2015’i Fed’in faiz kararı kaosuyla geride bırakan ekonomistler, 2016’ya da Fed’le girdi. Şimdi gözler ABD Merkez Bankası’nın yıl içinde yapması beklenen 4 faiz artışında. Yapar mı, yapamaz mı ise tartışılıyor. Milliyet yazarı Selva Demiralp te tartışmaya demir attı. İşte o yazı:
DÖRT FAİZ ARTIŞI ZOR
ABD Merkez Bankası Fed’in uzun yıllar sonra ilk kez faiz artırımına gittiği Aralık toplantısının tutanakları açıklandı. Toplantı sonrası yapılan basın toplantısında hakim olan güvercin tonu, tutanaklarda da gözlemlemek mümkün. Tutanaklarda Fed üyelerinin yüzde 2’lik hedefin oldukça altında seyreden enflasyon verisinden duydukları rahatsızlık dile getirilmiş.
Fed, ABD ekonomisinin iç dinamiklerindeki toparlanmanın, enflasyonu yukarı yönlü çekmesi gerektiğini ancak dışsal faktörler nedeniyle enflasyonun hedefin altında kaldığını düşünüyor. Enflasyonu aşağı çeken bu faktörler ise güçlü dolar ve düşen petrol fiyatları...
Fed, her iki etkinin de geçici olduğunu ve 2016 yılı içerisinde bu etkilerin ortadan kalkmasıyla birlikte enflasyonun da yükselişe geçeceğini tahmin ediyor. Ancak herkes gibi Fed de yanılabilir ve Fed üyeleri bunun farkında. Fed üyelerini endişelendiren iki husus var:
- Dolar daha fazla güçlenir mi?
Doların güçlenmesi, ABD’nin ithal ettiği ürünlerin fiyatlarını düşürmek suretiyle enflasyon üzerinde aşağı yönlü baskı yapıyor. Fed, dolar fiyatlamasının büyük ölçüde yapılmış olduğunu ve bu noktadan sonra dolardaki değer kazanımlarının yavaşlaması gerektiğini düşünüyor.
Ancak hafta başında Çin borsasındaki ani düşüşü takiben tekrar yükselişe geçen ABD doları, bize Fed’in hesaplarının bozulabileceğine işaret ediyor. Dünyanın geri kalanındaki kırılganlıklar her an güvenli liman güdüsü ile dolara ani kaçışlar yaratabiliyor, ki bu da doların güçlenmesine ve ABD enflasyonunu düşmesine neden oluyor.
- Petrol fiyatları daha fazla düşer mi?
Fed, petrol fiyatlarındaki düşüşün sonlanacağını ve bu şekilde enflasyonun da tekrar rayına oturacağını düşünüyor. Bunda da şöyle bir mantık izliyor:
Petrol fiyatları 2015 içinde yüzde 35 değer kaybetti. Fiyatların aynı ivmeyle düşüşe devamı mümkün olmadığından, 2016 yılı içerisinde, eninde sonunda fiyatlar stabilize olacak ve enflasyon yükselişe geçecektir.
Enflasyon üzerindeki aşağı baskının son bulması için petrol fiyatlarının eski seviyesine gelmesi gerekmediğinin, sadece düşüşünün durmasının yeterli olduğunun da altını çizelim. Ancak sırf aralık toplantısından bugüne fiyatların 37 dolardan 32 dolara indiğini düşünürsek, Fed’in bu tahmininin de birincisi gibi beklenenden yavaş gelişeceğini söylemek mümkün.
Bu iki faktörü, sırf aralık toplantısından sonraki üç haftalık süreç için bile değerlendirdiğimizde, hesapların şaştığını ve eğer bu eğilim sürerse 2016 yılı enflasyon tahmininin aşağı yönlü revize edilmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Bu durumda aralık toplantısı sonrasında da dile getirdiğim gibi, Fed’in yıl içinde yapmayı planladığı 4-5 faiz artırımı kolay kolay gerçekleşmez.