BORSAGUNDEM.COM
Borsa İstanbul’da yıllar sonra, endeksten yeni bir iki sıfır atma çalışması başlatıldı. Kurum duyurusunda, "BIST 30 ve BIST 100 endeksIeri başta olmak üzere, borsamız tarafından hesaplanan BIST Pay Endekslerinin halihazırda ulaştıkları seviyeler dikkate alınarak, TL olarak hesaplanan 'Fiyat ve Getiri Endeksleri'nden iki sıfır atılmasına karar verilmiştir" denildi. Genel Müdür Hakan Atilla da dün yaptığı açıklamada, sürecin start aldığını, Mayıs ayına kadar da neticelendirilmesini beklediklerini söyledi.
Borsa dünyasında yeni bir heyecan esintisi yaratan flaş gelişmeyle birlikte, anılar da canlandı; film şeridi gibi 23 yıl öncesine giden yatırımcılar, uzmanlar, analistler, stratejistler 1997’yi hatırladı.
23 YIL ÖNCE
1986’da o zamanki adıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda, Tuncay Artun başkanlığında tarihler 1997'yi gösterirken, iki sıfır atıldı, piyasanın ucuz görünmesi ile artan sermaye akımları endekse ralli yaptırdı. Öyle ki ocak ayında borsa endeksindeki prim yüzde 70’e çıktı.
O günden bugüne gelirsek eğer, o dönemde sıfır atılmasaydı, şimdi endeksin değeri 12 milyon olacaktı.
ÜÇ YIL ÖNCE
2020’de Borsa İstanbul'da tarih yine tekerrür ederken, bu kez de ince bir ayrıntıya dikkat çekildi. “Unutulmamalı” denildi, hatırlatıldı: “Çünkü iki sıfır operasyonunun işaret fişeği 3 yıl önce atıldı.”
2017’de endeksin 100 bin puanı geçmesiyle iki sıfır atılması önerileri kulislerde dile getirilince, tekrar baş gündeme yerleşince, Borsagundem.com konuyu manşetlerine taşıdı. Sayfalarını sermaye piyasalarının önde gelen aktörlerine açtı.
“Endeksten iki sıfır atılması halinde gerçekleşecek psikolojik rahatlama borsayı çok daha yukarıları taşır mı? Yeni algı büyük, nitelikli halka arzların önünü açar mı? Yabancı girişinin artmasında etkili olur mu? Tasarruf sahiplerinin yeniden borsaya gelmesinin önü açılabilir mi?” soruları ele alındı, sektör temsilcilerine mikrofon uzatıldı.
Türkiye’nin yarınlarının mimarı sermaye piyasalarının ve borsa dünyasının usta isimleri görüşlerini, düşüncelerini, beklentilerini Borsagundem.com aracılığıyla ile paylaştı. Geniş bir zaman diliminde yapılan haberlerde yanıtlar ses getirdi.
“İki sıfır atılması yatırımcı algısını psikolojik olarak pozitif etkileyecektir. Yatırımcının endeks çok yükseldi korkusunu azaltarak hisse senedi yatırımlarını elde tutma süresini uzatabilir…” diyen de oldu; “ Hisse senetlerinde bedelsiz pay artışlarında olduğu gibi ucuzluk algısı yaratırsa, endekste psikolojik nedenlerle harekete neden olabilir” şeklinde konuşan da… “Endeksten sıfır atılması yatırımcı açısından referans değeri ve referans değerdeki değişimleri takip etme kolaylığı sağlayacaktır” düşüncesi de dile getirildi.
“PSİKOLOJİK ETKİ YARATIR”
İstinye Yerleşkesi’ndeki sohbette Borsa Gündem’e piyasaları değerlendiren dönemin Borsa İstanbul Genel Müdürü Murat Çetinkaya, “Endeksten 21 yıl sonra iki sıfır atılması gündemde. Çalışmalar yapıldığı söyleniyor, nasıl gidiyor?” sorumuza, “Biz borsadan iki sıfır atılmasına sıcak bakıyoruz. Bunun daha çok psikolojik etkisi olur. Teknik protokoller var. Bu protokoller hazır olmadan Borsa İstanbul yönetiminden kimse çıkıp da olsun, olmasın demez, olması psikolojik etki yaratır. Olabilmesi teknik çalışma gerektirir” dedi.
ÜÇ YIL SONRA
Ve o ‘hazırlık’, ‘ o ‘çalışma’ ilan edildi. Borsa dünyasında yeni bir algı süreciyle birlikte beklentileri de yükselten ‘endeksten iki sıfır atma’ kararı verildi. Teknik çalışmanın düğmesine basıldı. Borsa İstanbul Genel Müdür Hakan Atilla, iki sıfır atılması ile endeksin 1200'lere geleceğini, bununla da enflasyonist piyasa algısının biteceğini kaydetti.
Piyasaların nabzını tutanlar da “Genelde psikolojik etki yaratan sıfır atılmalarının borsa endeksleri üzerinde olumlu etki bırakacağını rahatlıkla söyleyebiliriz” dedi. İşte o 'uzman' görüş:
“TEPKİYİ TAHMİN EDİYORUZ”
(BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN GRAFİĞE TIKLAYIN)
"Rahmetli Borsa Başkanımız Tuncay Artun döneminde 3 Ocak 1997 tarihinde borsadan iki sıfır attıldığında endeks 103.500 seviyesinden işlem görürken 1.035 seviyesinden işlem görmeye başlamıştı. İki sıfırın ilk defa atılmasına şahit olduğumuz o dönemde, yurt dışında mevcut örneklerini araştırmış, bizim endeksimizi nasıl etkileyeceğini hesaplamaya çalışmıştık.2020 senesine geldiğimizde tekrar iki sıfır atılacağı açıklandığında artık elimizde bir örnek bulunduğundan üç aşağı beş yukarı sıfır atıldıktan sonra Bist endeksinin nasıl tepki verebileceğini tahmin edebilmekteyiz.3 Ocak 1997'de 1.035 değeri ile başlayan endeks Ocak rallisini de arkasına alarak ay sonunda 1.605 seviyesinden kapanışını gerçekleştirmiştir. Aynı yılın Ekim ayında 3.500 seviyelerine kadar yükselen endeks 1998 Temmuz ayında 4.500 seviyesini, Ocak 2000 tarihinde ise 20.000 seviyesini test etmiştir. Bu sebeple genelde psikolojik etki yaratan sıfır atılmalarının borsa endeksleri üzerinde olumlu etki bırakacağını rahatlıkla söyleyebiliriz."
KRİTİK TARİHLER: İLK PROVA 9 MART, UYGULAMA 27 NİSAN
Plana göre endeksten sıfır atılmasına ilişkin uygulama 27 Nisan 2020'de devreye alınacak. Endeks değerinin virgülden sonra iki hane gösterilmesine devam edilecek..
Endekslerden sıfır atılmasına ilişkin gerçekleştirilecek geniş katılımlı provaların ilkinin 9 Mart Pazartesi günü başlaması hedefleniyor. Borsa İstanbul’un konuyla ilgili çağrısında şu ifadeye yer veriliyor: “Üyelerimiz, veri yayım kuruluşları ve yazılım sağlayan kuruluşlar dahil tüm paydaşlarımızın gerekli hazırlıkları 9 Mart tarihinden önce tamamlayarak provalara katılması önem arz etmektedir."