ZEYNEP AKTAŞ
Hisse senetleri piyasasının bugünlerdeki gündeminde sığ hisse senetleri var. Aslında sığ hisseler konusundaki tartışmalar Aslan Çimento... gibi bazı hisselerde çok kısa sürede sert yükselişler görülünce başlamıştı. Bu hisselerdeki yüksek getiriler yüksek kayıpları da beraberinde getirebildiği için tartışma konusu oldu. SPK, 23 Temmuz tarihli haftalık bülteninde aldığı kararı yayınlayarak sığ hisselere ilişkin kriterleröi ortaya koydu. Sığ hisse senetlerine ilişkin SPKnın açıkladığı kriterler önümüzdeki dönemde bu kapsama giren hisse senetleri için oldukça önemli. Uygulama 01.10.2010 tarihinde başlayacak. Açıklanan kriterlere göre sığ hisseler kapsamına girebilecek hisse senetlerine bakıldığında; karlı bilanço verileri ile yatırımcıların dikkatini çekebilecek hisselerin de listede yer alabileceği görülüyor. SPK yetkilileri sığ hisselere yönelik getirilen tebliğin yatırımcı açısından iyi algılanması gerektiğini, bu tebliğle B ve C grubuna dahil olacak hisse senetlerinin gözden düşmeyeceğini söylüyor. Bu matematiksel olarak kriterleri belirlenmiş bir uygulama, peki bu uygulama sığ hisselerdeki manipülasyonun önüne geçecebilecek mi? Uygulamanın sığ hisselerdeki manipülasyonun önüne geçmesi hemen beklenmemeli ancak hisse senetlerindeki olağandışı hareketleri olan hisseler bu durumdan etkilenecek. Sığ hisse senetlerine ilişkin alınan önlemleri önümüzdeki günlerde ayrıntılı olarak ele alacağız. Burada elinde bu hisseleri bulunduran yatırımcının nasıl etkilenebileceğini inceleyeceğiz. SPK yetkilileri sığ hisselere ilişkin kararın tek başına değerlendirilmemesi gerekitiğini bunun alınan ve alınacak diğer tedbirlerle birlikte bir bütün oluşturduğunu dile getiriyor.
Karar neleri içeriyor?
SPKnın yeni uygulamasıyla hisse senetleri A, B ve C gruplarına ayrılacak. A grubu hisseler krediye konu olabilen, sürekli müzayede sistemiyle işlem gören ve yatırımcı bilgilendirme konusunda olağan uygulamaya sahip hisseler olarak gösteriliyor. B grubu hisseleri bunlardan ayıran ise iki farklı özellik var. Birincisi halka açık kısmının piyasa değeri 45 milyon TL ve fiili dolaşımdaki pay oranı yüzde 5in altında olan hisseler. İkincisi ise halka açık piyasa değeri 10 milyon TL ve dolaşımdaki pay sayısı 10 milyonun altında olan hisseler. Ayrıca yatırım ortaklıklarında birim pay değerinin 1,5 kat üzerinde fiyatla işlem gören senetler B grubuna alınacak. C grubu hisse senetleri ise gözaltı pazarında işlem gören hisseler ile fiili dolaşımdaki pay sayısı 250 binin altında kalan hisse senetleri olacak. Yatırım ortaklıklarında da birim pay değerinin 2 katı ve üzeri fiyattan işlem gören hisseler C grubunda yer alacak.
SPKnın hisse senetlerindeki manipülasyonu önlemek için attığı adım başlangıç niteliğini taşıyor. Önümüzdeki dönemde yeni kararları da görebiliriz.
YENİ KARARIN OLUMLU KATKILARI
- SPKnın getirdiği bu yeni uygulama bir anlamda derecelendirme sayılabilir. Zaten krediye konu olan ve konu olamayan hisse senetleriyle ilgili bir liste daha önceden mevcut idi. Yeni uygulama ile bu biraz daha netleşmiş olacak. A grubu hisse senetleri krediye konu olabilecek iken B grubu ve C grubu hisseler kredi konusu değil. Böylece yatırımcı hangi hisse senetlerinde kredi kullanabileceğini daha şeffaf olarak görebilecek.
- Borsada yatırım ortaklıklarında, açıklanan hisse değerinin çok üzerinde fiyat oluşumları izlenmekteydi. Yeni uygulama daha gerçeğe yakın fiyatların oluşumunu sağlayacaktır.
- Bu uygulama ile SPK manipülasyonla ilgili kayıtsız kalmadığını ve gerekirse yeni tedbirleri almaya devam edebileceğini gösterdi.
- Yatırımcı daha yatırım yapmadan uyarılmış olacak.
- Bu hisselerin İMKB işlem hacmindeki payları toplamı yüzde 4 dolayında. Bu nedenle İMKBnin işlem hacminde olumsuz bir etki yaratmayacak.
- B ve C grubu hisselerinde kredi olayı olmayacağına göre manipülasyonla fiyatları temel verilerinin gerektirdiği seviyelerin çok üzerine taşımak imkanı bir ölçüde kısıtlanmış olacak. Buna niyeti olan yatırımcı da kendi mali gücüyle ve gerçek bir yatırımcı gibi hissede işlem yapmış olacak. Yani Elin taşı ile elin kuşunu vurmuş olmayacak.
YARATABİLECEĞİ OLUMSUZLUKLAR
- Halka arz seferberliğinin gündemde olduğu bu dönemde KOBİleri borsaya çağırırken küçük boyutlu şirketlerin halka açılmasında dezavantaj oluşturabilir.
- Yatırımcıların bu gruplandırmayı algılaması biraz zaman alabilir. B grubu hisse senetlerinde risk bildirim uygulamasının nasıl yapılacağı detaylandırılmalı.
- Daha önce C grubuna girebilecek hisse senetlerinden alım yapan yatırımcılar için yeni uygulama bir kısıtlama getirmiş olacak. C grubu hisselere yatırım yapanlar zorunlu olarak uzun vadeli yatırımcı pozisyonuna düşebilirler. Bir çok yatırımcı bu ayrımı bilmeden C grubu hisselerini bilanço ve temel veya teknik analiz sonuçlarına göre almış olabilir.
- Spekülasyon veya manipülasyon sadece sığ hisselere Mahsus değil. Sayıları çok daha az olmakla birlikte işlem hacmi yüksek ve derin hisselerde de söz konusu olabiliyor. Bu anlamı ile derinliği olan hisselere yönelik getirilecek tedbirler de incelenecek.
- A, B, C diye yapılan sınıflama daha çok sermaye ve halka açıklık tarafıyla ilgili. Sermaye ve halka açıklık olarak B grubunda olup bilanço ve temel veriler açısından güçlü, İMKBdeki işlemleri manipülasyona konu olmayan şirketler için dezavantaj oluşturuyor.Milliyet