Boğaziçi Üniversitesi tarafından Türkiye?de elektrikli araçlar
konusunda ulusal ölçekte yapılan araştırma, tüketicilerin genel
eğiliminin elektrikli bir araç satın almak yönünde olduğunu ortaya
koydu. 2017 yılı sonu itibariyle 2 bin 500 civarında olan elektrikli
aracın 4 yıl içinde 140 bine çıkması öngörülürken, 14 bin ticari ve 70
bin ev tipi şarj ünitesinin kurulması bekleniyor. İklim değişikliğine
karşı elektrikli araçlarla engellenecek sera gazı salınımın da
hesaplandığı araştırmada, ilk defa Türkiye?de güneş enerjisi ile
çalışan şarj noktaları ve otoparklar için ideal lokasyonlar belirlendi.
Boğaziçi Üniversitesi, Türkiye?deki elektrikli araçların
geleceğini ve enerji altyapısına olası etkilerini incelemek amacıyla
anket, yüz yüze derinlemesine görüşme ve analizleri içeren Türkiye?nin
ulusal ölçekte en güncel araştırmasını gerçekleştirdi. Boğaziçi
Üniversitesi Enerji Politikaları Araştırma Merkezi (EPAM) Başkanı ve
Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu
ve Araştırmacı Dr. Zafer Öztürk tarafından yürütülen ??Türkiye
Ulaştırma Sektöründeki Elektrikli Araçların İklim Değişikliği ve
Elektrik Talebi Etkileri Projeksiyonu?? başlıklı araştırma, Türkiye?de
elektrikli araçların yaygınlaştırılmasıyla oluşacak çevresel faydalar,
altyapı maliyetleri, elektrikli araç optimum pazar payı gibi
bilgileriyle ülkemizin elektrikli araç stratejilerini desteklemek
üzere bir yol haritası sunuyor. Ülke çapında elektrikli araç
konusundaki farkındalığı ve kullanım alışkanlıklarını araştıran bir
anket çalışmasını da içeren araştırma kapsamında, her 10 kişiden
8?inin elektrik aracı bildiği ortaya çıkarken, hibrit araç ile
elektrikli araç arasındaki farkın bilinirliğinin düşük olduğu
görülüyor.
Türk halkı elektrikli araç kullanmak istiyor
Anket sonuçlarına göre elektrikli araç hakkında bilgi sahibi olsun
veya olmasın, araştırmaya katılanların çoğu elektrikli araç satın
almayı istiyor. Elektrikli aracı bilenlerin yüzde 80?i, bilmeyenlerin
ise yüzde 65?i elektrikli araç satın almayı düşünebileceğini net bir
şekilde belirtiyor. Elektrikli araç satın almak isteyenlerin bu
tercihinin arkasında elektrikli araçların düşük maliyetli, tasarruflu
ve çevre dostu olması gibi nedenler ön plana çıkıyor. Elektrikli araç
satın almayı düşünmeyenlerde ise elektrikli araç hakkında yeterli
bilgiye sahip olmamak, Türkiye?de henüz yaygınlaşmamış olması ve
teknik özelliklerin yetersiz kalacağı yönünde algıların öne çıktığı
görülüyor.
Sera gazı salımından büyük tasarruf
Eltrikli araçlar ve Türkiye?nin durumu ile ilgili yapılan en
güncel araştırma özelliğine sahip olan çalışmada, elektrikli araç
kullanımının iklim değişikliğine etkisi de incelendi. Araştırmaya göre
2035 yılına kadar elektrikli araçları dolaşımda tutmak için yıllık 2.6
milyar kWh eşdeğerinde enerji ihtiyacı öngörülüyor. Ancak elektrikli
araçların şarjı tamamen yenilenebilir enerjiden sağlanırsa, 2022
yılına gelindiğinde yıllık 1.3 milyon ton CO2 kazanımı elde edilecek.
Araştırmanın hem sektörün hem de kamunun faydalanacağı pek çok iç
görü ve analiz barındırdığını belirten Boğaziçi Üniversitesi Enerji
Politikaları Araştırma Merkezi (EPAM) Başkanı ve Endüstri Mühendisliği
Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu şu bilgileri paylaştı:
Gürkan: Elektrikli araçların kaynağı yenilenebilir enerjiden
sağlanırsa, pazar daha hızlı büyür
?Boğaziçi Üniversitesi olarak yaptığımız araştırmada Türk halkının
elektrikli araçlar konusunda oldukça istekli olduğunu gördük. Araç
sahibi olan veya önümüzdeki 2 yıl içerisinde araç satın almayı
planlayan 600 kişi ile gerçekleştirdiğimiz anket sonucunda halkımızın
elektrikli araçlara büyük ilgi duyduğu, ancak yeterli bilgiye sahibi
olmamalarının ve elektrikli araçların şarjına yönelik yeterli altyapı
bulunmamasının elektrikli araçlarının yaygınlaşmasının önündeki temel
engeller olduğu verisine ulaştık. Bir başka deyişle, elektrikli araç
satın almayı düşünmeme sebepleri arasında algıya yönelik bariyerler
yüzde 47?lik bir oran oluşturuyor. Bu kişilerin yüzde 19 bilgi
eksikliği olanlar, yüzde 18 ise ?Altyapısı yok? diyenlerden oluşuyor.
Dolayısıyla şarj istasyonlarının yaygınlaşması, bu altyapının
gelişmesinde kritik önem taşıyor. Türkiye?de hibrit araçları saymazsak
2017 yılı sonu itibariyle yaklaşık 2.500 elektrikli aracın kullanımda
olduğunu biliyoruz. Bugün en lüks araç segmentinden en ekonomik
araçlara kadar, tüm otomotiv markalarının elektrikli araçlara yönelik
kaçınılmaz çok güçlü bir eğilimi bulunuyor. Tamamen geçişi
sağlamasalar bile portföylerinde en az bir temiz araca yer verme
gayretleri var. Dolayısıyla hızlı büyümesi beklenen bu endüstride
elektrikli araçların kaynağı yenilenebilir enerjiden sağlanırsa,
elektrikli araç pazarı gerçek anlamda sürdürülebilir büyüme trendine
girecektir.?
Dünyadaki benzer örnekleriyle endüstri hakkında bilgi veren
Kumbaroğlu, ?Örneğin elektrikli otomobil devriminin öncülüğünü
üstlenen Norveç?te elektriğin yüzde 94?ü yenilenebilir kaynaklardan ve
yaklaşık 17 g/kWh sera gazı salımı ile üretiliyor. Türkiye?de ise bu
oran yüzde 29 ve elektrikle birlikte yaklaşık 520 g/kWh sera gazı
salımı üretiliyor. Yani Türkiye?de şebekeden elektrik alan araç
Norveç?te şebekeden şarj olan bir elektrikli araca göre yaklaşık 30
kat daha fazla sera gazı salımına neden oluyor. Şarj sistemi kuran
şirketlerin yenilenebilir enerji kullanmaları sağlanırsa ancak
elektrikli araçlara geçiş sürdürülebilir kalkınma hedeflerini
destekler. Çalışmamızı bu vizyonla gücünü doğrudan güneş enerjisinden
alan şebeke destekli fotovoltaik şarj istasyonlarına odaklı
geliştirdik. Elektrikli araç kullanımına geçişi güneş enerjisiyle
birlikte düşünmek gerekiyor. Aksi takdirde ilave elektrik ihtiyacından
ortaya çıkan ilave sera gazı salımı, benzin ve dizel kullanımındaki
tasarrufun azalttığı sera gazından fazla oluyor. Boğaziçi Üniversitesi
Enerji Modelleme Sistemi ile yaptığımız simülasyon sonuçları bunu
açıkça ortaya koyuyor. Elektrikli araçların şarjında kaş yaparken göz
çıkarmamak için güneşe ihtiyaç var? dedi.
İlk defa Türkiye?de temiz enerji ile çalışan şarj noktaları için
ideal lokasyonlar belirlendi
Araştırmada coğrafi bilgi sistemi üzerinde çalışılarak güneş
destekli şarj istasyonlarının ve otoparkların kurulumu için de bir
analiz yapıldı. Türkiye için güneş sahaları ve güneş potansiyeli de
araştırmaya dahil edilerek şebeke ile bağlantıya sahip ve güneş
potansiyeli yüksek noktalar belirlendi. Hazırlanan coğrafi bilgi
sistemi haritası, elektrik şarj istasyonlarının ve otoparkların güneş
enerjisi kullanarak nerelerde kurulabileceği konusunda tüm sektör için
rehber görevi görecek. Karayolları haritasının da dahil edildiği ve
elektrikli araçların ortalama menzilleri hesaplanarak çıkarılan
optimum lokasyonlar sayesinde, elektrikli araçların Türkiye çapında
mesafe kat ederken şarjları bitmeden, nerelerde şarj istasyonu
kurulabileceğinin haritası çıkarıldı.
Elektrikli araçların yaygınlaşması için teşvik çok önemli
Araştırmada görev alan Dr. Zafer Öztürk de elektrikli araçlarla
ilgili çıkan en önemli iki sonucun otopark ve elektrikli şarj
istasyonları olduğunun altını çizdi. Öztürk, ?Elektrikli parkların
nasıl gelişeceği ve elektrikli şarj istasyonlarının nasıl
yaygınlaşacağı konusunda şirketlerden, akademisyenlerden, otomotiv
sektöründen ve bu alandaki STK?lardan konunun uzmanlarıyla yaklaşık 30
kişiyle derinlemesine yüz yüze görüşmeler yaptık. Bu görüşmeler de
araç almayı düşünenlerin istasyon yokluğundan yakındığını, istasyon
yatırımı yapmayı düşünen yatırımcıların da elektrikli araca talep
olmadığını ve bu alanda teşvik mekanizmasının bulunmadığını
belirttiğini gösterdi. Bir şekilde iki mekanizmayı da aynı anda
ilerletecek bir teşvik mekanizması oluşturmak gerekiyor. Özellikle
kamu ve özel sektörün bu alanda bir araya gelmesi, elektrikli
araçların yaygınlaşması konusunda büyük fark yaratacaktır. Örneğin
İngiltere?de bu teşvik mekanizması doğrultusunda, elektrikli araçların
belirli bölgelere ücretsiz girmesi gibi uyguamalarla öncelikli olarak
elektrikli araca olan talep artırıldı ve beraberinde şarj istasyonu
yatırımı geldi. Bir diğer yöntem de elektrikli araç şarj istasyonları
yatırımları için teşvik getirilmesi ve istasyonların gelişmesiyle
elektrikli araç sahipliğinin artmasının sağlanması. Dolayısıyla bu
alanlarda teşvik mekanizması geliştirmek, temiz araç kullanımı
konusunda kilit öneme sahip? diye konuştu.
2022 yılında Türkiye?de 140 bin elektrikli araç, 14 bin ticari ve
70 bin ev tipi şarj ünitesi
Sektör temsilcileri ve akademisyenlerle yapılan derinlemesine
analiz çalışmalarına göre, 2022 yılında 140.000 elektrikli aracın ve
14 bin ticari şarj ünitesinin aktif olarak kullanımda olması
bekleniyor. Mevcut elektrik altyapısı ile 14 bin şarj ünitesinin yüzde
25?inin Fast Charger (Hızlı Şarj Ünitesi, DC), geri kalan yüzde
75?inin ise AC şarj ünitesi olacağı öngörülüyor. 2022 projeksiyonunda,
ev tipi şarj ünitelerinin ise 70 bin civarında olması bekleniyor.
Tüketiciler elektrikli araçlarını ortalama 15 TL?ye şarj etmeyi
düşük maliyetli ulaşım olarak görüyor
Bununla birlikte bugün şarj altyapı sağlayıcıları, hizmet verip
işlettikleri ticari şarj ünitelerinde ortalama 15 TL talep ederken,
araştırmada tüketicilerin elektrikli aracı şarj etme fiyatı
konusundaki algısı da araştırıldı. Çalışmada, ortalamada 150 km için
15 TL gibi bir ücretin, tüketiciler tarafından düşük maliyetli ulaşım
olarak kabul gördüğü ve tüketicinin elektrikli araçlardan beklediği
faydayı sunduğu ortaya çıktı.
EPDK'nın meclis komisyonuna sunduğu verilere göre 2017 sonu
itibariyle aktif olarak kullanımda olan ve halka açık durumdaki şarj
istasyonu sayısının 400 olduğunu aktaran Dr. Zafer Öztürk, bu alanda
teşvik mekanizmasının önemini vurguladı.
Elektrikli araç kullanımına geçişte en önemli adım şarj istasyonu
yatırımı
Elektrik altyapısına neredeyse hiç yatırım yapmaksızın elektrikli
ve temiz araç kullanımına geçiş yapılabileceğini vurgulayan Dr.
Öztürk, ??Burada slow charger?lar için herhangi bir çalışmaya gerek
olmayabilir ancak fast charger?lar için elektrik altyapısında minör
iyileştirmelere gerek duyulacaktır. Türkiye, elektrikli araç
kullanımına geçiş amacıyla şarj istasyonu yatırımı yaparsa, 2022 yılı
için öngörülen 140 bin elektrikli aracın çok daha ötesine geçebilir
çünkü Türkiye?nin mevcut altyapısı, çok daha fazlasını kaldırabilecek
düzeyde. Tek ihtiyacımız olan park olanakları gibi yan teşviklerle
sektörün rahatlatılması?? diye konuştu.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey