Seçim öncesi ‘zor’
Son iki Türkiye değerlendirmesini pas geçen uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in Türkiye raporunu açıklayacağı, not ve görünümümüzü güncelleyebileceği 10 Nisan tarihine yaklaşıyoruz.
Moody’s’in bankacılık sektörümüze yönelik geçen haftaki oldukça negatif sayılabilecek raporundan sonra bazı ekonomik birimler ve piyasa profesyonellerinde “not indirimi geliyor” kaygısı oluştu.
Moody’s, Türkiye’yi “yatırım yapılabilir” ülkeler liginde tutan iki kredi derecelendirme kuruluşundan biri. Ancak bize verdiği notun görünümü “negatif”. Bir başka ifadeyle, notta artırımdan ziyade indirime yakın konumda.
Peki, seçim öncesi not indirimi olur mu?
Çok açık ve net bir şekilde notta değişiklik beklemediğimi, not değişimi ihtimalinin sıfıra yakın olduğunu söylemeliyim.
Evet, Türkiye ekonomisi 2015’e oldukça kötü giriş yaptı. Hem de düşen petrol fiyatları ve Avrupa Merkez Bankası ECB’nin güçlü tahvil alım programı yapmaya başladığı bir yıla büyük umutlarla girmişken. Kuruyan ihracat pazarları ve cansız iç talep nedeniyle bu yılın ilk çeyreğinde ekonomimizde daralma ihtimalini göz ardı edemeyiz. Ancak düşük büyüme olgusu bu yıla ait bir mesele değil. Türkiye ekonomisi 2012 yılında yüzde 2.1, 2013 yılında 4.1 ve 2014 yılında da yüzde 2.8 (tahmin) büyüme gerçekleştirebildi. Üç yıldır potansiyel büyüme hızımız olan yüzde 4.5’un altındayız. Zayıf büyüme olgusu Moody’s için “hesapta” ya da “mevcut not içinde olan” bir konu.
Enflasyon cephesinde de son durumu “deja vu” şeklinde özetleyebiliriz. Türkiye ekonomisi düşük büyüdüğü dönemlerde dahi enflasyonu “kalıcı” bir şekilde yüzde 5 bölgesine yerleştiremiyor. Kur yükselişi (ithalatın üçte ikisi dolar cinsinden olduğu için de özellikle dolar-TL yükselişi) düşük büyüme ortamında dahi enflasyonu yükseltiyor. Düşük büyüme ortamında dahi hizmetler sektöründeki fiyat katılıkları nedeniyle enflasyonda kalıcı düşüş yakalayamıyoruz. Bunun da Moody’s için yeni bir hikaye olmadığını söyleyebiliriz.
Türkiye’deki siyasi kamplaşma da yeni değil. Moody’s’in Türkiye notunu “yatırım yapılabilir” düzeye çıkardığı dönemde de kamplaşma tavan yapmış haldeydi. Bu cepheden de Moody’s’e “notta indirime gerekçe olabilecek malzeme” çıkmaz.
Evet, bankacılık sektöründe batık kredilerde yükseliş eğilimi kaçınılmaz. Büyümenin zayıf, kurun ciddi şekilde oynak, reel sektörün dövizde açık pozisyonun çok yüksek olduğu bir ekonomide batık kredilerin toplam kredilere oranında yükseliş beklenir. Bu doğrultuda Moody’s geçen haftaki değerlendirmesinde finans sektörünün batık kredi oranının yüzde 2.9’dan yüzde 3.5-4 civarına yükseleceğini öngörmüş. Bu yükseliş beklentisi de not indirimine kapı açmaya yetmez. Türk bankacılık sektörü çok güçlü sermaye yapısına sahip ve Avrupa’daki muadilleri için “iyi emsal” konumunda.
Kaldı ki, ekonomimizin iskeleti de sağlam. Avrupa’nın kendi standartlarına göre hesapladığımız genel yönetim borç stoğu Türkiye için yüzde 36 düzeylerinde. Avrupa bu oranda yüzde 60 ve altı olarak belirlediği kendi kriterini tutturamazken Türkiye kamu maliyesinde yıllardır başarılı bir performans sergiliyor.
Gelelim cari açığa. Cari açıkta bu yıl gerileme devam edecek. Tabii ki kalıcı bir şekilde değil. Cari açıkta istenen eğilimi başka metrikte (büyüme) istenmeyen eğilimle yakaladık. Türkiye’nin yüksek büyüme dönemlerinde yükselen, zayıf büyüme dönemlerinde göreli olarak kabul edilebilir düzeylere gerileyen cari açık olgusu Moody’s için “alışıldık” bir olgu.
Özetle, en azından 7 Haziran seçimlerine kadar olan süreçte Türkiye ekonomisine ilişkin olarak Moody’s için “hesapta” olmayan ya da Moody’s tarafından mevcut nota “yansıtılmamış” bir durum söz konusu değil. Haliyle de 10 Nisan tarihinde notta değişim getirmeyen ama birçok uyarıyla dolu negatif tandanslı bir rapor bekliyorum.
Son söz: “Finansal Piyasalar” başlıklı eğitimimi 19 Nisan tarihinde tekrar vereceğim. Katılım ve bilgi için [email protected] ‘a mail atabilirsiniz.
Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.