Harvard Üniversitesi bünyesinde genetik ve kompleks hastalıklar
üzerine araştırmalaR yapan Sabri Ülker Metabolik Araştırmalar Merkezi
bilim dünyasında çok ses getiren çalışmalara imza atmaya devam ediyor.
Sabri Ülker Merkezi?nde hücre içerisinde yükselen kolesterol
seviyelerinde uyarı veren ve kolesterolün zararlı etkilerine karşı
hücreleri savunan bir sistemin keşfi sağlandı. Bu keşif ile
kolesterole bağlı hastalıklarla mücadelede yeni yöntemlerin
geliştirilmesi öngörülüyor.
Yıldız Holding tarafından desteklenen, iletişim faaliyetlerini ise
Sabri Ülker Vakfı?nın yürüttüğü Harvard Sabri Ülker Merkezi araştırma
ekibi, hücrede kolesterol seviyelerini güvenli bir aralıkta tutmayı
sağlayan, ?metabolik koruyucu? adını verdikleri Nrf1 molekülünü
keşfetti. Bu buluşla bilim dünyasının son dönemde en fazla ses getiren
çalışmalarından birine imza atıldı.
Nrf1 proteininin hücre içinde kolesterol mekanizmasındaki
fonksiyonu ve moleküler çalışma mekanizması, Sabri Ülker Merkezi?nde
2017 yılında açılan ve hücre yapılarını en ince ayrıntısına kadar
inceleyebilme imkanı sunan Görüntüleme Merkezi?nin de imkanları ile
çözüme kavuştu.
Çalışma dünyanın önde gelen bilimsel dergisi Cell?de 16 Kasım 2017
tarihinde yayınlandı.
Buluşun toplum sağlığının geleceğine fayda sağlayacak olmasından
ötürü büyük mutluluk duyduklarını ifade eden Yıldız Holding Yönetim
Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Ülker, ?Bilimsel araştırmalar uzun
vadelidir. Alanının en önde gelen prestijli akademilerinden, gerekli
donanıma ve araştırma kültürüne sahip olan Harvard Üniversitesi?nde,
bir Türk profesörü destekleyerek çok doğru bir iş yaptığımızı bir kez
daha anlamış oluyoruz. Biz, 2014 yılında bu desteği yaparken, toplum
sağlığının geleceğine fayda sağlayacağımızı ümit etmiştik. Prof
Hotamışlıgil?in özellikle metabolizma ve gıda konusundaki
araştırmaları ilgimizi çekmişti. Bugün kısa sürede elde edilen
başarılar bu ümidimizi daha da güçlendirmekte. Yıldız Holding?in tüm
bu çalışmalarda beklentisi manevi olup, umulur ki bu araştırmalar bir
gün toplumda daha sağlıklı bireyler için tıbbi çözümlere dönüşür.?
dedi.
Koruyucu molekül kolesterol ile savaşacak
Nrf1 olarak bilinen bu protein, hücre içindeki kolesterole karşı
duyarlı yapısıyla, hücre içinde kolesterol seviyelerinde meydana gelen
değişiklikleri direk olarak algılayıp tepki veriyor. Kolesterol belli
bir düzeyin üzerine ulaştığında direk olarak Nrf1 molekülüne
bağlanarak çok yönlü bir savunma programının harekete geçirilmesini
sağlıyor ve organları olası tahribata karşı koruyabiliyor. Bu nedenle
Nrf1 molekülü kolesterol metabolizmasının bozulduğu pek çok hastalıkta
potansiyel yeni ve etkin tedavi hedefi özelliği taşıyor.
Yeni keşifle ilgili olarak büyük heyecan duyduklarını belirten
Sabri Ülker Merkezi Başkanı Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil, ?Hücrelerin
kolesterol düzeylerini tam olarak nasıl algılanıp kontrol edebileceği
konusundaki anlayışımızda eksik olan önemli bir parçayı ortaya
çıkardığımızı düşünüyorum. Bu parça kolesterol düzeylerini dengede
tutmak için hayati önem taşıyan sistemin, yani moleküler bir
?yin-yang? sisteminin kritik bir parçasını oluşturuyor. Bu keşfi,
bilim için kendi kariyerimdeki en önemli katkı olarak görüyorum. Daha
önce hücre bazında kolesterolün düşük olduğuna işaret edecek mekanizma
keşfedilmişti. Ancak bizim yaptığımız araştırma hücre içindeki
kolesterol seviyesi yükseldiği zaman da hücrenin bunu dengede tutmak
için gerçekleştirdiği algılama ve savunma mekanizmasını ortaya
çıkardı? dedi.
Kolesterol: iki ucu keskin bıçak
Hücre zarlarının inşası ve idamesi için bir yapı taşı olan
kolesterol önemli fonksiyonel aracıların sentezi ve hücre faaliyetleri
için gerekli bir molekül. Dolayısıyla organizma belirli düzeyde
kolesterolün hücre içerisinde idame ettirilmesine ihtiyaç duyuyor. Bu
nedenle kolesterol hem besinlerle yani diyetle haricen vücuda
girmekte, hem de organizma tarafından başta karaciğerde olmak üzere
üretilmekte.
Bilim dünyasının en önemli buluşlarından birine imza atan Sabri
Ülker Merkezi Başkanı Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil yeni buluşlarıyla
ilgili detayları şöyle anlatıyor
?Kolesterol hücre içinde, elzem olmasına karşın, aynı zamanda en
toksik ve reaktif maddelerden biridir. Hücre içi düzeylerinin
yükselmesi de azalması da çeşitli işlevsel problemlere ve sağlık
sorunlarına yol açar. Bunu iki ucu keskin bıçak olarak ifade
edebiliriz? Hücre içerisinde kolesterol azalmaya başladığı zaman hücre
alarm verir ve sonrasında kolesterol sentezini başlatan bir mekanizma
devreye girer. Kolesterolün azalmasına karşı devreye giren düzenleyici
mekanizmanın açığa çıkarılması 1985 yılında Nobel ödülüne layık
bulunmuş ve mevcut tedavi araçlarının geliştirilmesinde anahtar rol
oynamıştır.
Ancak bugüne kadar hücredeki kolesterol miktarı yükseldiğinde bunu
direk olarak algılayıp bir alarm ve savunma sistemini harekete geçiren
mekanizma henüz keşfedilmemiş idi. Yükselmiş kolesterol, hücresel
seviyede daha da tehlikeli olup, toksisite, inflamasyon ve sonuçta
hücre ölümüne kadar giden sorunlara neden olmakta. Bu nedenle hücrenin
kolesterol seviyesindeki yükselişe karşı korunması elzemdir bizim
çalışmamız da bu düzenleyici ve koruyucu mekanizmasının keşfini
sağladı?
Kardiyovasküler hastalıklar için de yeni tedavilerin habercisi
Kandaki yüksek kolesterolün kardiyovasküler ve dejeneratif
hastalıklar başta olmak üzere diğer önemli sağlık sorunları için
önemli bir risk teşkil edebileceği yıllardır kabul görmüş bilimsel bir
gerçek. Dolayısıyla hücre ve organları koruyucu özelliğe sahip bu yeni
mekanizmanın keşfinin, kolesterol metabolizmasının bozulduğu pek çok
hastalıkta yeni ve etkin tedavi yöntemlerinin önünü açabileceği ön
görülüyor.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey