında olduğu gibi,
Ağustos?taki kurban bayramı da perakende satışları geçici olarak bir
miktar yükseltmiş olabilir. Dolayısıyla 3. çeyrek görünümü ancak Eylül
verisiyle netleşecek. Hatırlanacağı gibi, tüketim harcamaları ikinci
çeyrek GSYH büyümesinin belirleyicilerinden olmuştu. Perakende satış
endeksleriyle GSYH içindeki tüketim harcamaları arasında güçlü bir
ilişki olduğundan, Eylül verileri tüketim harcamalarının 3. çeyrek
büyümesine katkısı açısından önemli olacak. Bugün açıklanan sektörel
(sanayi, hizmet, ticaret ve toplam ) ciro endeksleri Ağustos?ta aylık
bazda genele yayılmış düşüş gösterdi. Ancak dünkü sanayi üretim
endeksinde olduğu gibi, burada da kurban bayramının endekslere olumsuz
etkisi olduğu anlaşılıyor. Bu etki Eylül ayında telafi edildiğinde,
ciro endekslerinin 3. çeyrekte ılımlı büyümenin devamına işaret
edeceğini düşünüyoruz.
Piyasalarda bugün Dünya Ekonomik Görünüm raporu için küresel
tahmin setini güncelleyen IMF, Türkiye ekonomisi için 2019 yılı büyüme
tahminini %2.5 daralmadan %0.2 büyümeye, 2020 yılı büyüme tahminini
%2.5'ten %3'e yükseltti. IMF enflasyon tahminlerini de aşağı revize
ederek, bu sene için %13.5, gelecek yıl için %12 oranında tüketici
enflasyonu tahmin etti. Küresel ekonomide ise senkronize bir yavaşlama
olduğuna işaret eden kurum, 2019 için %3.2 olan küresel büyüme
tahminini %3?e çekerek, 2008 yılındaki krizden bu yana en düşük
seviyeye getirdi. 2020 yılı küresel GSYH büyüme tahmini ise %3.5?ten
%3.4?e çekildi. ABD?de şirket bilanço sonuçlarının beklentilerden iyi
gelmesi borsa endekslerini yükseltti oynaklık göstergesi olan VIX
endeksi geriledi. Buna karşın Hong Kong?daki olaylar sebebiyle ABD-Çin
arasında yaşanan gerilim risk iştahındaki iyileşmeyi sınırladı. Sonuç
olarak, ABD 10 yıllık tahvil faizi %1.77?ye kadar yükseldikten sonra
biraz geri gelerek %1.74 oldu. EUR/USD ise geçici dalgalanmalar hariç
yataya yakın seyrini sürdürerek bu sabah 1.1030?a geldi. Bugün Euro
Bölgesinde Eylül ayı enflasyonu açıklanacak. Yıllık manşet enflasyonun
%0.9, çekirdek enflasyonun %1 olması bekleniyor Suriye?deki askeri
operasyonla ilgili jeopolitik belirsizlikler yurtiçi piyasa
hareketlerinde etkili olmayı sürdürüyor. Önceki gece ABD yönetiminin
yaptırım açıklamasının ardından, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence
bugün operasyonla ilgili görüşmeler yapmak için Türkiye?ye gelecek.
Haber akışına bağlı olarak dalgalanan USD/TL bu sabah 5.93 seviyesine
yakın başladı. 2 yıllık gösterge faiz dün 16 baz puan gevşedi ve
%15.83?e geldi. 5 yıllık Türkiye CDS?i ise 15 baz puan gerileyerek 398
baz puan oldu."
https://www.qnbfinansbank.com/medium/document-file-2450.vsf
******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey