Bay Analiz [email protected] Bay Analiz

Temel Analiz mi, Teknik Analiz mi?

28 Şubat 2017, 09:54 - -

Yazıma borsada uzun vadeli yatırımın ne kadar önemli olduğuna dair tespitlerimi rakamlarla bilimsel olarak ispatlayarak başlamak istiyorum. Migros 1991 tarihinde halka arz oldu. O günü hayatım boyunca unutamam. 8900 TL’den halka arz edilen hisseler o günün şartlarında kapış kapış satılmış sokak borsasında ise tahtası daha açılmadan 9.2-9.5 aralığında işlem görmeye başlamıştı. Sokak cıvıl cıvıl hava güneşli bir gün bile olsa Ereğli Demir Çelik hisselerinin saltanatını tahtından indiren Migros ile heyecan doruktaydı. O günleri yaşayanlar anımsayacaktır, Ereğli hisseleri düştüğü zaman bütün borsa düşer yükseldiği zaman bütün borsa yükselirdi. İşlem hacminde ikinci sırayı da Çukurova Elektrik alırdı. Seans salonunda Ereğli ve Çukurova tahtalarının arasında bir tek Nasaş Alüminyum tahtası yer alırdı. Migros hisselerine yatırım yapamayanlar, kaçıranlar dermanını Ereğli ve Çukurova ile bulmaya çalışıyordu. Halka arzdan hisse alıp sokak borsasında ya da işleme açıldığı gün ve ertesinde satanlar biraz sonra ortaya çıkan tabloyu görselerdi herhalde kalpten giderlerdi. 1991 Mayıs ayında işleme başlayan ve ilk ayında 12.500’lü fiyatlara yükselen hisseleri o günden bugüne elinden çıkarmayan yatırımcılar %6750 kar etmiş. Bu hesabın içerisinde temettülerin olmadığını da özellikle vurgulamak istiyorum.

Türkiye piyasalarında küçük yatırımcılar maalesef çok kısa vadeli düşünmekteler. Bugün ya da şu an alayım bir kaç saat ya da gün  içerisinde  yüksek kar elde etme amacı ile araştırma ve analiz yapmadan kulaktan dolma tavsiyelerle yatırımlarına yön vermeye çalışmaktalar. Bu tarz yatırım hamlelerinin başarılı olma ihtimali neredeyse sıfıra yakındır. Yatırımcılarımız gerek temel analiz konusunda gerekse teknik analiz konusunda emek vermeden finansal okuryazarlıklarını geliştirmeden yatırım kararları almaya çalışmaktadırlar. Hele ki ilk kararlarında başarılı oldularsa işte asıl tehlike bu noktada başlamakta. Birkaç hamlenin başarılı olması ise bu işin profesörü oldum benden daha iyi bu işi bilen yoktur noktasına getirmekte. Bir müddet sonra gerçeklerle yüzleşildiğinde büyük bir hayal kırıklığı yaşanmaktadır. Doğru kararlar alınabilmesi ve başarılı bir yatırımcı olunabilmesi için neler yapılmalı? Öncelikle temel analiz ve teknik analiz konularında ivedilikle eğitimler alınmalıdır. 90’lı yıllarda böyle bir eğitim şansı maalesef yoktu. Bugün ise neredeyse oturduğunuz koltuktan internet vasıtası ile cüzi ücretler karşılığında konusunda oldukça uzman olan hocalardan  bu eğitimi tamamlama şansı bulunmaktadır. Eğitim konusu tamamlandığında yatırımcılar genelde tamam şimdi bu işi öğrendim hemen harekete geçeyim psikolojisine yenilmektedirler. Oysa eğitim sonrasında uzun saatler boyunca eğitimde öğrenilen formasyonların hisseler üzerinde geriye dönük hangi sonuçları verdiği araştırılması gerekmektedir. Bu çalışmalar sonucunda yavaş yavaş sanal olarak ya da çok küçük sermayelerle denemeler yapılmalıdır. Denemelerin sonuçlarında dersler çıkarılmalı ve tek tek not edilmelidir. Yaşanan gelişmeler, alınan notlar  yatırım konusunda edinilecek en değerli tecrübeler olacaktır. Yanlış yatırım kararı alan  yatırımcılarda gördüğüm en büyük hata karalar bağlayarak çok üzülmeleridir. Oysa yanlış yatırım kararı bir daha yapılmamak üzere elde edilen tecrübe demektir ve bana göre de para kazanmakla eşdeğerdir. Küçük sermayelerle ya da sanal olarak alım satımlar yapılırken yatırımcılar belirli bazı sistemler oluşturmalıdır.

Bu sistemler yatırımcının risk algısına yatırımda ofansif ya da defansif tercihine göre değişebilir. Özellikle teknik analiz ile hareket edildiğinde sistemlere sıkı sıkıya uyulması ve disiplinli olunması en büyük kuralların başında gelmektedir. En ufak bir hata sonucunda sermayelerde büyük kayıplar oluşmaktadır. Temel ve teknik analiz konularında eğitim alan,sonrasında bu eğitimleri gece gündüz demeden  geçmişe dönük araştıran, sistemini oluşturup en verimli olan sisteme bağlı kalan bir yatırımcının yatırımlarında başarılı olamaması ihtimali sıfıra yakındır.

Bizler Amerika’yı yeniden keşfetmiyoruz. Bilanço verilerine, teknik verilere anında her yatırımcı tarafından ulaşılabilmektedir. Asıl önemli olan yatırımcının bu bilgileri süzgeçten geçirerek oluşturacağı bir sistemi olması, bu sisteme bağlı kalması ve psikolojisini eğitmesi yıllar geçerek yaşanan gelişmelerle birlikte tecrübe kazanması ve bu tecrübeleri aklından çıkarmamasından ibarettir. Psikoloji deyip geçmemenizi tavsiye ederim. 21.YY’da yatırımcıların en çok  sorun yaşadığı alanlardan bir tanesi ekranlara bakarken psikolojilerine  yenik düşmesidir. Son dönemde ortaya çıkan algoritmalar psikolojisine yenik düşmek istemeyen yatırımcılar için ürün olarak geliştirilmiştir. Makine hiçbir zaman biraz daha bekliyeyim nasıl olsa yükselir ya da düşer psikolojisine girmez. Sistem o an için ne diyorsa onu uygulamaktadır. Konusunda oldukça başarılı matematik, bilgisayar, elektronik mühendislerinin bir oda içerisinde toplanıp 24 saat farklı ülke piyasalarına göre formüller yazdığı,bu formülleri aylarca test ettiği, başarılı formüllerin ürün olarak pazarlandığı bir dönemden geçmekteyiz.Psikoloji konusu önemli ve uzun bir konu olduğundan önümüzdeki günler farklı bir konu başlığı altında analiz etmekte fayda görmekteyim.

Analistler arasında her zaman Temel Analiz mi, Teknik Analiz mi daha önemli tartışması yüzyıllardır tartışılmaktadır. Açık ve net söylemek istiyorum Temel Analiz bu işin Messi’si, Teknik Analiz ise Ronaldo’sudur. Her ikisini de ortak  hakkını vererek  kullanan bir yatırımcı ise bu işin Maradona’sı veya Pele’sidir. Temel ve Teknik analiz yazıldığı kadar kolay görülen başlıklar değildirler. Her iki başlığında kendine has detayları ve zorlukları mevcuttur. Temel Analiz sadece net kardan ibaret değildir. Yılda 4 bilanço dönemi olduğunu hesap edersek her bilanço döneminde yayınlanan verilerin kalem kalem incelenmesi, dipnotların tek tek okunması ve içerisinden bilgilerin ayıklanması, yılda bir gerçekleştirilen genel kurullara katılınması Temel analizin ne kadar önemli bir başlık olduğunu ispatlamaktadır.

Keza Teknik Analiz de içerisinde trendleri, formasyonları, dalgaları barındıran her ülke piyasasında temel uygulamaları aynı olup şekil farklılıkları gösteren hayatımızın her alanında geçerli olan okyanus büyüklüğünde bir bilim dalıdır. Gerek Temel gerekse Teknik analiz konularında kendisini eğiten finansal okuryazarlığını artırabilen bir yatırımcının hayata bakış açısı tamamen değişmekte, gerek yatırımlarında gerekse normal hayatta aldığı kararlarda olumlu yönde büyük farklılıklar göze çarpmaktadır. Borsa kumarhanedir, borsada küçük yatırımcının kazanma şansı yok denecek kadar azdır, borsa tasarruf yeri değildir diyen zihniyete aşağıda yer alan birkaç grafikle cevap vermek istedim.

Grafikleri farklı sektörlerden değişik şirket hisselerini seçerek paylaşmak istedim. Bu tarzda daha onlarca şirket hissesi olduğunu belirtmek isterim. Bir ek yapmam gerekirse grafiklerin içerisinde temettü ödemeleri olmadığı için bu karların içerisine temettü verimliliğini de ekleyince olağanüstü sonuçlar karşımıza çıkmaktadır. Bu sonuçların içerisinde yer alabilmek içinde yatırımcılarımızın finansal okuryazarlıklarını geliştirmeleri, eğitimleri eksik etmemeleri, araştırmacı olmaları, hiçbir zaman bu konuda tam olarak uzman olduklarını düşünmemeleri, kulaktan dolma bilgilerle yatırım yapmamaları, karar alırken en ince ayrıntısına kadar analiz etmeleri ve ileriye dönük istekle çalışmalarını aralıksız sürdürmeleridir.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.

YORUMLAR (13)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)
  • yeniçeri06 Mart 2017 10:05

    mükemmel bir yazı olmuş. emeğinize sağlık

  • Ahmet demir 02 Mart 2017 22:47

    Çogu koç hissesi

  • Murat Köklü02 Mart 2017 22:02

    Aselsan'ın performansı inanılmaz, ama hocam 15 yıl sonra bu grafiğe sahip olacak kağıdı bilmek ve o süre boyunca tutmak. ciddi analiz ve sabır işi... ben naçizane petkim olabilir diyebiliyirm. syg.

  • onur02 Mart 2017 15:49

    yine bir başyapıt, teşekkürler

  • Metin demirag01 Mart 2017 20:43

    Ayakta alkışlarım.

  • oguz balcan28 Şubat 2017 20:44

    2004 yilindan beri borsayla ugrasiyorumaz kazandim cok kazandim bazende kaybettim ama ama egitim aldiktan sonra hic kaybetmedim sadece yukaridaki hisselerde sabir gostermek gerekiyordu ama millet olarak tek sorunumuz sabirsizlik egitime verecegimiz parayi cok sayip kulaktan dolmais yapmak ... yukardaki yazi en az 3 kez okunmali ve onemi kavranmali

  • Metalt28 Şubat 2017 18:16

    Çok teşekkürler küçük yatırımcı için çok kıymetli bilgiler için...

  • Umut28 Şubat 2017 16:28

    Yazıyı yazanın kalemine sağlık çok faydalı bilgiler teşekkürler

  • uzun vadeci28 Şubat 2017 16:13

    İlk zamanlarda borsanın ismi erdemir borsasıydı.Daha sonra erdemir,kepez çukurova hisselerinin ağırlığı hissedildi.94 krizi sanayi şirketlerini vurunca banka hisseleri bayrağı devraldı taki 2009 krizine kadar.Bu tarihte banka hisseleri 3.5 pd/dd den işlem görüyorken bugün bu oran 1'in altına kadar düştü, sanayi yine öne çıktı.

  • uzun vadeci28 Şubat 2017 16:10

    Seksenli yıllardı.Erdemir'in çaycısının erdemirdeki mühendislerin elinden hisse senetlerini çok ucuza fiyata toplayıp daha sonra fiyat patlayınca çok zengin olduğu yazılıp çizilmişti.

  • fuat28 Şubat 2017 15:51

    Borsada eskiden 'küçük yatırımcı fide gibidir, ne kadar budanırsa o kadar gür çıkar' derlerdi. En son 2001 krizinde budandıktan sonra bir daha uzamadı .

  • Cemal28 Şubat 2017 13:56

    Sayın hocam emekleriniz icin sonsuz saygılar ve sizden ALLAH binkere razı olsun. Ben hergün bu sayfada sizin yazılarınızı okumak için defalarca sayfayı yeniliyorum. Hislerim nedense sizin bu anlatım tarzınızı gırafikleri anılarınızı bir yerlerden hatırlıyor ve hissediyorum. Hocam seni seviyoruz tekrar size ulaşmak benim için buyuk mutluluk siz altın kapli bir insansınız. Allah kalbinize göre ne isterseniz versin. Bizim bir sözümüz vardı '' iyi olanlar herzaman kazanır '' :) Saygılarımla Cemal

  • uzun vadeci28 Şubat 2017 13:50

    Benim uzun vadeli senet seçerken kriterlerim ; her yıl düzenli temettü dağıtması + geçmiş verilerde dolar bazında getiri sağlamış olması + önümüzdeki yıllar için kar artışı beklentisi + yabancı takas oranının yüksek olması + f/k ve pd/favök oranlarının < 15 olması