Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi
Bayraktar, toplam hayvancılık içindeki payı, sığır eti ve sütü
üretimindeki hızlı artış nedeniyle sürekli gerileyen küçükbaş
hayvancılığın Türkiye?ye milyarlar kazandırabileceğini bildirdi.
Bayraktar, ?veriler, bu topraklarda 67-68 milyon küçükbaş (koyun,
keçi) hayvan beslenebileceğini gösteriyor. Bu da 86 bin ton daha fazla
kırmızı et, 1 milyon 64 bin ton daha fazla süt üretmek anlamına
demektir. Bunun üretici fiyatı olarak karşılığı ette yaklaşık 2 milyar
lira, sütte 2,3 milyar lirayı bulmaktadır. Toplam ek üretici geliri
4,3 milyar lira olur? dedi.
Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye?de tarımın lokomotif
alanı hayvancılıkta, 2015 yılı itibariyle sütten ete, deriden bala,
tiftikten kıla birçok üründen elde edilen değerin 55,7 milyar lirayı
bulduğunu, ülkenin 2016 yılı itibarıyla 14,1 milyon sığır, 142 bin
manda, 31 milyon koyun, 10,3 milyon keçi varlığına sahip olduğunu
belirtti. Yıllık olarak 2016?da, 18,5 milyon ton süt, 1,17 milyon ton
kırmızı et üretildiğini vurgulayan Bayraktar, son yıllarda tekrar
artışa geçse de, 2016 yılında hem koyun hem keçi sayısında azalma
olduğunu, koyun ve keçi eti ile sütü üretiminde gerileme görüldüğü
bilgisini verdi.
2016 yılında üretimin 2015 yılına göre, koyun etinde yüzde 17,5,
keçi etinde yüzde 8,76, koyun sütünde yüzde 1,4, keçi sütünde yüzde
0,4 azaldığını, üretimin koyun etinde 100 bin tondan 82,5 bin tona,
keçi etinde 34 bin tondan 31 bin tona, koyun sütünde 1 milyon 177 bin
tondan 1 milyon 160 bin tona, keçi sütünde 481 bin tondan 479 bin tona
indiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
?Süt ve et üretiminin yanı sıra hayvan sayısı da az da olsa
geriledi. 2016 yılında koyun sayısı merinos koyunu dahil yüzde 1,7
düşüşle 31 milyon 508 bin baştan 30 milyon 984 bin başa, keçi sayısı
tiftik keçisi dahil yüzde 0,7 gerilemeyle 10,4 milyon baştan 10 milyon
345 bin başa indi.
Ülkemizin özellikle küçükbaşta çok büyük bir potansiyeli var.
Anadolu?da çiftçimiz tarımı tanımlarken, ?buğday ile koyun, gerisi
oyun? der. Bu topraklar tahıl ve küçükbaş hayvan yetiştirmeye çok
uygun olan topraklardır.
-Küçükbaş hayvan sayısı 2009?da 26,88 milyona kadar inmişti-
Nitekim, 1980 yılında bu ülke 48,64 milyon merinos koyunu dahil
koyun, 19,04 milyon da tiftik keçisi dahil keçi, toplamda 67,68 milyon
koyun, keçi olarak küçükbaş hayvan varlığına sahipti. Demek ki bu
kadar sayıda koyun ve keçiyi, bu topraklar besliyordu. Bu sayı 2009
yılında koyunda 21,75 milyon başa, keçide 5,13 milyon başa kadar,
toplamda 26,88 milyon başa kadar düştü. Hal böyle olunca devletimiz
hayvancılığı daha fazla destekleme kararı aldı. Hayvancılığa verilen
teşvikler, desteklerle hem küçükbaş hem de büyükbaş hayvan sayısı
yeniden artışa geçti. 2015 yılına gelindiğinde koyun varlığımız 31
milyon 508 bin başa, keçi varlığımız 10 milyon 416 bin, toplam
küçükbaş hayvan sayımız 41 milyon 424 bine çıktı. Ülkemizin küçükbaş
hayvan varlığı, 2016 yılında ise 41 milyon 329 bine indi.?
-Halen 41,3 milyon olan küçükbaş hayvan sayısı 67-68 milyona
ulaşabilir-
Küçükbaş hayvan sayısının çok daha fazla artırılabileceğini, 1980
rakamları baz alındığında, halen 41,3 milyon olan küçükbaş hayvan
sayısı çok daha fazla artırılabileceğini vurgulayan Bayraktar, şu
bilgileri verdi:
?Veriler, 67-68 milyon baş koyun ve keçinin bu topraklarda
beslenebileceğini gösteriyor. Bu da küçükbaş hayvan sayısının en
azından üçte iki oranında artırılabilmesi demektir. 2015 yılında 1
milyon 658,4 bin ton, 2016 yılında 1 milyon 639,8 bin ton koyun ve
keçi sütü üretildi. Yine 2015?de 134 bin 11 ton, 2016?da 113 bin 496
ton koyun ve keçi eti üretimi gerçekleştirildi. Aynı et ve süt
verimiyle, 67-68 milyon baş koyun ve keçi sayısı, 2015 rakamlarını baz
alırsak 86 bin ton daha fazla kırmızı et, 1 milyon 64 bin ton daha
fazla süt üretmek anlamına gelir. Bunun üretici fiyatı olarak
karşılığı ette yaklaşık 2 milyar lira, sütte 2,3 milyar lirayı
bulmaktadır. Toplam ek üretici geliri 4,3 milyar lira olur. Bunun
tüketici karşılığı çok daha büyük rakamlara ulaşır.
-Koyun ve keçiler yetersiz mera, elverişsiz iklim koşullarına uyum
sağlar-
Bu kadar ek geliri sağlamak için yapılacak destek ve yatırım çok
daha cüzi rakamlarda kalacaktır. Bu hesaba bu hayvanlardan elde edilen
yün, kıl ve deri de dahil değildir. Şunu da unutmayalım, koyun ve
keçiler yetersiz mera ve elverişsiz iklim koşullarına uyum sağlama
yetenekleriyle ön plana çıkmaktadır. Meradan en iyi şekilde
yararlanabilen, merayı en iyi şekilde değerlendiren, yılın her
döneminde merayı kullanabilen küçükbaş hayvanlar, Türkiye?nin coğrafi
yapısına da son derece uygundur. Koyun ve keçi, tarımsal üretimin
verimsiz olduğu alanlara kısa sürede uyum göstermektedir.
Bir an önce, küçükbaş hayvan sayımızı 67-68 milyona çıkarmalı,
nüfus artışı ve beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle kırmızı ette
verilebilecek açığı küçükbaş etiyle kapatmalıyız. Ülkemizde kırmızı et
açığının kapatılmasında küçükbaş hayvancılık en önemli alternatiftir.
1980?li yıllardaki küçükbaş hayvan varlığına yeniden sahip olmalıyız.
Halen dünyada keçi sayısında 19?ncu, koyun sayısında 8?nci, keçi eti
üretiminde 13?ncü, koyun eti üretiminde 4?ncü, keçi sütü üretiminde
8?nci, koyun sütü üretiminde 2?nci sırada yer alan ülkemiz, bu alanda
rahatlıkla başa güreşebilir. Et ve süt verimliliğini de artırırsak, bu
alanda hem ülkemiz çiftçisi hem de ülke ekonomimiz büyük katkı sağlar.?
-Avustralya ve Yeni Zelanda 2,1?er milyar dolar koyun keçi eti
ihraç ediyor-
Üretim rakamlarında, özellikle koyunda sağlanan performansı
ihracatta görülmediğini belirten Bayraktar, ?Türkiye geçmiş dönemde
dünyanın en önemli canlı küçükbaş hayvan ve et ihracatçısıydı. 1989
yılında 252 milyon dolarlık canlı küçükbaş hayvan ihraç etmiş bir
ülkeydik. 165 bin ton canlı kilo değerindeki bu ihracatı Suudi
Arabistan, Kuveyt, Irak, Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri, Lübnan,
Katar, Bahreyn, Ürdün, Kanada ve Hindistan gibi ülkelere yapıyorduk ve
bu ihracatımızı uzun süre de devam ettirdik. Bu rakam günümüzde 1
milyon doların altına indi. Yine aynı şekilde 30 milyon dolar olan
koyun keçi eti ihracatımız da 400 bin dolarlara kadar geriledi? dedi.
Bayraktar, Türkiye?nin ihracatı bu rakamlarda gezinirken, Sudan?ın
400-500, Ürdün?ün 200, Avustralya?nın 190, Romanya?nın 141 milyon
dolarlık canlı küçükbaş ihracatı, Avustralya ve Yeni Zelanda?nın
2,1?er milyar dolar, İspanya?nın 152 milyon dolar, Romanya?nın 38
milyon dolar, Yunanistan?ın 24 milyon dolar koyun keçi eti ihracatı
yaptığını belirtti.
-Yapılması gerekenler-
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, yapılması gerekenleri de şöyle
sıraladı:
?Küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi için meraların korunması ve
ıslah edilmesi,
Kırsalın ekonomik ve sosyal açıdan geliştirilmesi, genç nüfusun
kırsalda tutulması için gerekenlerin yapılması,
İşletme altyapılarının iyileştirilmesi,
Dış pazarlarda üstünlük sağlamak için rekabetçi yapının
kazandırılması,
Üretim-sanayi entegrasyonun sağlanması,
Küçükbaştan elde edilen başta peynir olmak üzere ürünlere katma
değer kazandırılması, markalaştırılması,
Hayvan hastalıkları ile etkili mücadele edilmesi,
Sınırlardan kaçak hayvan ve et giriş çıkışlarının önlenmesi,
Üretim maliyetlerinin düşürülmesi gerekir.?
Bayraktar, ?kısacası büyükbaş hayvana eğilelim, onu geliştirelim
derken, en önemli zenginliğimizi, bu coğrafyanın bize sunduğu en
avantajlı üretim dalını yani küçükbaşı yeterince önemsemedik, ihmal
ettik? dedi.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey