BU BİLANÇOYA HERKES ŞAPKA ÇIKARTIR!
Tarihin en başarılı sihirbazı olarak gösterilen David Copperfield'e bile şapka çıkarttıracak bilanço hareketleriyle, defter değeri 60 kuruş olan BİMEKS, 4.5 liradan halka arz ediliyor.
İşte SPK eski Başkanı'nın şirketi BİMEKS'in hikâyesi...
Eksi özsermaye ile nasıl halka açıldı? Halka arzdan sonra neler yaşandı? Şirket bu kadar borç yüküne nasıl girdi?
Otoriteler, patronlar, yatırımcılar ve piyasa profesyonelleri başta olmak üzere herkesin okuması gereken bir yazı.
HİKÂYE 2010 YILINDA BAŞLIYOR
Akgirayların aile şirketi BİMEKS'in herkese ibret olacak halka arz hikâyesi 2010 yılında başlıyor. Prof. Dr. Vedat Akgiray SPK Başkanı olduktan kısa bir süre sonra şirket bilançosunda izahı mümkün olmayan değişiklikler yaşanıyor. Sermaye bir anda 2 milyon 800 bin liradan 21 milyon 184 bin liraya çıkarılıyor ve halka arz için düğmeye basılıyor.
BİR ANDA KÂRA GEÇİYOR
Şirketin 2008 yılındaki net zararı 14 milyon 554 bin lira. 2009 yılında ise 10 milyon 373 bin lirayken 2010’a gelindiğinde sanki sihirli bir çubuk değmiş gibi bir anda 907 bin lira gibi küçük de olsa kâra geçiyor. Çünkü 3 yıl üst üste zarar eden bir şirket halka açılamaz. Daha sonra tahvil ve halka arz süreci başlıyor. Önce 30 milyon liralık tahvil ihracı yapılıyor, ardından da halka arz işlemleri başlıyor.
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIĞIN İÇERİĞİ NEDİR?
30.06.2010 ara hesap dönemine ait özet konsolide finansal tablolar ve bağımsız denetçi raporuna göre şirketin ödenmiş sermayesi 21 milyon 184 bin lira. Toplam özkaynakları ise 19 milyon 495 lira.
Bilançoda 47 milyon 683 bin 709 liralık maddi olmayan duran varlık gösteriliyor. Peki, nedir bu duran varlığın anlamı diye bakıldığında ‘7. dip not’ta şu detaylara yer veriliyor:
“30 Haziran 2010 tarihinde sona eren altı aylık ara hesap dönemi içinde satın alınan maddi olmayan duran varlıkların tutarı 2.016.245 TL‟dir (30 Haziran 2009 – 1.404.145 TL).
Grup 2008 yılında bazı geliştirme giderlerine katlanmış ve 19.188.000 TL tutarındaki bu maliyetleri TMS 38 “Maddi Olmayan Duran Varlıklar” standardına uygun olarak “Geliştirme Giderleri” altında aktifleştirip muhasebeleştirmiştir. Bu geliştirme giderleri esas itibariyle gelecekte yarar elde edilecek ekonomik varlık olup Grup’un özellikle 2010 yılından itibaren uygulayacağı franchise sistemi ve internetten satış metodunun alt yapısını oluşturmak için yapılmış maliyetlerden kaynaklanmaktadır. Bu sayede mevcut BİMEKS mağazalarında modern mağazacılık yöntemlerini daha iyi uygulayabilmek, çalışan personelin franchise ve internetten satış bilincini arttırmak ve bu satışların güvenliğini oluşturmak suretiyle Grup’a ilave ekonomik faydalar sağlanacaktır. Ayrıca gelecekte yarar elde edilecek bu ekonomik varlık, 4 Şubat 2009 tarihli SPK ruhsatlı değerleme uzman kuruluşu Beta Gayrimenkul Değerleme A.Ş. raporuna göre gerçeğe uygun değerine getirilmiştir. Buna göre de 25.256.402 TL ilave bir değerleme fonu yaratılmıştır. Grup söz konusu varlıkta bir değer düşüklüğünün meydana gelip gelmediğinin tespiti için, yine SPK ruhsatlı değerleme uzmanı kuruluş Beta Gayrimenkul Değerleme A.Ş.‟ye 2010 yılında değerleme tespiti yaptırmıştır.
Bu kuruluşun 01.07.2010 tarihli raporuna göre söz konusu varlığın değeri 44.721.295 TL olarak hesaplanmıştır. Bu tutar ile evvelce tespit edilmiş olan 44.444.402 TL arasındaki fark 276.893 TL 30.06.2010 itibariyle özsermaye içerisinde “Değerleme Fonu” hesabına yansıtılmıştır.
GELİŞTİRME GİDERLERİNİN İÇERİĞİ NEDİR?
Şimdi tane tane herkesin anlayacağı bir şekilde anlatalım. Grup 2008 yılında bazı geliştirme giderlerine katlanmış ve bunun için 19.188.000 TL tutarında bir maliyet oluşmuş. Geliştirme giderinin içerisinde ne var; stok programı mı, franchise sistemi mi, internet sitesi yazılımı mı, mağaza dizaynı mı? Zaten bu yatırımları yapmak şirketin asli görevi değil mi? Bu giderler aktifleştirilebilir mi? Gelecekte yarar elde edilecek ekonomik varlık 2008 yılında 19 milyon lira olarak değerleniyor.
GELİŞTİRME GİDERLERİ İKİ YILDA 25 MİLYON LİRA DEĞERLENİYOR
Gelecekte yarar elde edilecek bu ekonomik varlık, 4 Şubat 2009 tarihli SPK ruhsatlı değerleme uzman kuruluşu Beta Gayrimenkul Değerleme tarafından yeniden değerleniyor. 44 milyon 721 bin lira değer biçiliyor. Buna göre de 25.256.402 TL ilave bir değerleme fonu yaratılmıştır. Son değerleme rakamı olan 44 milyon 721 bin liradan 19 milyon 188 lirayı çıkardığınızda 25 milyon 256 bin lira rakamına ulaşılıyor. Geliştirme gideri iki yılda öyle bir gelişiyor ki maliyeti 19 milyon lirayken bir anda 44 milyon liraya çıkıyor. Sermayesi 21 milyon lira olan şirket geliştirme giderlerine 19 milyon liralık yatırım yapmış, bu yatırımları da şirketin aktflerine eklemiş. Şirketin zararı büyüdükçe değer artış fonu artırılarak açık kapatılmış. Daha anlaşılır bir şekilde anlatmak gerekirse şirketin zararı büydükçe içerisinde yazalım olduğu tahmin edilen sistemin değeri artırılmış.
2010 yılında şirketin özkaynakları 28 milyon lirayken içerisinde diğer kalemlerin de olduğu değer artış fonu 31 milyon lira. Değer artış fonu çıkıldığında şirketin özsermayesi eksiye geçiyor.
ELİNİZİ VİCDANINIZA KOYUN!
Franchise sistemi ve internetten satış metodunun alt yapısını oluşturmak için yapılmış maliyetler 44 milyon lira olur mu? 47 milyon liralık maddi olmayan duran varlık için dip notta, “BİMEKS mağazalarında modern mağazacılık yöntemlerini daha iyi uygulayabilmek, çalışan personelin franchise ve internetten satış bilincini arttırmak ve bu satışların güvenliğini oluşturmak suretiyle Grup’a ilave ekonomik faydalar sağlanacaktır” deniliyor. Zaten bu BİMEKS’in asli işlerinden biri değil midir? Bunun için bilançoda 47 milyon liralık maddi olmayan duran varlık gösterilir mi?
Dip notta ayrıca şöyle deniliyor, “Ayrıca gelecekte yarar elde edilecek bu ekonomik varlık, 4 Şubat 2009 tarihli SPK ruhsatlı değerleme uzman kuruluşu Beta Gayrimenkul Değerleme A.Ş. raporuna göre gerçeğe uygun değerine getirilmiştir. Buna göre de 25.256.402 TL ilave bir değerleme fonu yaratılmıştır.”
Vay vay vay… denilecek bir tablo daha!
YARIN: HALKA ARZ SONRASI NELER YAŞANIYOR?