Şekerbank ( http://www.sekerbank.com.tr ) Tarafından Hazırlanan
Analiz:
"TCMB verilerine göre, Ekim ayında ödemeler dengesi 2,8 milyar
dolar fazla vermiştir. Tarihsel olarak bakıldığında serinin
yayınlandığı dönemden bu yana verilen en yüksek cari fazla rakamıdır.
Şekerbank ve piyasa beklentisi sırasıyla 3 ve 2,6 milyar dolar fazla
verilmesi yönündeydi. Hatırlanacağı üzere Ağustos ve Eylül aylarında
da sırasıyla 1,9 milyar dolar ve 1,8 milyar dolar cari fazla
verilmişti. Geçen sene Ekim ayında ise cari açık 3,8 milyar dolar
olmuştu. Ekim rakamı ile 12 aylık kümülatif cari açık 46 milyar
dolardan 39,4 milyar dolar seviyesine gerilemiştir. Oca-Eki18 dönemi
olarak bakıldığında ise cari açık yıllık bazda %23 gerileme ile 27,2
milyar dolar olmuştur. Geçen sene aynı dönemde 35,1 milyar dolar
seviyesindeydi.
Çekirdek cari açık göstergelerine bakıldığında Haziran itibariyle
başlayan daralma süreci Ağustos-Ekim döneminde hızını iyice
arttırmıştır. Ekim ayında 12 aylık enerji dışı cari açık 7,7 milyar
dolardan 0,6 milyar dolara gerilerken, enerji+altın dışı cari fazla
ise 2,7 milyar dolardan 9,3 milyar dolar fazlaya genişlemiştir.
Finansman tarafında Ağustos ayı ile birlikte başlayan sermaye
çıkışı Ekim ayında da devam etmiştir. Ekim ayında 1,4 milyar dolar
sermaye çıkışı gözlemlenmiştir. Hatırlanacağı üzere Ağustos ayında
14,9 milyar seviyesindeki rekor sermaye çıkışı sonrasında Eylül
ayında 5 milyar dolar sermaye çıkışı görülmüştü. Ayrıntılarında
portföy yatırımlarının altında yer alan borç senetlerine 776 milyon
dolar giriş olurken, hisse senetlerinden 94 milyon dolar çıkış
olmuştur. Böylece, portföy hesabına 682 milyon dolar giriş olmuştur.
Nette ise portföy yatırımları 491 milyon ABD doları tutarında net
giriş kaydetmiştir. İlaveten, Hazine'nin Ekim ayında gerçekleştirmiş
olduğu 2 milyar dolar tutarındaki Eurobond ihracı hesaplara girmiştir.
Diğer yatırımlar alt kalemi Ağustos ayından bu yana görüldüğü gibi 2,6
milyar dolar çıkış ile finans hesabı üzerinde en fazla baskı kuran
kalem olmaya devam etmiştir.
Ayrıntısında yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve
mevduat varlıkları 745 milyon dolar net artış, yurtdışı bankaların
yurtiçindeki mevduatları ise 515 milyon dolar net azalış olmuştur.
Yurtdışından sağlanan kredilerde bankalar ve Genel Hükümet tarafında
sırasıyla 1,4 milyar dolar ve 92 milyon dolar net geri ödeme
gerçekleşirken, diğer sektörler 33 milyon dolar net kullanım
gerçekleştirmiştir. Doğrudan yatırımlar 700 milyon dolar ile finansman
kalemine destek sağlamıştır. Diğer yatırımların altında yer alan uzun
vadeli borç çevirme oranlarına bakıldığında ise bankaların Ekim
ayında uzun vadeli borç çevirme oranı %91 (Eyl18:%8) olurken, özel
sektörün ise %91 (Eyl18: %107) seviyesinde gerçekleşmiştir. 3 aylık
ortalama borç çevirme oranları ise bankalar için %42'den %51'e
yükselirken özel sektör için %134'den %111'e gerilemiştir. Özetle
Ekim ayında ödemeler dengesi 2,8 milyar dolar seviyesinde cari fazla
vermiş ve bu anlamda finansman ihtiyacı oluşmamış olsa da karşılığında
1,4 milyar dolar eviyesinde sermaye çıkışı gözlemlenmiştir. Diğer
finansman kalemlerinden olan net hata noksan kaleminin 0,4 milyar
dolarlık giriş ile destek sağlaması ile Merkez Bankası FX
rezervlerinde 1,7 milyar dolarlık artış görülmüştür.
Yorum:
Ödemeler dengesi Ekim ayında 2,8 milyar dolar ile rekor seviyede
fazla vermiştir. Hatırlanacağı üzere Ağustos ve Eylül aylarında üst
üste cari fazla verilmişti. Cari işlemler hesabının son üç ayda ard
arda fazla vermesinde bu dönemde TL'deki rekor değer kaybı etkili
olmuştur. TL'deki rekor değer kaybı ile ciddi şekilde yavaşlayan iç
talep ile birlikte ithalat talebi azalmıştır. Ağu-Eki18 döneminde
toplamda 6,5 milyar dolar cari fazla verilmiştir. Fakat her ne kadar
cari fazla verilmiş olsa da belirtilen dönemde ciddi sermaye çıkışı
ile karşı karşıya kalınmış ve bu anlamda da sermaye ihtiyacı
azalmamıştır.
Yılın ilk on ayına bakıldığında 27,2 milyar dolarlık cari açığa
ilaveten 6,5 milyar dolarlık net sermaye çıkışı yaşanmıştır. Böylece,
toplamda 33,7 milyar dolar finansman gereği oluşmuştur. Bunun 18,4
milyar doları net hata noksan, 15,2 milyar doları ise TCMB
rezervlerinden karşılanmıştır. Sermaye çıkışlarının özellikle
Ağu-Eki18 döneminde ciddi şekilde ivmelenmesi ve 21,3 milyar dolar
olması TL'nin bu dönemdeki rekor değer kaybının ana nedeni olarak öne
çıkmıştır. O dönemde uluslararası ilişkilerde yaşanan gerginlik sadece
sermaye tarafını olumsuz etkilememiş aynı zamanda Türkiye'nin büyüme
modelinin doğal sonucu olarak büyüme performansında da ciddi gerileme
olmuştur. 10 Aralık'ta açıklanan büyüme rakamlarında da görüldüğü
üzere bu baskı 3Ç18 GSYH büyümesinde ciddi bir yavaşlamayı beraberinde
getirmiştir. Öncü göstergelerden Kasım ayı dış ticaret verileri iç
talepte dengelenmenin güçlü bir şekilde devam ettiğini
göstermektedir. Bu çerçevede, ödemeler dengesinin Kasım ayında da
azalan bir hızda da ols fazla vermesini ve 12 aylık cari açığın 39,4
milyar dolardan 33-33,5 milyar dolar seviyesine gerilemesini
bekliyoruz.
Önümüzdeki döneme ilişkin olarak ekonomik aktivitedeki
yavaşlamanın beklentinin üzerinde bir hızda gerçekleşiyor olması ve
mal&hizmet ihracatımızdaki toparlanmanın öngörülenin ötesinde
gerçekleşmesi ile 2018 yılında cari açık hem bizim hem de hükümetin
tahmini olan 36 milyar doların* (GSYH?ye oranı %4,7) bir hayli altında
25 milyar dolar (GSYH'ye oranı %3,3) seviyelerinde kalacak gibi
görülmektedir. Her ne kadar cari açıktaki bu daralma
kırılganlıklarımızı azaltma anlamında olumlu olsa da bu durumun
ekonomideki beklentinin ötesinde yaşanmakta olan yavaşlama sonucu
olduğunu ve bu anlamda ekonomideki bir toparlanmanın cari açığı yukarı
yönlü baskılayacağını unutmamak gerekmektedir. *Yeni Ekonomi
Program'ında petrol tahmini varil başına 72,8 dolardır. **Petrol
fiyatındaki her 10 dolarlık artış cari açığı 4-4,5 milyar dolar
artırmaktadır."
******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey