Dünya genelinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yönelik yapılan
araştırmalar kadınların özgürlükler, eğitim ve gelir konularında
erkeklere göre oldukça geride kaldığını ortaya koyuyor. Ancak
yolsuzluğa eğilim konusunda kadınları ve erkekleri karşılaştıran
araştırmalar, kadınların yolsuzluğa karşı daha dirençli olduğunu
belirliyor. Bu alanda yapılan araştırmaları ve saha çalışmalarını
değerlendiren Etik ve İtibar Derneği (TEİD) Proje Koordinatörü Dr.
Bahar Karacar, denetim mekanizmaları olduğu takdirde kadınların
yolsuzluk ve rüşvete karşı çok daha dirençli olduklarını belirtiyor.
Etik ve İtibar Derneği (TEİD) Proje Koordinatörü Dr. Bahar
Karacar, yapılan son araştırmaların sonuçlarına göre kadın
çalışanların erkeklere kıyasla yolsuzluğu karşı daha dirençli olduğunu
belirtiyor. Karacar, iş dünyasında yolsuzlukla mücadele denetimleri
etkili olduğunda ise kadınların yolsuzluğa karşı dirençlerinin daha da
arttığını kaydediyor. Ortaya çıkan bu bulgunun, kadınların erkeklere
göre riskten kaçınma dürtüsünün daha güçlü olması ile tutarlı olduğunu
ifade eden Karacar, buna bağlı olarak yolsuzlukla mücadele
önlemlerinin kadın çalışanlar üzerinde daha etkili olduğunu belirtiyor.
Yolsuzlukta cinsiyet eşitsizliği!
Birleşmiş Milletler'in İnsani Gelişme Raporu'nda yer alan Cinsiyet
Eşitsizliği Endeksi'ndeki verilerle Dünya Bankası'nın 2013 Yönetişim
Göstergelerinin Yolsuzluk Kontrolü Göstergesi karşılaştırıldığında,
yolsuzluğun kontrolü ve cinsiyet eşitsizliği arasındaki negatif
korelasyon görülüyor. Bu tarz tek yanlı korelasyonların ilgi çekici
olmakla beraber yanıltıcı da olabileceğini ifade eden Karacar, ancak
yüksek cinsiyet eşitsizliğinin saptandığı ülkelerin yüksek yolsuzluk
seviyelerine de sahip olmalarına dikkat çekiyor.
Karacar, Dünya Bankası adına yapılan çalışmanın ise yolsuzlukla
toplumsal cinsiyet eşitsizliği arasındaki ilişkiyi daha fazla ortaya
çıkardığını kaydediyor. İlk araştırmanın özgürlükler, gelir ve eğitim
verilerini içerdiğini söyleyen Karacar, daha düşük yolsuzluk
oranlarına sahip ülkelerde kadınların bu tür haklara daha fazla sahip
olduğu, daha da önemlisi yasama ve yürütme içinde daha fazla söz
haklarının olduğunun belirlendiğini belirtiyor.
Karacar, "Kadınların ve erkeklerin muhtemel yolsuzluk durumları
karşısında davranışlarında farklılıklar oluyor mu?" sorusunun
yanıtının ise yapılan bir başka araştırmayla belirlendiğini ifade
ediyor. Bu araştırmada, erkeklerle karşılaştırıldığında yönetici
pozisyonunda olanlar hariç kadınların riskten daha çok kaçındıkları,
sosyal olarak daha duyarlı oldukları, daha fedakar ve işbirliği
yapmaya daha yatkın olduklarının belirlendiğini dile getiriyor. Söz
konusu araştırmada, yolsuzlukla ilgili cinsiyet farkı olup olmadığı
sorusunun üç ayrı başlık altında değerlendirildiğini söyleyen Karacar,
bunların yolsuzluk karşısında cinsiyet farklılıkları, rüşvet kabul
etmede cinsiyet farklılıkları ve rüşvet vermede cinsiyet farklılıkları
olduğunu belirtiyor.
Kadınlar riskten kaçınıyor
Yapılan bütün araştırmalarda kadınların yolsuzluğa karşı
toleransının erkeklere göre çok daha az olduğu sonucunun ortaya
çıktığını ifade eden Karacar, ancak araştırmaların gerçeği tam olarak
yansıtmama riski taşıdığını da söylüyor. Karacar, anket sorularına
verilen cevapların gerçek iş hayatını yansıtmayabileceğini belirterek,
vaka çalışmaları ve deneysel araştırmalarla desteklenmedikçe
bulguların havada kalabileceğini kaydediyor.
Kadınların yolsuzluğa karşı tutumlarının bölgeden bölgeye,
kültürden kültüre de değişebildiğini ifade eden Karacar, bu konuda
Avustralya, Hindistan, Endonezya ve Singapur'u kapsayan bir deney
yapıldığını belirtiyor. Karacar, yapılan çalışmada Avustralya'da
kadınların erkeklere göre daha az rüşvet aldığı, Singapur'da bunun
tersinin görüldüğü, Hindistan ve Endonezya'da ise cinsiyetler arasında
anlamlı bir fark tespit edilmediğini söylüyor. Ancak Afrika ülkesi
Burkina Faso'da deneklerden habersiz geçekleştirilen bir saha
deneyinde, kadınların yakalanmaktan korkmadıkları zaman rüşvet kabul
etme ihtimalinin en az erkekler kadar yüksek olduğunun belirlendiği
belirtiyor. Karacar bu sonucun daha önce yapılan çalışmalarda da
gözlemlendiğini, herhangi bir denetim yapılmadığında erkekler ve
kadınlar eşit derecede rüşvet kabul ederken, denetim varsa kadınların
rüşvet alma ihtimalinin önemli düzeyde düştüğünü vurguluyor.
Cinsiyetler arasında yolsuzluğa eğilim konusunda yapılan
araştırmaların genel değerlendirmesine yönelik olarak Karacar şunları
söylüyor: "Aslında birçok araştırma bize kadınların yolsuzluğa karşı
erkeklerden daha dirençli olduğunu, üstelik yolsuzlukla mücadele
denetimleri etkili olduğunda bu direncin daha da arttığını gösteriyor.
En azından devlet kademelerinde kadın sayısını artırmanın bile
yüzeysel olarak yolsuzluğu azaltabileceğini görmek, kadınların
yolsuzluk konusundaki dirayetli tavırlarının bir göstergesi olabilir."
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey