Arif Ünver [email protected]

Bu faiz muhabbeti yeter! Türkiye’nin yapacak büyük işleri var…

Ülkemizde bazı şeyleri anlamakta zorlanıyorum, bu arada herkese merhabalar…
Sanırım herkes bezdi artık bu faiz muhabbetinden…
Peki, bu faizin inip çıkması neden bu kadar gündemi ve ülkemiz ekonomisini enterese ediyor…
Bir sohbet havasında ve konuya hakim olmayanları bezdirmeden mevzuyu ele alalım…
Ülke olarak bu faiz muhabbetini gündemin alt sıralarına düşüremez miyiz?
Elbette düşürebiliriz ve bu illetten görece olarak kurtulabiliriz… Hem de kurutulurken bu ülkenin %20’lere yaklaşan genç işsizlerine iş bile bularak bu işi çözeriz… Hem de bu işi çözersek bizi irite eden reyting firmalarının da ağızlarının içine bakmaktan kurtuluruz…
Açıkçası bir taşla birkaç kuş vurarak gelecek nesillere ekonomisi aslan gibi, kaya gibi Büyük Türkiye bırakırız…
Bu arada ülkemiz açısından zararlı ideolojilerin beslendiği yoksul kesimleri de bu yoksulluktan kurtararak, bu güzel toprakların üzerindeki varlığımızı da çok daha huzurlu ve garantili bir yapıya kavuşturabiliriz…
Bütün bunların hepsini faizin ağırlığından kurtulmaya çalışırken yapabiliriz…
Düşünün hem faiz konusu gündemin alt sıralarına düşecek hem de işsizliğe, sermaye açığına, gelir dağılımdaki soruna, dışa bağımlılığa başta olmak üzere bir çok ekonomik derdimize deva bulacağız…
Peki neden bu iş kotarılamıyor… İşte ben bunu anlamakta zorlanıyorum… Ama illaki bir cevap bulmak zorundayım, bence mantalite sorunu var…
Bu mantalite sorununu trafikten anlayabiliriz; emniyet şeritlerimiz acelesi olanlarla dolu, İstanbul içinden çıkış gişelerine kadar elli tane atraksiyon yapıp otobana çıkınca 80-90 km ile gidenlerde çok… Arkadaş şehir içinde acelen var diye atraksiyon yapıp otobanda orta  veya sağ şeritte yavaştan gitmenin tek açıklaması var mental bir sorun… Eğer acelen varsa otobana çıkınca neden yavaşlıyorsun da şehir içi trafiğin içine ediyorsun… Mental sorun bu, sanırım başka bir açıklaması yok…Trafik ışığının kırmızı yandığını gördüğü halde gaza basmaya devam etmek ve son anda frene basanlar gibi mental sorun, başka açıklama bulamıyorum… Ne diyelim Allah büyük, acil şifalar dilemekten başka çare yok…
Konuyu dağıtmayalım, biraz içimden geçenleri sizlerle paylaşmak istedim açıkçası… Faiz neden önemli ülkemiz için? Ülkemizde faizler düşerse öncelikle vatandaş tüketimi her alanda artıyor, ev araba vs… Paraya ulaşmanın maliyeti azalıyor iç yatırımlar biraz kıpırdanıyor…
Diğer taraftan tüketime dayalı büyümeye maalesef mecbur olan ülkemizin, ithal ürün tüketimi artarak başkaca sorunlar yaratıyor…
Ve dış kaynak ihtiyacımız düşük faizle biraz zor oluyor, ek olarak TL değer kaybına uğruyor şeklinde etkileri oluyor, düşük faizin ülkemizde…
Kim istemez faizlerin ülke ekonomisinin dinamiklerini bozmadan düşmesini, hepimiz isteriz tereddütsüz…
Faizler yüksek seyrettiğinde ise dış kaynak ihtiyacımız çok sorun olmuyor. Ama tabi ki sorun olmaz! Bedelini toplumun tüm kesimleri olarak dış fon tedarikçilerine ödüyoruz nasıl olsa…
Yüksek faiz ortamında ise tüketim azalıyor ve maalesef tüketime dayalı büyüme modelimiz tekliyor ve istihdam dahil birçok sorun baş gösteriyor… Çok detaya girmeden, aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık formasyonu devam ediyor…
İşte tamda bu noktada biz diyoruz ki; üretim faktörlerinin en önemli sac ayaklarından olan ve ülkemizde görece olarak kıt olan sermaye/fon ihtiyacını tamamen borçlanma ve bankacılık modeli yerine, sermaye piyasası özkaynak modeli fonlamayı da ekonomimizde  önemli bir yere taşırsak bu sorunların üstesinden gelir ve ülkemizin kronik sorunlarını kalıcı olarak çözebiliriz…
Para ve maliye politikaları ile orta ve uzun vadeli kalıcı çözümler beklemek akla mantığa da aykırıdır, günümüz dünyasında… İşte bunun çaresine de yapısal reformlar deniliyor… Her ülkenin ekonomik sorunları ve yapısal çözümleri de farklı…
Bizim ülkemiz ekonomisinin en önemli sorunu ise fonlama modelindeki bozukluktur… Salt bankacılık üzerinden ve borç-alacak ilişkisinden ibaret fonlama modeli bu halka FED başta olmak üzere merkez bankalarının başkanlarının adını ezberletir…
Halkın 4’te 3’ü ancak ve ancak hayatını çoğu zaman borçla finanse ederek idame ettiriyor… Ve bu zaafiyetten bankalar milyar milyar kar yazıyor…
Biz diyoruz ki 3-5 banka yerine, 1 trilyon TL’nin üzerinde bankalarda park etmiş mevduatın %65 ine sahip bireyler bu paralarını birkaç önemli teşvikle Sermaye Piyasalarına yönlendirirse, bu fonları sermaye modeli ile bünyesine katacak yeni firmaların bu aleme gelmesi ile işsizlik, dışa bağımlılık, gelir dağılımdaki anomali dahil birçok işi çözeriz, Merkez Bankası da yılda birkaç kez gündeme gelir, her gün değil…
Tabi bu noktada birikimlerini Sermaye Piyasalarına yönlendirmesi beklenen kitle ile bu birikimleri sermayelerine ekleyerek ekonomik kalkınma sağlayacaklar arasında karşılıklı kazanç ortamının her yönü ile teminat alınması şarttır…
Ve bu nokta son derece büyük önem arz etmektedir…
Merkez faiz maliye politikaları ile ekonomiye bir iki günde, bir iki saatte müdahale edilerek ekonomi sevk ve idare edilebilir ama an itibarı ile bu model Türkiye yi taşıyamamaktadır… Para politikaları çoğu zaman ağrı kesici gibidir, geçici çözümdür… Bu noktada sorun şu sanırım; Sermaye Piyasalarının ekonomide olması gereken ağırlığa kavuşması ortalama 5 yılı alır…
İşte bu zaman dilimi insanları kısa vadeli çözümlere iletiyor lakin önceki satırlarımda trafikten verdiğim örnek gibi acelemiz var ama davranış modelimiz uyumsuz…
Zaman su gibi akıp gidiyor, 5 yıl dediğimiz nedir? Anadolu topraklarına gelişimizin üzerinden neredeyse 1000 yıl geçmiş, eğer vizyonumuz içerisinde 2023, 2053, 2071 varsa, 5 yılın lafı olmaz, bugün Bismillah desek olur bu iş… Ama önce mantalite değişmeli…
Faiz, cari açık, büyüme, istihdam sarmalı içerisinden çıkıp kabuğumuzu kırmak için, her zaman yapılanları değil, yapılmayanları yapmak ile yol alabiliriz… Yarını düşünen günü, gelecek yılları düşünen hayatını kurtarır…
Sermaye Piyasalarının istihdamı, faizi, dışa bağımlılığı, büyümeyi, dolaylı ve dolaysız vergiler arasındaki dengesizliği nasıl iyileştireceğini tek tek ele alan yazılar yazmaya çalışacağım inşallah…
Türkiye’nin Sigortası; Sağlıklı Sermaye Piyasası…
Saygı ve sevgilerimle…. @arfunvr

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.