BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Gerek Wall Street çevrelerinde gerekse de küresel borsalarda yüksek faiz oranlarının hisse senetleri için kötü olduğu söylenilir. Ancak MarketWatch yazarı Mark Hulbert’e göre borsalar ve faiz oranları arasındaki ilişki sanılandan çok daha farklı olabilir. Zira genel düşünce her ne kadar makul olsa da ampirik veriler faiz ve borsalar arasındaki ilişkiyi desteklemekte şaşırtıcı derecede zorlanıyor.
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre ABD’nin ve diğer ülkelerin merkez bankalarının politika faizlerini yükseltmesi, faizler ile borsalar arasındaki ilişkiyi bir kez daha gündeme getirdi. ABD Merkez Bankası’nın geçtiğimiz hafta üçüncü kez faizleri 75 baz puan artırmasının ardından küresel piyasalarda sert bir satış dalgası görüldü.
Ancak genel yatırımcı algısının aksine Hulbert yüksek faiz oranlarının hisse senetleri için neden kötü olmadığını göstermek için, iki değerleme göstergesinin tahmin gücünü karşılaştırıyor: Fiyat/kazanç oranının tersi niteliğindeki borsa bilanço verimi ile 10 yıllık ABD Hazinesi getirisi arasındaki marj. Hulbert söz konusu marjın bazen “FED modeli” olarak da isimlendirildiğini belirtiyor.
Yüksek faiz oranları hisse senetleri için her zaman kötü olması halinde, Fed modelinin de bilanço veriminden daha üstün olması gerekir. Ancak bu her zaman böyle gerçekleşmiyor. Borsa yazarı Yale Üniversiteri Finans Profesörü Robert Shiller’ın verilerinden faydalanarak 1871’den bu yana ABD hisse senetlerinin performansına odaklanıyor. Buna göre borsanın beş ila 10 yıllık getirilerini tahmin etme yeteneği faiz oranları dikkate alındığında azalıyor:
Faiz oranları dahil edilmeden borsa bilançolarının tahmin yeteneği 5 yılda %6,9, 10 yılda ise %24 olarak görünüyor. Buna karşın faiz oranları dahil edildiğinde 5 yıllık tahmin yeteneği %3,9’a 10 yıllık tahmin yeteneği ise %11,3’e düşüyor.
Para illüzyonu
Göstergeler genel yatırımcı algısı göz önünde bulundurulduğunda oldukça şaşırtıcı. Hulbert bu sebeple yanlışın nerede yapıldığının araştırılması gerektiğini belirtiyor:
“Geleneksel anlatı, daha yüksek faiz oranlarının, gelecek yılların şirket bilançolarının bugünkü değerlerini hesaplarken daha yüksek bir oranda iskonto edilmesi gerektiğini belirten son derece makul bir argümana dayanmaktadır. Bu argüman yanlış olmasa da Kuzey Carolina Eyalet Üniversitesi Finans Profesörü Richard Warr, bana bunun hikayenin sadece yarısı olduğunu söyledi.
Hikayenin diğer yarısı ise enflasyon daha yüksek olduğunda faiz oranlarının daha yüksek olma eğiliminde olması ve ortalama nominal bilançoların daha yüksek enflasyonlu ortamlarda daha hızlı büyüme eğiliminde olmasıdır. Hikayenin bu diğer yarısını takdir etmemek, ekonomide "enflasyon yanılsaması" olarak bilinen temel bir hatadır. Bu hata nominal değerleri gerçek veya enflasyona göre ayarlanmış değerlerle karıştırmak anlamına gelir.”
Warr tarafından yapılan araştırmaya göre, enflasyonun nominal kazançlar üzerindeki etkisi ve iskonto oranı zaman içinde birbirlerini büyük ölçüde iptal ediyor. Enflasyon daha yüksek olduğunda bilançolar daha hızlı büyüme eğiliminde olsa da hisse senetlerinin de bugünkü değerlerini hesaplarken daha ağır bir şekilde iskonto edilmeleri gerekir.
Hulbert’e göre yatırımcılar, FED’in son faiz oranı açıklamasının ardından tepki olarak hisse senetlerini satarken aynı zamanda enflasyon illüzyonunun da suçlusu oldular.
Borsa yazarı bu göstergelerin hiçbirinin ayı piyasasının devam etmeyeceği veya hisse senetlerinin aşırı değerli olduğu anlamına gelmeyeceğine dikkat çekti. Zira gerçekten de birçok gösterge ayı piyasası tarafından üretilen çok daha ucuz hisse fiyatlarına rağmen hisse senetleri hâlâ aşırı değerlendiğini belirtiyor. Ancak Hulbert yazısında yüksek faizlerin borsayı etkileyen diğer faktörlerin ötesinde hisse senetlerinin düşmesini gerektiren ek bir faktör olmadığı düşüncesinin altını çiziyor.