Şirketlerin TL satarak yurtdışında swap yapmasını kısıtlayan BDDK dün de TL krediler için döviz varlığı sınırı getirdi.
BDDK’nın kararına göre şirketler TL kredi kullanmak istiyorlarsa BDDK’nın getirdiği sınır kadar döviz varlığı olmak zorunda. Sınır ise şirketlerin döviz varlıklarının 15 milyon TL’yi aşmaması. Eğer 15 milyon TL’yi aşıyor veya şirketin cirosu ile aktif büyüklüğünün yüzde 10’undan fazla dövizi varsa bu şirketler TL kredi kullanamayacak. 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise sınırı aşmama sözü vererek TL kredi kullanabilecek.
Bu kararın ardından dolar/TL Türkiye piyasaları kapanmışken bankalararası piyasada düşük hacimli işlemlerde 17.36 lira seviyelerinden hızla 16.40 lira seviyelerine kadar geriledi. Yüzde 3’e yakın kayıplar yaşandı.
Peki BDDK’nin kararı nasıl yorumlanmalı? Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine göre, bankacılık kaynakları kararın hem şirketlere neredeyse döviz alımını pratikte yasakladığı için bir sermaye kontrolü olarak yorumlanabileceğini hem de şirketlere döviz varlıklarını satma zorunluluğu getirdiğini vurguladı. Kaynaklardan edinilen bilgiye göre Türkiye’de gerek işletme sermayesi gerek ihracat için TL kredi almadan çalışan şirket çok çok az.
PATRON HESAPLARI VE VİOP
Şirketlerin bu sınır sonrası spot piyasada döviz satmak zorunda kalacaklarını söyleyen kaynaklar şirketlerin ise döviz varlıklarını şirket sahibinin hesaplarına aktarabileceklerini veya VİOP’ta işlem yapabileceklerini dile getirdi. VİOP’ta da fiziki bir alım satım olmadığı ve arada farkın Merkez Bankası tarafından kapatıldığı için dolar/TL’nin artışında etki etmeyeceği için bu yönde kararlar alındığını söyleyen bankacılık kaynakları Merkez Bankası’nın da bundan sonra VİOP’ta daha etkin yer alacağını vurguladı.
KISA VADEDE RAHATLATIR
Bankacılık kaynakları doğru faiz politikası uygulanmadan bu tür makroihtiyati tedbirlerde TL’nin değerinin korunmaya çalışılmasının kısa vadeli bir rahatlatma sağlayacağını kaydederek uzun vadede bu adımların daha büyük sıkıntılar yaratacağını vurguladı.
Bu arada, BDDK verilerine göre, 17 Haziran itibarıyla, şirketler toplam mevduatlarının yaklaşık %60’ını yabancı parada tutuyor. Bu oran, 2015’li yıllarda %30 dolaylarındaydı.