Arif Ünver [email protected] Arif Ünver

Yatırımcıyı korumak adına önemli ilke kararı

31 Ekim 2014, 08:05 - -

Değerli tasarruf sahipleri, Sermaye Piyasası Kurulu 30 Ekim 2014 tarihinde yayınladığı bülteninde önemli bir ilke kararını duyurdu;

2 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe girecek olan bu ilke kararının özüne baktığımız zaman; sınırlı kaynakla fiyatlar üzerinde maksimum etki yaratma amacı taşıyan işlemlerin önünün kesilmesinin amaçlandığını görmekteyiz.

Peki, bu sınırlı kaynakla fiyatlar üzerinde maksimum etki nasıl yaratılabilir? Bir örnekle açıklayalım; aaa hisselerinde önemli miktarda pozisyon taşıyan bir profil düşünelim veya önemli miktarda pozisyon taşıyan profilin fiyatlar üzerinde istenilen etkiyi oluşturmak üzere bir taşeron oyuncu ile anlaştığını düşünelim. Ve fiyatlar üzerinde etkin olarak yön belirleyecek profilin yeterli nakdinin olmadığını varsayalım, ki genelde kıt kaynak konusu bir realitedir. İlgili oyuncu 3-4 aracı kurumda hesap açar, kimi zaman daha fazla aracı kurumda da hesap açılmaktadır. X kurumdan alırken Y kurumdan satarak veya x ve y’den alarak z’den satarak, tabi ki değişik varyasyonlarda olabilir, neticede çoklu aracı  kullanılarak gün sonu takas pozisyonunda neti sıfır veya elindeki kaynağa denk gelecek şekilde pozisyon kapatılır. Örneğin şahsın 500 bin TL’si varsa, üst kademelere açık satış tuşu ile satışlar yazıp, bir kurumdan alıp diğerinden virmanlı satışlar yöntemi ile fiyatlar üzerinde oynayarak milyonlarca TL’lik işlemler yapabilir görece olarak sığ bir hisse senedinde. Tabi ki daha büyük kaynakla daha derin hisselerde de aynı metotları kullanabilir. 500 bin TL’si varsa 1’e 5 sayesinde 2.5 milyon TL’lik alış yapabilir, kimi zamanda ilgili aracı kurumun yönetim kurulu kararı ile daha büyük alım haklarına da sahip olabilirler. Tüm bu çetrefilli işler, piyasamızda özellikle görece olarak sığ hisselerde fiyatların kimyasını bozar ve genellikle küçük tabir edilen, piyasa dinamiklerine hakim olmayan profillerin üzerlerine mal yıkılana kadar bu süreç devam eder, gider. Geçmiş on yıldan önce bu işler daha aleni ve kolay yapılabilmekteydi. Son dönemlerde brüt takas vs modeller ile alan daralmış olmasına rağmen bir hareket alanı hep varolmuştu.

SPKr da 2 ocak 2015 tarihinde yürürlüğe girmesini kararlaştırdığı ilke kararı ile özellikle son yıllarda halka açılmış firmaları da göz önüne aldığını ifade ederek, özellikle sığ hisselerde fiyatların kimyasını bozacak alanı iyice daraltarak yatırımcıyı korumak adına önemli bir adım atmıştır.

Tabi bu adım aşırı spekülatif hareketleri veya kimi zaman manipülatif hareketleri engelleme amacı gütse bile söylemeden geçemeyeceğim, son yıllarda yapılan halka arzların önemli bir kısmı spekülatif veya manipülatif olma olasılığını barındıran çukurlar oluşturmuştur. Kendi kendime soruyorum; çukuru açana mı kızalım, yoksa çukura düşene mi? Yoksa çukurları fırsata çevirmeye çalışanlara mı? Bilemedim… Ama şunu biliyorum, Türkiye’nin Sigortası; Sağlıklı Sermaye Piyasası… Ülkemiz sermaye piyasasına zarar verenler, ülkemizin geleceğine zarar verir, bunu herkes bilmeli…

Şimdi gelelim kabaca son ilke kararına. 2 Ocak 2015’ten itibaren;

-Borsa fiyatı ile fiili dolaşımda bulunan hisse adedinin çarpımı ile bulunacak rakamı 30 milyon TL’nin üzerinde olan firmalar A Grubu,
-30 ile 10 milyon TL arası olanlar B Grubu,
-10 milyon TL altındakiler C Grubu,
-Son olarak, Gelişen firmalarımızın olduğu (GİP)/ Serbest İşlem Platformu (SİP) ve Gözaltı Pazarı D Grubu olacak…

A Grubu’nda kesintisiz seans modeli devam, kredili işlem, açığa satış olacak, ödünç işlemleri yapılabilecek.

B Grubu’nda kesintisiz seans modeli devam, kredi, açık satış, ödünç işlemleri olacak lakin teminat olmadan emir alınmayacak, yönetim kurulu kararı olsa dahi hiçbir şekilde özkaynak oranı değişemeyecek, neticede açık pozisyon karşılığında %100 oranında teminat olacak… B Grubu hisseler teminatta %50’si ile özkaynak olarak kabul görecek…

C Grubu’nda ise piyasa yapıcı varsa kesintisiz seans modeli, eğer piyasa yapıcı yoksa tek fiyat modeli ile işlem görecek… Kredili işlem, açığa satış, ödünç olamayacak… Takas pozisyonunda %100 net varlık olacak… 

D Grubu’na dahil olan SİP, NYİP hisselerinde tek fiyat modeli işlem, kredi yok, açığa satış yok… Fakat GİP hisselerinde ise piyasa yapıcı varsa kesintisiz seans, eğer piyasa yapıcı yoksa tek fiyat işlem modeli geçerli olacak…GİP tarafında da kredi, açığa satış yok, müşteri bazında özel özkaynak oranı olamayacak…

Kabaca ilke kararları bu yönde… Aşırı spekülatif ve manipülatif işlem alanlarının daraltılması, görece olarak sığ hisselerde aşırı fiyat dalga boylarının önüne geçilmesi adına önemli bir durum olmakla beraber biz diyoruz ki; dönemsel getiri konusunda da önemli adımlar bekliyoruz. Eğer dönemsel getiri konusu ile öne çıkamazsak, dönemsel getiri arayan gerçek yatırımcılar mevduata veya taşa toprağa mahkum olmaya devam edecektir…

Saygılarımla,

Türkiye’nin Sigortası; Sağlıklı Sermaye Piyasası…

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.

YORUMLAR (0)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)