Trump'ın ticaret açığı hesabı ne kadar doğru

ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları söylentisi karşılıklı kesilen ve uygulamaya alınan ek gümrük vergileriyle gerçeğe dönüştü. ABD 200 milyar dolar değerinde ve en az 1300 kalemden oluşan Çin merkezli ihraç ürünlerine ek vergi getirdi ve 200 milyar dolarlık ek bir paket üzerinde daha çalıştığını duyurdu. Çin ise ABD’nin her ek vergi önlemine karşılık kendi ek ceza vergilerini duyurdu. Geçen cuma ise Avrupa Birliği (AB) ABD’nin Avrupa’dan gelen çelik ve alüminyum ithalatına getirdiği ve 1 Haziran’dan itibaren de uygulamaya aldığı ek gümrük vergisine cevap olarak kendi karşı vergileriyle yanıt verdi. Böylece tüm dünyanın korktuğu ticaret savaşları resmen başlamış oldu. Savaşın çıkma nedeni ise ABD Başkanı’nın küresel ticarette ülkesine haksızlık yapıldığı düşüncesi. Ancak araştırmalar konunun pek de ABD başkanının tarif ettiği gibi olmadığını gösteriyor.

ÇİN VE AB HEDEFTE

ABD Başkanı Donald Trump’a göre ABD dış ticarette dünyaya her yıl 811 milyar dolarlık açık veriyor. Washington bu açığın 375 milyar dolarlık kısmını Çin’e karşı verirken 151 milyar dolarlık bölümünü de yakın müttefikleri AB’ye karşı veriyor. Trump bu açıkları kapamak için Çin, AB ve NAFTA üyesi serbest ticaret ortaklarına (Kanada, Meksika) yönelik ek gümrük vergileri getirdi. ABD özellikle Çin’e getirdiği ve 1300 kalem ürünü kapsayan ek vergiler üzerinden yılda 10 milyar dolara yakın gelir hedefliyor. Peki ABD bu taleplerinde haklı mı? Washington gerçekten de Başkan Trump’ın ifadesiyle ticaret ortakları tarafından küresel çapta ‘kazıklanıyor’ mu?

DİJİTAL EKONOMİ FARKI

Alman Deutsche Bank’ın yaptığı bir araştırmaya göre dış ticaret hesabı sadece ‘mal’ satışları üzerinden hesaplandığında Trump tezinde haklı görünüyor. Ancak dış ticarette hesaba servis ve hizmetler de eklendiğinde tablo tamamen değişiyor. Buna göre servis başlığı altında Google, Facebook, Amazon ve Twitter başta olmak üzere dijital dünyada elde edilen tüm gelirler hesaba ekleniyor. Hizmet konusunda ise başta Wall Street bankaları olmak üzere ABD’li finans kuruluşlarının dünyanın geri kalan bölgelerinde sundukları danışmanlık hizmetleri ve elde ettikleri gelirler anlaşılıyor. Bu iki başlık Trump’ın 811 milyar dolarlık dış ticaret açığı hesabında yer almıyor.

ÇİN’İN ABD’YE KARŞI TİCARET AÇIĞI 20 MİLYAR DOLAR

Hizmet ve servisler hesaba eklendiğinde Çin’in ABD’ye yönelik 375 milyar dolarlık yıllık dış ticaret fazlası ortadan kalkarak 20 milyar dolarlık ABD ticaret fazlasına dönüşüyor. Aynı hesap sonucu AB’nin ABD’ye karşı mal satışından elde ettiği 151 milyar dolarlık ticaret fazlası da 14.2 milyar dolarlık ticaret açığı oluyor. ABD’nin 811 milyar dolarlık toplam dış ticaret açığı ise 1.4 trilyon dolarlık ABD’nin lehine ticaret fazlasına dönüşüyor.

TRUMP’IN TİCARET POLİTİKALARININ İLK KURBANI: ABD EKONOMİSİ

ABD ve Çin ticaretinin ABD’de oluşturduğu 2.8 milyon istihdam tehlikeye girdi

RUSYA DA ABD’YE İTHALAT VERGİSİ KESMEYE BAŞLADI

Rusya ve ABD arasındaki ticaret hacmi 17 milyar dolar. Washington, Moskova’ya karşı 10 milyar dolar ticaret açığı verdiği için Rusya’ya da ihracat sınırlaması getirdi. Moskova da kısıtlamalara aynı şekilde yanıt vereceğini duyurdu.

Ucuz Çin malları son 20 yılda ABD’de enflasyonu sürekli dipte tuttu.

ABD’nin hizmet ve servis ihracatı 2001’den beri yüzde 908 artış kaydetti.

TİCARET SAVAŞLARINDA TÜM SENARYOLAR RİSKLİ

SENARYO 1: HER İKİ TARAF DA GERİ ADIM ATAR

Geçen ay Çin ve ABD’li yetkililer bir araya gelerek ticaret savaşlarının patlak vermemesi için görüş alışverişinde bulundu. Çin, ABD’den daha fazla mal alımına onay verirken ABD de ek vergiler üzerinde ısrarcı olmayacağının işaretini verdi. Ancak son gelişmeler her iki tarafın da ticaret savaşında geri adım atmaya istekli olmadığını gösterdi.

SENARYO 2: ÇİN DAYANAMAZ GERİ ADIM ATAR

Çin serbest ticarete yönelik mevcut küresel ekonomik yapıyı benimsiyor. Ülke bu yapı içerisinde son 20 yılda dünyanın en büyük ikinci ekonomisi durumuna yükseldi. Ülke “Made in China 2025” adını verdiği ve Çin’i dünyanın bir numaralı teknoloji ülkesi haline getirecek proje için ticaret savaşlarından kaçınmak isteyecek.

SENARYO 3: BORSA ABD’YE GERİ ADIM ATTIRIR

ABD Başkanı Donald Trump istediği ticari şartlar oluşana kadar baskıya devam edecek. Ancak bu baskının ABD’ye yönelik ters etkileri de olacak. Dow Jones daha şimdiden 2018’de elde ettiği tüm kazanımları geri verdi. ABD borsalarındaki kayıpların hızla artması halinde ABD de ticaret savaşlarında ısrar edemeyecek.

SENARYO 4: TİCARET SAVAŞLARI TÜM CEPHELERDE PATLAK VERİR

ABD ve Çin dış ticaret sorununun kısa vadede çözümü için birbirlerine destek vermez. Çin uzun vadeli küresel teknoloji hâkimiyeti için mevcut ticaret pozisyonundan vazgeçmez. ABD Başkanı Trump ise kasım ayında yapılacak Kongre seçimleri için ticaret savaşlarını kullanmak isteyeceğinden mevcut ‘ceza kesen’ başkan pozisyonunu terk etmek istemez. Felaket senaryosu olarak kabul edilen bu durum dünya genelinde ticaret savaşlarını patlatacağı gibi küresel ekonomiyi de kısa bir süre sonra durgunluk sürecine itecek.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.