Prof. Dr. Serra Eren Sarıoğlu [email protected]

“Zorunlu değil otomatik” katılım

1 Ocak 2017’de başlayan ve kademeli geçişin gerçekleştirildiği otomatik BES’teki 2,5 milyon katılımcı 6 ayda yaklaşık 650 milyon TL biriktirdi. Bu sayı 12 Mayıs tarihinde 2 milyon 994 bin kişi olmuştu. Yılbaşından bu yana BES’e en yüksek katılım Nisan ayında, 1,3 milyon memurun sisteme katılmasıyla gerçekleşmişti. Ancak sistemden çıkanların sayısı da azımsanacak gibi değil. Haziran başı itibariyle % 38’ler oranında cayma hakkı kullanılmıştı (daha önce gönüllü BES’i bulunanlar hariç tutulduğunda).

Sistemden çıkışları azaltabilmek için sektör paydaşları çözümler üretmeye çalışıyor. Bu çözümlerin başında iki aylık cayma süresinin uzatılması ve cayıp tekrar sisteme dönmek isteyenlerin iki yıllık yasal süreyi beklemeden gönüllü girişlerinin devreye alınması geliyor. Ayrıca sistemde işveren katkısının olmamasının da eksiklik olduğu vurgulanıyor.

Dikkatimizi çeken bir başka husus da, sistemin adının “zorunlu BES” olarak algılanmasının toplumda yarattığı rahatsızlık.. Devamlı “zorunlu değil, otomatik” diyerek açıklamak ve istedikleri zaman çıkabileceklerini yinelemek gerekiyor.

Öte yandan “Gönüllü BES”te katılımcı sayısı 7 milyon kişiye yaklaştı. Emeklilik Gözetim Merkezi’nin web sitesinde açıkladığı verilere göre, 7 Temmuz itibariyle 6,8 milyon kişi gönüllü BES’te yer alırken, katılımcıların fon tutarı devlet katkısıyla beraber yaklaşık 70 milyar TL oldu. 2016 yılında fon tutarı bir önceki seneye göre % 26 oranında artarak 60,8 milyar TL olurken, bu yılın ilk yarısındaki artış % 15 düzeyinde gerçekleşti. Katılımcı artış hızının 2017 yılında yavaşlamasına rağmen, fon tutarındaki artışın bir kısmı fonlardaki değer artışlarından kaynaklandı.

Yılın ilk 6 ayında BES fonlarının getirileri % 8,7 ile enflasyonun ve mevduat faizinin üzerinde gerçekleşti. En yüksek getiri % 29,7 ile hisse fonlarına aitti. Bu fonlar katılımcısına borsadaki yükselişin 1,2 puan üzerinde getiri sağladı.

Otomatik katılımdan çıkışları azaltmanın bir yolu da, gönüllü BES’teki getirileri vurgulamak. Katılımcıların hassas oldukları noktalarında başında doğal olarak ‘getiriler’ geliyor. Sistemde yönetilen fonların uzun vadeli performanslarının iyi olduğunu göstermenin ve anlatmanın, BES’ten emekli olmak konusunda kararsız katılımcılara yol gösterebileceği inancındayız.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.