Türkiye, geçtiğimiz yıllarda rekor üstüne rekor kırdığı futbolcu ihracatında son iki sezon düşüşe geçti.
Ceyhun Kuburlu'nun Dünya'daki haberine göre, 2017-18’de 74 milyon Euro, 2018-19’da 71 milyon Euro 2019-20’de 74.3 milyon Euro’luk satışlarla rekor kıran Türk futbol ihracatı, 2020-21’de 32.1 milyon Euro’ya geriledi. Dün tamamlanan transfer döneminin ardından Türkiye’den yurt dışına satılan futbolcuların kazandırdığı para yalnızca 19 milyon Euro. Harcama limitlerine ve UEFA’nın mali kıskacına rağmen Türk futbolunda transfere harcanan para yine arttı. Kulüplerin borcu 20 milyar lirayı aşsa da harcamalar bir türlü düşmedi. 3 aylık yaz transfer döneminde Süper Lig takımları bonservis ve kiralama bedellerine 67 milyon Euro harcama yaptı. Bu rakamlara futbolculara ödenen imza paraları dahil edildiğinde toplam tutarın 100 milyon Euro’ya ulaştığı tahmin ediliyor.
10 Haziran’da başlayan ve 8 Eylül’de sona erecek olan yaz transfer döneminde yurtdışına en fazla futbolcu satan kulüp Fenerbahçe oldu. Yaklaşık 3 aylık bu transfer döneminde Türk kulüplerinden yurtdışına giden isimler arasında en yüksek satışı Hatayspor yaptı. Hatayspor, 2020’de 200 bin Euro’ya kadrosuna kattığı Boupendza’nın satışından tam 4 milyon 250 bin Euro kazandı. Geçtiğimiz yıllarda Cengiz Ünder, Cenk Tosun, Merih Demiral ve Yusuf Yazıcı gibi Türk futbolcular yüksek bonservislerle Avrupa’ya transfer olurken, bu sezon en yüksek bedelle satılan yerli oyuncu Doğan Alemdar oldu. Genç kaleci, Fransız ekibi Rennes’e transferinde Kayserispor’a 3,5 milyon Euro kazandırdı. Beşiktaş futbolcu satışından para kazanamazken, Galatasaray ise sadece Sekidika transferinden 250 bin Euro gelir sağladı. Son yıllarda yurtdışına sattığı oyuncularla gündeme gelen Trabzonspor da Ekuban’dan 1.8 milyon Euro gelir elde etti.
Yeni sezon öncesi Türkiye’den yurtdışına transfer olan 11 futbolcudan en dikkat çekeni Malatya’dan ABD ekibi Houston’a giden Hadebe oldu. Türkiye’den ayrılan diğer isimlerin yeni durakları arasında Belçika, Rusya, İngiltere, Arabistan, Yunanistan, İtalya ve Fransa yer alıyor. Bu sezon yurtdışına satılan 11 futbolcu arasında şu ana kadar yalnızca iki Türk yer aldı. Ozan Tufan’ın 7.5 milyon Euro’luk zorunlu satın alma opsiyonuyla transfer olduğu Watford, bir yıllık kiralama bedeli olarak da Fenerbahçe’ye 1 milyon Euro ödeyecek. Bu arada İngiliz ekibinin Premier Lig’den düşmesi halinde Ozan Tufan, bir sonraki sezon tekrar Fenerbahçe’ye dönecek. Kayserispor alt yapısından yetişen Doğan Alemdar da 3.5 milyon Euro’ya Rennes’e imza attı. Kayserispor, 18 yaşındaki kalecinin bir sonraki satışından da yüzde 20 paya sahip.
Türk futbolunda bu sezonun en çok tartışılan konusu yabancı sınırı oldu. 3 yerli oyuncunun sahada olmasını gerektiren kural, takımları yeni arayışlara ve farklı tercihler yapmaya zorladı. Mali anlamda da sıkıntı yaşayan yönetimler transfer planlamasını bu doğrultuda gerçekleştirirken, alt yapılardan yetişen isimlere gün doğdu. 2021-22'nin ilk ayında genç futbolculara şans veren takımların başında Fenerbahçe geldi. 16 yaşındaki Arda Güler, 18 yaşındaki Fatih Şanlıtürk ve 20 yaşındaki Muhammed Gümüşkaya, buldukları şansı çok iyi değerlendirdi.
Beşiktaş'ta geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu sezon da eldivenleri giyen 21 yaşındaki Ersin Destanoğlu ile 20 yaşındaki Rıdvan Yılmaz, 22 yaşındaki Güven Yalçın; Galatasaray'da 21 yaşındaki Barış Yılmaz, 22 yaşındaki Kerem Aktürkoğlu ve 21 yaşındaki Berk Balaban da öne çıkanlar arasında yer alıyor. Bu oyuncuları, takım arkadaşlarından ayıran diğer bir özellikleri ise maliyetlerinin ortalamanın çok altında olması. Bu oyuncuların gelirleri 150 bin TL ile 1.2 milyon lira arasında değişiyor.
Takımına en çok kazandıranlar
Türkiye'den yurt dışına transfer olan isimler arasında en pahalı futbolcu unvanı Cenk Tosun’da… Tekrar Beşiktaş’a dönen golcü futbolcu, 2017-18 sezonunda 22.5 milyon Euro bonservis bedeliyle Everton’a imza atmıştı. En pahalı futbolcular listesinin ikinci sırasında ise 2020-21 öncesi Fenerbahçe’den Lazio’ya transfer olan Vedat Muriç yer alıyor. 3. sırada ise 2019-20’de 16.5 milyon Euro ile Trabzonspor’dan Lille’e giden Yusuf Yazıcı bulunuyor.
En çok kazanç sağlayanlar
Süper Lig tarihinde kulüplerine en yüksek kazancı sağlayan futbolcular ise Cenk Tosun ile Eljif Elmas… Beşiktaş, Gaziantep’ten bonservis ödemeden kadrosuna kattığı Cenk’i 22.5 milyon Euro; Fenerbahçe de 180 bin Euro’ya renklerine bağladığı Elmas’ı 16 milyon Euro’ya satma başarısı gösterdi.