Şeker Yatırım ( http://www.sekeryatirim.com.tr ) Tarafından
Hazırlanan Günlük Bülten:
"BIST: Yurtdışına paralel dün güne satıcılı başlayan BIST-100
Endeksi gün içinde dalgalı bir seyir izlerken, banka hisseleri
öncülüğünde günü %0,47 düşüşle 102.589 seviyesinden tamamladı. Suudi
Arabistan?ın milli petrol şirketi Aramco'nun petrol üretim sahasına
yapılan saldırı sonrası en önemli petrol üreticilerden birinin
üretiminin durması nedeniyle petrol fiyatlarında %10 üzeri sert
yükseliş yaşandı. Petrol fiyatlarındaki yükseliş ve Jeopolitik
risklerin etkisiyle borsalarda genel satış baskısı yaşanırken, BIST?te
günü satışlarla kapattı. Petrol fiyatlardaki sert yükselişe ve Eylül
ayı için Fed faiz indirimi beklentilerinin %63?lere kadar gerilemesine
rağmen TL varlıklardaki negatif fiyatlama sınırlı kaldı. Ancak petrol
fiyatlarındaki yükselişin devam etmesi ve Fed?in bu hafta faizleri
sabit bırakması durumunda TL varlıklarda kısa vadeli negatif
ayrışmanın oluşması beklenmektedir. Petrol fiyatlarındaki yükseliş
sonrası EM içinde Rusya-Brezilya Al, Türkiye Sat fiyatlaması öne
çıkabilir ki dün TL değer kaybederken bu iki para biriminin değer
kazandığını gördük. Bu nedenle BIST güçlü görünüm sergilese de kar
satışlarının devam edeceğini düşünüyoruz. Global piyasalarda ABD ile
Çin arasındaki ticaret geriliminin yumuşaması ve AMB'den gelen
genişleyici para politikası adımı kısa vadede Jeopolitik risklerin
negatif etkisini sınırlandırabilir. Piyasalar bu hafta yapılacak Fed
faiz kararına ve açıklanacak yeni projeksiyonlara odaklanmış
durumdadır. Fed?in bu toplantıda faizleri sabit tutması durumunda TL
varlıkların kısa vadede bundan en fazla negatif etkilenen grupta yer
alması beklenmektedir. Bu nedenle kısa vadede BIST?te trade amaçlı
alım yönlü pozisyonlarda stop-loss seviyelerinin kısa aralıkla
belirlenmesinde yarar olduğunu düşünüyoruz. Bugün Almanya?da
açıklanacak Zew endeksi ile ABD?de açıklanacak kapasite kullanımı ve
sanayi üretim verileri takip edilecek. ABD?den güçlü gelecek verilerin
Fed faiz indirimi beklentilerini daha da düşürmesi beklenir. Endeksin
güne sınırlı da olsa negatif eğilimle başlamasını bekliyoruz. Endeks
gün içinde dünkü kayıplarını geri almaya çalışsa da tepki alımı
denemelerinin satış fırsatı olarak kullanılması ve kar satış
baskısının devam etmesi beklenmektedir.
Para ve Döviz Piyasaları:
Dün serbest piyasada 5,7040-5,7170 bandında işlem gören USD/TRY
paritesi önceki kapanışa göre %0,62 oranında değer kazanarak günü
5,7120 seviyesinden tamamladı. Sepet bazında ise Lira %0,33 oranında
değer yitirdi. Borçlanma araçları piyasasında dün on yıllık gösterge
tahvilinin getirisi önceki kapanışa göre değişiklik göstermeyerek günü
%15,00 seviyesinden tamamladı.
Yurt İçi Gündem: TCMB?den ek transferlerin yardımıyla bütçe
açığında Ağustos?ta da iyileşme görüldü: Geçtiğimiz yılın Ağustos
ayında 5,8 milyar TL açık veren merkezi bütçe bu yılın aynı ayında 0,6
milyar TL fazla verdi. Gene geçen sene 2,5 milyar TL faiz dışı fazla
verilirken, bu sene aynı ayda faiz dışı fazla 11,4 milyar TL?ye
ulaştı. Ancak, TCMB?den yaklaşık 19 milyar TL tutarındaki yedek akçe
aktarımı başta olmak üzere bir kereye mahsus gelirler dışarıda
tutulduğunda, IMF tanımlı faiz dışı dengenin 8,6 milyar TL açığa
dönüştüğü görülüyor. Ocak-Ağustos döneminde ise, bütçe açığının geçen
seneki 50,8 milyar TL?den 68,1 milyar TL?ye yükseldiği (sene sonu
hedefi: 81 milyar TL), 0,6milyar TL?lik faiz-dışı açığın ise 1,2
milyar TL düzeyinde faiz-dışı fazlaya döndüğü görülüyor. Ancak bu
dönemde, IMF tanımlı faiz-dışı açık 29,9 milyar TL?den 95,8 milyar
TL?ye yükselerek çok yüksek boyutta bir bozulmaya işaret ediyor. Bu
arada, 12 aylık birikimli olarak bakıldığında, Mayıs ayında 118,7
milyar TL?ye ulaşan bütçe açığı Ağustos?ta 90,3 milyar TL?ye kadar
gerilemiş durumda. Aynı süreçte 29,8 milyar TL?lik faiz dışı açık da,
şu anda 3,1 milyar TL faiz dışı fazlaya dönüştü. Ancak aynı dönemde,
tek seferlik gelirlerin (imar affı, bedelli askerlik gelirleri,
TCMB?den kar transferi gibi) dışlandığı IMF tanımlı faiz dışık açıkta
benzer bir iyileşmeye rastlanmıyor aksine 110,5 milyar TL?den daha da
yükselerek yaklaşık 122 milyar TL?ye (GSYH?nin kabaca %3,0?ü) ulaştığı
görülüyor.
Harcamalarda kayda değer bir yavaşlama ile beraber, ek vergi-dışı
gelirler yaratılamadığı sürece, 2019 sonu bütçe açığı/GSHY oranının
%4,0?ünü bile aşabileceğini belirtmiştik. TCMB?den 40 milyar TL?nin
üzerinde yedek akçe aktarımının tamamlanmasıyla, bu oran %3,0
seviyesinde kalabilir (ek harcama yapılmayacağı varsayımıyla).
Sene başındaki 20 milyar TL öngörüsüne karşılık TCMB?den merkezi
bütçeye transferlerin kabaca 78 milyar TL?ye ulaşması bütçe açığını da
önemli ölçüde sınırladı (ya da başka bir ifadeyle belli bütçe
harcamalarına olanak sağladı). 2020 yılında benzer tutarda bir
transfer çok mümkün görünmediğinden, bütçe açığı/GSYH?nin %4,0?e doğru
yükselmesinin önüne geçilmesi için, ya çok ciddi harcama tasarrufuna
ya da vergi tahsilatında büyük ölçüde iyileşmeye (bunun için de iç
talepte canlanmaya) ihtiyaç bulunuyor
İşsizlik oranı yaklaşık 1,5 yıl sonra ilk kez geriledi: Haziran
ayında (Mayıs-Temmuz döneminde) mevsimsellikten arındırılmış manşet
işsizlik oranı geçen ayki %14,0?den %13,9'a geriledi. Bu, işsizlik
oranında Ocak 2018?den beri görülen ilk aylık düşüş oldu. İşsizlik
oranı bu süreçte %9,8?den %14,0?e kadar yükselmişti. Bu arada,
tarım-dışı işsizlik oranı ise %16,2?de sabit kalırken, genç nüfus
işsizlik oranı da %25,5?ten %25,8?e yükseldi. Geçen aya göre sağlanan
100 bin kişilik istihdam artışı işsizlik oranındaki hafif aylık düşüşü
açıklıyor.
Ham (mevsimsellikten arındırılmamış) işsizlik oranı ise geçen ayki
%12,8?den %13,0?e yükseldi. Bu oran, 1 yıl öncesinin %10,2?lik
rakamına göre halen önemli bir bozulmaya işaret ediyor. İstihdam geçen
yıla göre yaklaşık 802 bin kişi (%2,7) gerilerken, işgücündeki 137
binlik (%0,4) artış da dikkate alındığında, işsiz sayısının yaklaşık
938 bin kişi (%28) artışla yaklaşık 4,25 milyona ulaştığı görülüyor.
Ocak-Haziran döneminde ortalama işsizlik oranı, geçen yılki %10,3
seviyesinden bu sene %13,7?ye yükseldi. İşgücündeki artış oranı bu
sene geçmiş senelere nazaran daha düşük oranda gerçekleşiyor. Şöyle
ki, 2015-2018 döneminde aylık ortalama artış %3,0 civarında
seyretmişken, bu sene aylık ortalama artış kabaca %1,0 olarak
gerçekleşti. Bunun da aslında işsizlik oranında daha yüksek oranlı bir
yükselişi önlediğini de söyleyebiliriz. Geçen ay olduğu gibi, yıllık
bazda en fazla istihdam kaybı 493 bin (-%23) ile inşaat sektöründen
gelirken, tarımda 232 bin (-%4), sanayide de 120 bin (-%2) kişilik
istihdam kaybı yaşandı. Öte yandan, hizmet sektörlerinde ise toplamda
44 bin (%0,3) kişilik istihdam artışı oldu.
Hazine dünkü iki ihalede güçlü taleple birlikte 4,0 milyar TL
borçlandı: Hazine 2 yıl vadeli (21/04/21 vadeli) sabit kuponlu
tahvilin yeniden ihracında, ihracında 1,8 milyar TL?si ihale öncesi
rekabetçi olmayan teklif (ROT) yoluyla olmak üzere toplam 3,03 milyar
TL borçlanırken, ihalede bileşik faiz % 15,44, talebi karşılama oranı
da %22 oldu.5 yıllık (05/06/24 vadeli) TÜFE?ye endeksli tahvilin
yeniden ihracında ise, 0,72 milyar TL?si ROT yoluyla olmak üzere
toplam 0,93 milyar TL borçlandı. İhalede reel faizi %4,0, talebi
karşılama oranı da %34 olarak gerçekleşti. Hazine?nin bugün 13 aylık
hazine bonosunun ilk ihracı ile 6 yıllık değişken faizli tahvilin
yeniden ihraçlarını gerçekleştirecek. Hazine?nin Eylül?de 10,0 milyar
TL iç borç, 3,9 milyar TL karşılığı da dış borç geri ödemesi
bulunuyor.
Temmuz ayı ciro ve hacim endeksleri: TÜİK?in dün açıkladığı Temmuz
ayı sektör ciro endekslerine göre, toptan ve perakende ticaret sektörü
ciro endeksinde yıllık %12,2 artış olduğunu (takvim etkisinden
arındırılmış) görüyoruz, ancak bu cironun reel olarak (TÜFE
enflasyonuna göre düzeltilmiş), %3,8 gerilediği anlamına geliyor.
Ticaret dışı hizmet sektörlerinde ise toplam ciro özellikle turizm
(otel-lokanta) sektörünün katkısıyla nominal %22,9 artarken, reel
olarak %5,4 artış gösterdi. Alt sektör bazında, otel-lokanta sektörü
görece daha güçlü performansını Temmuz?da da sürdürerek reel olarak
%8,3 oranında reel ciro artışı sağladı. İç talep için önemli bir
gösterge olan perakende sektörü hacim endeksinde ise yıllık %3,6?lık,
gene aylık da (takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış) %1,5?lik
bir düşüş var. Burada yıllık daralma geçen ay %1,0 kadar yumuşamıştı.
Temmuz?daki bozulma kısmen vergi indirimlerinin sonlanmasıyla ilişkili
olabilir. Öte yandan inşaat sektörüne ilişkin açıklanan veri
setindeki bozulma da devam ediyor. Temmuz ayı inşaat ciro endeksinde
ise %7?lik nominal kayıp olduğu görülüyor ki, bu reel olarak %23?lük
düşüş anlamına geliyor. İnşaat ciro endeksinde, ikinci çeyrekte
%38?lik, ilk çeyrekte de %19?luk reel düşüş vardı.
Şirket Haberleri:
Kardemir (KRDMD) Yönetim Kurulu, Şirket'in yıllık 3.5mn ton çelik
üretim kapasitesine ulaşabilmesi, yanı sıra performans ve verimlilik
artışı kapsamında, 1mn ton/yıl kapasiteli yeni bir Yüksek Fırın
kurulmasına karar vermiştir."
https://www.sekeryatirim.com.tr/Arastirma/ArastirmaRaporDosya/52888/gb-17.09.19.pdf
*******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey