Ana SayfaYazarlarFatih ÇilSürdürülebilir Kalkınma
Fatih Çil [email protected] Fatih  Çil

Lego mu dizeceğiz?

01 Temmuz 2015, 10:54 - -

Lego oyuncaklarını biliyorsunuz. Hani şu küp küp olup da birbirine geçenler. İşte onlardan bahsediyorum.  Eee.. Ne olmuş?  Lego mu dizeceğiz  burada, diyenler olabilir.  Bir saniye lütfen. O Lego varya, 2014 yılında 4 milyar dolar ciro ile 1.07 miyar dolar net kar yaptı. Eğer o Lego Türkiye’de olsaydı Turkcell, Koç Holding, Yapı Kredi ve İş Bankası’ndan sonra karlılıkta 5’nci sırada olacaktı. Bu çerçevede ikinci 500’ün 100 şirketi ise 1 Lego yapacaktı.

Peki, dünyanın en eski oyuncağı nerde yapıldı? Bundan 7.500 sene önce Mardin’de. Daha dün, tahtadan oyma oyuncaklarla başlayıp bugün Ferrari’yi sollayarak dünyanın en güçlü markası haline gelen Lego, bu rakamları yakalarken koca Mardin’in; ilklerin, hukukun ve yaşamın şehrinin; GSYİH’sı kaç dolar oldu? Yarım Lego kadar.

Olayı sadece Mardin olarak düşünmeyin. Zira bu tüm ülke ve ekonomi aktörleri açısından ele alınması gereken bir konu. Mardin böyle de dünyanın ilk şehircilik planına sahip Aydın’da durum farklı mı veya diğer illerimizde? Hayır değil. Niçin?

2006 yılından beri sürdürülebilirlik raporu yayınlayan “Oyuncakçı” Lego, zamanın ruhu ve kamuoyu beklentileri ışığında, önümüzdeki 15 sene içinde sürdürülebilirlik çalışmaları dairesinde, plastiğin yerini alabilecek yeni bir materyal için 152 milyon dolar ayırıp, araştırmalar için 100 uzman istihdam ederken; Arktik bölgesinde arama yapan petrol şirketleri ile anlaşmasını askıya aldı. Sadece oyun ve eğitim arasındaki ilişkiyi araştırsın diye, Cambridge Üniversitesine 6,2 milyon dolarlık fon sağladı; 7 yaşında bir kız çocuğunun mektubuyla tüm reklamlarını değiştirdi.

Bir oyuncak firması bunları yaparken tarihe nüfus kağıdını veren bu topraklarda biz, tüm aktörler ve sektörlerle rekabetçi şirketler ve onlara dayalı katma değerli bir ekonomi inşasında “ legonun eksik parçalarını” tamamlamak için ne yapıyoruz? Zamanın ruhunun ortaya çıkardığı yeni beklentilere, ihtiyaçlara, sorunlara çözüm önerebiliyor muyuz? Ayağımızın altındaki hazinelerden ilham alıyor muyuz? Örneğin Mardin’den dünya çocukları, Aydın’dan dünya şehirleri için ürünler, planlar, fikirler çıkarabiliyor muyuz? Yeni trendleri, eğilimleri, materyalleri araştırmak üzere üniversitelerimize destek de bulunuyor muyuz? Dünyanın 10’ncu büyük ekonomi skalasına aday bir ülke zaten kendinde olan ipuçlarını geliştirip bunlardan bile para kazanamayacaksa, nereden kazanacak, kimle, nasıl rekabet edecek biliyor muyuz? Endüstride 4.0 devrimini güzel güzel anlatanların, hiç bir şey katmadan sayesinde büyüdüğümüz  “Genel Amaçlı Teknolojileri” anlamada, 28 Mehmet Çelebi’den fazla bir farkları olup olmadığını tartabiliyor muyuz? Radikalinden, artımsalına oradan sosyaline kadar birçok inovasyonun, artık askeri araştırmalardan değil sürdürülebilirlik araştırmalarından doğduğunun farkına varabiliyor muyuz? Daha iyi bir dünyaya ulaşmada iş dünyasına tarihi bir rol düşerken, bu fırsatı kullanamayanların büyümek bir yana yok olup gideceğini hissedebiliyor muyuz?

Hülasa “Sorun yapısal, kronik ve seküler. Tarihsel gelişim ve coğrafya bizi ıskalamış. Biz bu üretim düzeninde ve entelektüel iklimde kalalım” diyemeyeceğimize göre,  millet olarak orta gelir tuzağını, şirketler olarak bizi bu tuzaktan çıkaracak karsızlığı aşmak üzere “Lego mu dizeceğiz” diye kendi kendimize soruyor muyuz?

Devam edeceğiz

 @sustainableturk
 

Not: İlk 1000 şirket sıralamasında bazı şirketlerin “Brüt katma değerlerini” bile kamuoyu ile paylaşmadığı görülmektedir. Bağımsız denetim raporu olan dipnotlu finansal tabloların bile yeterli bulunmadığı şu günlerde buna legoyla değil “kumda oynamak” denir. Çağımızın en büyük değerleri sürdürülebilirlik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve dürüstlüktür. Global şirket olmanın bu yüzyılda kolay olmadığı kesindir ve bu arada herkesin “Limited ve Anonim Şirket” nedir, bir daha okumasında fayda vardır. İlk A.Ş olan East India Company (EIC) 1600’de Kraliçe Elizabeth tarafından verilen lisansla kurulmuştur. Bugün “ticari lisansları” yine devletler ama “sosyal lisansları” kamuoyları vermektedir. İçinde bulunduğumuz zamanda kamuoyundan bilgi saklayarak bir yere varılamayacağı gibi her iki lisanstan da olma tehlikesi her an mevcuttur.

 

1-https://hbr.org/2009/09/why-sustainability-is-now-the-key-driver-of-innovation

2-http://www.lockheedmartin.com/us/news/press-releases/2013/january/0109-isgs-MobileFish.html

3-http://www.wsj.com/articles/lego-reports-2014-profit-growth-1424857331

4-http://www.iso.org.tr/haberler/etkinlikler/iso-turkiyenin-ikinci-500-buyuk-sanayi-kurulusu-arastirmasini-acikladi/

5-http://www.radikal.com.tr/turkiye/dunyanin_en_eski_oyuncagi_ile_tapu_senedi_mardinde_bulundu-1073750

6-http://www.bigpara.com/haberler/genel-haberler/turkiyenin-en-karli-50-sirketi_ID962825

7-http://www.sabah.com.tr/fotohaber/ekonomi/turkiyenin-en-zengin-ve-en-fakir-illeri?tc=30&page=26

8-http://www.dunya.com/ekonomi/ekonomi-diger/veri-paylasiminda-dev-kiskanclik-266442h.htm

9-http://www.greenbiz.com/blog/2014/03/13/business-sustainable-lose-license-operate

10-http://www.cimaglobal.com/Thought-leadership/Newsletters/Insight-e-magazine/Insight-2015/Insight-May-2015/License-to-operate--quick-to-lose-difficult-to-regain-/ 

11-http://www.lego.com/en-us/aboutus/lego-group/annual-report

12- https://mitpress.mit.edu/books/general-purpose-technologies-and-economic-growth

13. http://businessesforgood.com/

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.

YORUMLAR (0)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)
YAZARIN DİĞER YAZILARITümünü Göster