Arif Ünver [email protected] Arif Ünver

Türkiye’yi hiç tanımayan bu zat kim, bu nasıl fikir

29 Ağustos 2013, 05:13 - -

Değerli okurlar, bu yazımızda, geçtiğimiz haftalarda ülkemiz gündemine gelen ve Sn. Başbakan tarafından da 'olabilir' yanıtını almış olan “Türkiye Yatırım Fonu” konusunu ele alacağız…

Öncelikle “Devlet Yatırım Fonları” (Sovereign Wealth Fund) hangi amaçlara hizmet eder? Neden bu tip fonlar vardır? Ve dünyada benzer fonları sizlere ileterek ilgili konuyu biraz açmak istiyorum… DYF kısaltma adı ile kullanacağım

Dünyadaki ilk DYF 1854 yılında ABD’nin Teksas eyaletinde kurulmuş ve hali hazırda yaklaşık olarak fon büyüklüğü 25 milyar dolar civarıdır… Dünyada toplam olarak 70-72 arası DYF bulunmakta olup ilgili fonların toplam büyüklüğü Temmuz 2013 verilerine göre 5,5 trilyon dolar civarındadır… Dünyada var olan DYF’lerin sayılarının hızlı bir şekilde artması ise 1990 yıllara denk gelmektedir. 1990’lı yıllarda DYF’lerin sayılarının artması elbette tesadüf değildir. 1990 yıllardan itibaren gelişmiş finansal ürünlerin tüm dünyaya yayılması, dünyada enerji ihtiyacının artması ile ortaya çıkan yeni dünya düzeni, özellikle enerji arz eden ülkelerin DYF’ler tesis etmesine zemin oluşturmuştur. Dünyada var olan DYF’lerin yaklaşık %60 ı petrol ve doğalgaz orijinli fonlardır. Petrol ve doğalgaz arz eden ülkelerin market maker’lık (piyasa yapıcılığı) gibi fiyat istikrarı veya fiyatların kendi maliyetleri paralelinde dengelenmesi amacı ile DYF kurmalarında en önemli etken olmuştur.

Diğer taraftan toplam DYF büyüklüğünün yaklaşık %40’lık dilimi ise genellikle farklı emtialarda arz eden konumunda olan ülkeler tarafından oluşturulmuştur.

Günümüzde en büyük DYF’ye sahip olan ülke Norveç’tir, ilgili ülkenin DYF’si yaklaşık olarak 735 milyar dolardır ve fon petrol orijinlidir. Dünyada var olan toplam DYF büyüklüğünün %40’ı Asya ülkelerine, %35’i Orta Doğu ülkelerine, %17’si Avrupa ülkelerine ait iken yalnızca %3’lük bölümü ABD’ye aittir. Kalan %5’lik dilim ise Afrika ve diğer dünya ülkelerine aittir. Çarpıcı bir nokta ise DYF toplamında çok büyük bir payın Çin ve Körfez ülkelerinde var olmasıdır…

Şimdi genel olarak dünyada DYF’yi büyüklük açısından ve hangi amaçlara hizmet ettikleri bakımından ele alıp büyük resmi çizdikten sonra ülkemizde yakın zamanda gündeme gelen DYF olgusu, “Türkiye için olur mu, olmaz mı, olursa nasıl olur?” konularına bakalım…

Dünyada DYF’lerin kuruluş amaçları ortada iken, Türkiye’nin ilgili oluşuma dair herhangi bir ortak noktası olmadığı ortadadır. Türkiye dünya liginde ne petrol arz eden ülkedir ne de başka bir emtia…

Türkiye’de neden böyle bir fon tesis edilmek istenebilir? Akla en yatkını; var olan cari açığımızdan dolayı, global dalgalanmalarda tampon vazifesi görmesi amacı ile… Ama TCMB bunun için var hali hazırda… Bu açıdan da baktığımız zaman parçalar yine yerine oturmuyor… Mevcut durumda ülkemiz için DYF içi boş bir kavram olarak ortaya çıkıyor… Ek olarak, reel sektörde stratejik alanlar uzun vadeli fonlanabilir diyorsanız, devletin bankaları hali hazırda bu vazifeyi kısmen görüyor zaten, kimi zaman verilen teşvikler de cabası…

Bir de başka açıdan bakalım; fon kurulacak karar alındı o veya bu sebeple fonun kaynağı konusu da ayrı bir muamma ama çözülemez değil… 1999 depreminden sonra ortaya çıkan Özel İletişim Vergisi’nin bir kısmı buraya aktarılır vesaire… Ama bazı yorumlarda denk geldim, işsizlik fonu DYF kaynağı olarak ortaya atılmış… Açıkçası neresinden bakarsanız bakın, DYF, Türkiye’nin ihtiyaçları ile örtüşmeyi bırakın, yakından uzaktan alakası olmayan bir fikirdir…

Asıl mesele şu; bu fikri ortaya atan zat hiç mi Türkiye’nin ve Dünya’nın realitelerine bakmıyor… Eğer ki bir konuyu araştırmadan, enine boyuna bakmadan ortaya bir fikir atıyorsanız ve belki de önemli bir mevkide iseniz vay halimize…

Açıkçası bu fikir kimden çıktı çok merak ettim doğrusu…

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.

YORUMLAR (0)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)