Günlerdir ülke gündeminde tartışılan 'Palm Yağı' konusunu TBMM'ye
taşıyan CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanı Faruk Çelik'in yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi-Ajansı (EFSA) raporundaki
ifadeleri aktaran Bakan, "EFSA raporuna göre 200 derecenin üzerindeki
sıcaklıklarda rafine edilen bitkisel yağlar "3-Monochloropropanediol
(3-MCPD)", "2-Monochloropropanediol (2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile
"Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin" oluşumuna neden oluyor.
Raporda besinler yoluyla vücuda alınan Glisidil yağ asiti
esterlerinin ise, sindirim sürecinde Glycidol'a (Glisidol) adlı
kimyasal maddeye dönüştüğü belirtilmiş" ifadelerini kullandı.
Verdiği önergede akademisyen Bülent Şık'ın konuyla ilgili yaptığı
çalışmalara atıflar yapan Bakan, "Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
gıdalardaki bu tip zehirli kimyasal madde kalıntılarını belirlemek
için her yıl belirli sayıda gıda ürününü laboratuvar testlerine tabi
tutarak halk sağlığı açısından bir sorun olup olmadığını belirlemek ve
gereken önlemleri almak konusunda çalışmalar yapmakla sorumludur" dedi
ve Bakan Çelik'e 20 soru sordu.
Bakan şu soruları sordu:
"1) Ülkemizde son on yıl içinde üretilen bitkisel yağlarda ve
özellikle palm yağında "3-Monochloropropanediol (3-MCPD)",
"2-Monochloropropanediol (2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile "Glycidyl
(Glisidil) yağ asiti esterlerinin" kalıntısını belirlemeye yönelik
olarak çalışmalar yapılmış mıdır?
2) "3-Monochloropropanediol (3-MCPD)", "2-Monochloropropanediol
(2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile "Glycidyl (Glisidil) yağ asiti
esterlerinin" kalıntısını belirlemeye yönelik olarak analizler
yapılmışsa her yıl kaç adet ürün analiz edilmiş ve yüzde kaçının
mevzuata aykırı olduğu tespit edilmiştir?
3) Son on yıl içinde margarinler, bisküvi, şekerleme ürünleri,
çikolata, pastacılık ürünleri vs. gibi bitkisel yağların katıldığı
çeşitli gıda ürünlerinde "3-Monochloropropanediol (3-MCPD)",
"2-Monochloropropanediol (2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile "Glycidyl
(Glisidil) yağ asiti esterlerinin" kalıntısını belirlemeye yönelik
olarak çalışmalar yapılmış mıdır? Eğer yapılmışsa yıllık bazda yapılan
analiz sayısı nedir? Hangi sonuçlar elde edilmiştir?
4) Avrupa Birliği ülkelerinde özellikle 2010 yılında bu yana gerek
bitkisel yağlarda ve gerekse çeşitli gıda ürünlerinde
"3-Monochloropropanediol (3-MCPD)", "2-Monochloropropanediol (2-MCPD)"
yağ asiti esterleri ile "Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin"
kalıntı analizleri yapılmaktadır. Bu analizler ülkemizde hangi
tarihten bu yana yapılmaktadır?
5) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ithal edilen bitkisel
yağlarda ya da içeriğinde bitkisel yağ bulunan gıda ürünlerinde
"3-Monochloropropanediol (3-MCPD)", "2-Monochloropropanediol (2-MCPD)"
yağ asiti esterleri ile "Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin"
kalıntısını belirlemeye yönelik olarak çalışmalar yapmakta mıdır?
Kontrole tabi tutulan ürünlerin genel içindeki oransal payı nedir?
6) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından bitkisel
yağlarda ya da içeriğinde bitkisel yağ bulunan gıda ürünlerinde
kalıntı analizi yapmak için yetkilendirilen özel gıda laboratuvarları
var mıdır? Varsa sayısı kaçtır? EFSA raporuna konu olan toksik yağ
asiti esterlerinin analizi konusunda yetki verilen özel laboratuvar
sayısı kaçtır?
7) İthal edilen bitkisel yağlarda ya da içeriğinde bitkisel yağ
bulunan gıda ürünlerinde analiz yapmak için yetki verilen özel
laboratuvarlar "3-Monochloropropanediol (3-MCPD)",
"2-Monochloropropanediol (2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile "Glycidyl
(Glisidil) yağ asiti esterlerinin" kalıntısını belirlemeye yönelik
olarak yıllık bazda kaç adet ithal ürün partisinde bu analizleri
gerçekleştirmiştir. Kontrole tabi tutulan ürünlerin genel içindeki
oransal payı nedir?
8) "3-Monochloropropanediol (3-MCPD)", "2-Monochloropropanediol
(2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile "Glycidyl (Glisidil) yağ asiti
esterlerinin" kalıntı analizleri konusunda faaliyet gösteren kamu ve
özel laboratuvarlar yurtiçi ve yurtdışında bu konuda düzenlenen
yeterlik testlerine katılmakta mıdır?
9) Bu toksik kimyasal maddelerin tespitine yönelik yeterlik
testine katılan laboratuvar sayısı kaçtır? Kaç laboratuvar bu
testlerden geçer not almıştır? Avrupa Birliği ülkelerinde 2010
yılından bu yana düzenlenen bu konudaki yeterlilik testlerine katılım
sağlanmamışsa, katılmama gerekçesi nedir?
10) Ülkemize ithal edilen palm yağı gıda sektörü tarafından hangi
amaçlarla kullanılmaktadır? Bu yağın kızartmalık yağ olarak
kullanıldığı özellikle fast food yiyecek hazırlama sektöründeki
restoranlarda ve diğer restoranlarda bazen uzun süreler boyunca
kullanılan yağlarda "3-Monochloropropanediol (3-MCPD)",
"2-Monochloropropanediol (2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile "Glycidyl
(Glisidil) yağ asiti esterlerinin" oluşup oluşmadığına dair bir
denetim-kontrol çalışması yapılmakta mıdır?
11) Ülkemizde üretilen bitkisel yağlarda ve ithal edilen bitkisel
yağlarda yapılan analizler hangileridir?
12) Bitkisel yağlarda hangi toksik kimyasal maddelerin kalıntı
analizleri yapılmaktadır?
13) Bitkisel yağlarda ağır metal kalıntıları ve bu yağların
konulduğu plastik ambalajlı ürünlerde fitalat kalıntıları analizleri
yapılmakta mıdır?
14) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde faaliyet
gösteren laboratuvarların neredeyse tamamı "3-Monochloropropanediol
(3-MCPD)", "2-Monochloropropanediol (2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile
"Glycidyl (Glisidil) yağ asiti esterlerinin" analizinde kullanılan Gaz
kromatografisi ve sıvı kromatografisi esaslı analitik cihazlara ve
analizleri yapacak yeteri sayıda personele sahiptir. Bu analizler
yapılmıyorsa gerekçeleri nelerdir?
15) EFSA raporuna göre, "3-Monochloropropanediol (3-MCPD)",
"2-Monochloropropanediol (2-MCPD)" yağ asiti esterleri ile "Glycidyl
(Glisidil) yağ asiti esterleri" diğer bitkisel yağlara göre palm
yağında daha çok oluşmaktadır. Ülkemizde palm yağına yönelik gümrük
vergilerinin diğer bitkisel yağlara kıyasla daha düşük tutulması bu
açıdan bir risk oluşturmakta mıdır? Palm yağına yönelik gümrük
vergilerinin diğer bitkisel yağlara kıyasla daha düşük tutulmasının
nedeni nedir?
16) Son yirmi yıl içinde ülkemize ithal edilen palm yağı miktarı
ve ithal edilen bitkisel yağlar içinde palm yağının oranı nedir?
17) Palm yağı ülkemize hangi firmalar tarafından ithal
edilmektedir?
18) Ülkemize giren palm yağı gıda, kozmetik, yem gibi sektörler
tarafından ne oranda kullanılmaktadır?
19) Ülkemize giren palm yağının ne kadarlık kısmı margarin
üretiminde kullanılmaktadır?
20) İçeriğinde palm yağı bulunan margarinlerin ne kadarlık kısmı
tüketicilerin kullandığı sana vb. gibi ticari markalarda kullanılmakta
ve ne kadarlık kısmı hazır yiyecek, restoran vb. gibi sektörler
tarafından mutfak margarini olarak kullanılmaktadır?"
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey