Katılım bankacılığı sektörü, ekonomideki dalgalanmalara ve zorlu
makroekonomik ortama rağmen, 2015 yılında da büyüme trendini sürdürdü.
Türkiye Katılım bankaları Birliği(TKBB) 'Katılım Bankaları 2015'
raporu yayınlandı.
Rapora göre, Albaraka, Bank Asya, Kuveyt Türk, Türkiye Finans ve
Ziraat Katılım?dan oluşan Türkiye katılım bankacılığı sektörünün
toplam aktif büyüklüğü, 2015 yılında %15,3 büyüme kaydederek 120,3
milyar TL?ye ulaştı. 2009 yılında, bankacılık sektörü aktiflerine
göre %4 olan katılım bankaları pazar payı, 2015 sonunda 1,1 puan
artışla %5,1?e yükselmiştir.
Raporda şu bilgiler verildi:
"Türkiye?de faaliyet gösteren 5 katılım bankası, 2015 yılı sonunda
ulaşmış bulundukları toplam büyüklükleri, piyasa payları, KOBİ?den
kurumsal bankacılığa kadar bankacılığın farklı segmentlerindeki güçlü
penetrasyon oranları ile katılım bankacılığının görece kısa bir
geçmişine karşın elde ettiği başarıyı işaret eder niteliktedir.
Katılım bankalarının Türkiye geneline yayılmış şube ve alternatif
hizmet ağları, gelişen ürün ve hizmet gamları, her geçen dönem artan
istihdam seviyeleri ve Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir büyümesine
yaptıkları sürekli katkı bir bütün olarak değerlendirildiğinde,
katılım bankacılığı sektörünün, 2015 yıl sonu itibarıyla ülkemiz
finans sisteminin temel taşlarından biri konumunda olduğunu açıkça
gözler önüne sermektedir.
Türk finans sistemi içindeki varlıklarını ve rekabetteki
iddialarını hızla artırmakta olan katılım bankaları, son dönemde
bankacılık sektör ortalamalarının üzerinde büyüme sergilemişlerdir.
Diğer taraftan, katılım bankaları, 2008 küresel finansal krizini ve
takip eden dalgalı dönemi başarıyla yönetmişler ve kriz sonrasında
büyümelerini hızlandırmışlardır.
Ekonominin belkemiğini oluşturan KOBİ?lere kullandırılan krediler
ve sunulan ürün, hizmet ve çözümlerde son yıllarda önemli seviyede
gelişme izlenmektedir. Katılım bankaları, 2015 yılında da reel
sektörün fon ihtiyaçlarını cevaplamanın yanı sıra bireylerin de fon
ihtiyaçlarını karşılamayı sürdürmüştür. Kredi kartlarından elektronik
bankacılığa kadar sunulan çok sayıdaki yenilik, katılım bankacılığının
Türk bankacılık sistemindeki yerini daha da pekiştirmiş ve faizsiz
finans sisteminin ekonomik hayat içinde daha geniş kitlelerce
kullanımı açısından önemli adımlar olmuştur.
Sağlıklı bir şekilde gelişen pazar payları katılım bankalarının
her kesimden müşteriye hitap edebildiklerini ortaya koymaktadır.
Katılım bankaları, teknolojik alt yapı anlamında eriştikleri seviye
ile de konvansiyonel banka larla her kulvarda yarışmakta ve eşdeğer
hizmet önerileri ile rekabette güçlü bir şekilde yer almaktadır.
Katılım bankaları organik büyümelerini sürdürmektedir.
Türkiye, gelişmiş ekonomilere oranla, finansal ürün ve hizmetlerin
kullanımı açısından görece düşük penetrasyon oranlarına sahip bir
pazardır.
Bu olgu finansal hizmetler sektörünün tüm branşları için geçerli
bir durumdur. Piyasanın bu özelliği, denklemin diğer ucunda başta
bankacılık olmak üzere, sigortacılık, finansal kiralama, yatırım
bankacılığı ve finansın diğer iş kolları açısından önemli bir büyüme
potansiyeli arz etmeye devam etmektedir.
2015 yıl sonu itibarıyla, katılım bankaları, gerek şubeleşme ve
istihdam gerekse teknolojinin olanaklarını kullanarak alternatif
dağıtım kanallarında yaptıkları atılımlarla sağlıklı bir büyüme
performansı göstermişler ve organik büyümelerini sürdürmüşlerdir.
2015 yıl sonu itibarıyla Türkiye?de faaliyet gösteren 5 katılım
bankasının 1.080 şubesi bulunmaktadır. Katılım bankacılığı sektöründe,
2015 yılında toplam 90 yeni şube açılırken, Türkiye Finans?ın
Bahreyn?de açtığı şubeyle beraber yıl sonu itibarıyla yurt dışındaki
hizmet noktası 5?e yükselmiştir.
Katılım bankaları şube sayısı, sektör şube ağının %8,8?ini temsil
etmekte olup, güçlü ve sürdürülebilir büyümeyi işaret eden bir diğer
endikatördür.
2015 yıl sonu itibarıyla katılım bankalarında toplam 16.554 kişi
istihdam edilmekte olup, bu sayı toplam sektör istihdamının %7,6?sını
oluşturmaktadır.
Türk bankacılık sektörünün bir önceki çeyreğe oranla toplam şube
sayısının 60 ve istihdam edilen personel sayısının da 502 kişi
azaldığı dikkate alındığında, katılım bankalarındaki organik gelişme
çok daha net olarak ortaya çıkmaktadır.
Sektörün yeni katılımcılarına ilaveten, orta ve uzun vadede
Türkiye katılım bankacılığı sektörünün arz ettiği sürdürülebilir
büyüme potansiyelini değerlendirmek isteyen yerli ve yabancı özel
konvansiyonel bankaların da sektöre girişinin gerçekleşeceği
düşünülmektedir. Bu durum, katılım bankaları şube ağının ve ger-
çekleştirilen istihdamın daha da genişlemesini tetikleyecek,
penetrasyon oranlarını artıracaktır.
Toplanan ve kullandırılan fonlardaki sağlıklı artış devam etmiştir.
2015 yılında, sektör üyeleri toplanan fonlarda başarılı bir
performans sergilemişlerdir. Toplanan fonların artış hızı %13,7
olurken, fon toplamı 74,4 milyar TL?ye ulaşmıştır. Katılım
bankalarının reel sektöre kullandırdıkları fonlardaki artış da
gelişimini sürdürmüş kullandırılan fon toplamı %14,1 artış kaydederek
79,2 milyar TL?ye ulaşmıştır. Kullandırılan fonlar/toplanan fonlar
oranı 2014 yılı seviyesini koruyarak %106 olarak gerçekleşmiştir.
Diğer yandan, şube başına düşen toplanan ve kullandırılan fon
miktarlarında %10 mertebesinde artış sağlanmıştır.
Türk bankacılık sektörünün mevduat ve kredi hacimlerindeki artış
2015 yılında sırasıyla %18,3 ve %19,7 olurken, katılım bankacılığı
sektörünün bu seviyelerin altında bir büyüme gösterdiği izlenmektedir.
Bunda bir üye katılım bankasının özel durumunun yansımaları söz
konusudur. Buna karşılık gerek toplanan gerekse kullandırılan fonlarda
sektörden alınan pay bir önceki yılki seviyelere yakın seyretmiştir.
Toplanan fonlarda %5,20 nispetinde pay alınmıştır.
Sektörün özkaynakları ve Sermaye Yeterlilik Rasyosu güçlüdür.
Sektörün özkaynakları da 2015 yılında sağlıklı yapısını korumuş ve
büyümesini sürdürmüştür. Katılım bankalarının toplam özkaynakları %10
artışla 10,6 milyar TL seviyesine yükselmiştir.
Katılım bankaları toplam özkaynaklarının, bankacılık sektörü
toplam özkaynakları içindeki payı %4 olmuştur. Bu durum, özkaynakların
artırılması gerektiğini göstermektedir.
Diğer yandan, 2014 yılında yönetimi TMSF?ye devredilen katılım
bankasının açıkladığı zarar nedeni ile kârlılık oranlarında keskin
düşüş yaşayan katılım bankaları sektörü, 2015 yılında baz etkisinin de
katkısıyla net kârını %181 artırmıştır. Buna bağlı olarak, özkaynak
kârlılığı 2014 yılındaki %0,9 seviyesinden %4,1?e yükselmiştir.
Sektörün Sermaye Yeterlilik Rasyosu, 2014 yılındaki %14,5?lik
güçlü düzeyini korumuş ve 2015 yılında da aynı değeri almıştır."
Kira sertifikalarının (Sukuk) artışı dikkat çekmektedir.
Katılım bankacılığının ülkemizde büyümesine paralel olarak
sistemde yerini alan kira sertifikası veya uluslararası arenada
bilinen adıyla Sukuk, fon temini açısından giderek aranan bir araç
olarak önem kazanmaktadır.
2015?te Hazine?nin yerli ve yabancı para cinsinden Sukuk (kira
sertifikası) ihraçları devam ederken, katılım bankaları da yurt içi ve
yurt dışı Sukuk ihraçları gerçekleştirmişlerdir. Küresel finansal
piyasalardaki oynaklığa rağmen, gerek Hazine?nin gerekse katılım
bankalarının ihraçlarına talep güçlü seyretmiştir.
Kira sertifikası ihraçlarının önümüzdeki dönemde öneminin ve
piyasadaki payının artacağı öngörülmektedir. Kira sertifikaları ürünü,
sadece katılım bankalarının değil, mevduat bankalarının da fonlama
tabanlarını çeşitlendirme hedeflerine hizmet edecek önemli ve cazip
bir seçenektir.
Katılım bankalarının önümüzdeki dönemde de sağlıklı büyümelerini
sürdürmesi ve bankacılık sektöründen aldıkları payları artırmaları
beklenmektedir.
Sektörün büyümesi açısından Ziraat Katılım?ın katılım bankacılığı
sektörüne dahil olması ve 2016 yılı başında Vakıf Katılım?ın
kuruluşunun gerçekleşmesi önemli gelişmeler olmuştur.
Katılım bankacılığının yanı sıra İslami sigortacılık alanında yeni
şirketlerin de devreye girmesiyle bu alanda önemli bir büyümenin
gerçekleşmesi öngörülmektedir. Bu gelişmelerle birlikte, Türkiye
Katılım Bankaları Birliği?nin 2015 yılında yayınladığı strateji
belgesinde, katılım bankacılığı sisteminin 2025?te %15 pazar payına
ulaşma vizyonu doğrultusunda emin adımlarla ilerlediği gözlenmektedir.
Katılım bankalarının, hedeflenen bankacılık pazar payına ulaşması
için bir takım mevzuat ve ürün düzenlemelerinin yapılması, ürün
çeşitliliğinin artırılması gerekmektedir. Örnek olarak, halihazırda
kullanılan ürünlerin etkinliğinin artırılması ve daha fazla kişiye
erişilmesi için başta kira sertifikası ile murabaha kullanımının
artırılması gösterilebilir. Demografik faktörlerin yanı sıra MENA
bölgesi ve İslam ülkeleriyle artan ticaret hacmi ile kamunun KOBİ?leri
destekleyen politikaları, özel sektörün katılım bankacılığı ürün ve
hizmetlerini kullanması yönünde ivme kazandırıcı unsurlar olacaktır.
Türkiye 2008 yılından bu yana artan yatırımlarla 2009-2013 yılları
arasında Endonezya?dan sonra katılım bankacılığı alanında en çok
büyüme gösteren ülke olup, EY 2016 Dünya İslami Bankacılık Rekabet
Raporu?na göre, katılım bankacılığı sektörü toplam varlıklarının 5 yıl
içinde %78,8 artarak 2020 yılında 93 milyar ABD dolarına ulaşması
beklenmektedir. "
http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/KATILIM_2015_TR_final.pdf
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey