2016 Yılı Yatırım Programı, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesinin
TBMM'de kabulünün ardından yayımlandı.
2016 Yılı Yatırım Programında merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki
kuruluşlar, KİT, özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, döner sermayeli
kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşlarının projelerine yer
verilmektedir. Mahalli idarelerin ise yalnızca dış kredi ile finanse
edilen projeleri sektörler itibarıyla sınıflandırılmış olarak
programda yer almaktadır.
2016 Yılı Yatırım Programı hazırlıklarında Onuncu Kalkınma
Planında yer alan temel politikalar ile Öncelikli Dönüşüm Programları,
2016-2018 dönemi Orta Vadeli Program ve Mali Plan'da yer alan amaç,
politika, öncelikler, mali çerçeve ve bütçe büyüklükleri dikkate
alınmıştır.
Yatırım Programı hazırlıklarında sektörel bazda eğitim, sağlık,
içme suyu ve kanalizasyon, sulama, bilim teknoloji, bilişim ve başta
demiryolu, liman, lojistik merkezleri olmak üzere ulaştırma
sektörlerine öncelik verilmiştir.
Kamu yatırımları, bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmayı
ve bölgesel gelişme potansiyelini değerlendirmeyi hedefleyen alanlara
yönlendirilmeye devam edilmiştir. Bu kapsamda kentsel gelişme odaklı
projelerin yanı sıra, GAP bölgesinde üretken özel sektör yatırımlarını
destekleyecek ekonomik ve sosyal altyapı projelerine, DAP, KOP ve
DOKAP bölgelerinde de eylem planlarıyla önceliklendirilmiş projelere
ağırlık verilmiştir.
Proje bazında ödenek teklif ve tahsislerinde, devam eden
projelerden en kısa sürede tamamlanabilecek projelere, yeni projelerde
azami oranda seçici olunarak, ekonomik ve sosyal katkısı en yüksek ve
acil hizmet ihtiyacını karşılayabilecek yatırımlara öncelik
verilmiştir.
2016 yılında kamu kesimi tarafından yapılması programlanan toplam
101 milyar TL'lik kamu sabit sermaye yatırımının, yatırım işçiliği ve
mahalli idare yatırımları hariç olmak üzere 64,9 milyar TL'lik kısmı
projelerle ilişkilendirilerek 2016 Yılı Yatırım Programında yer
almaktadır.
2016 Yılı Yatırım Programında tahsis edilen 64,9 milyar TL'lik
başlangıç ödeneği, 2015 Yılı Yatırım Programında tahsis edilen 53,5
milyar TL'lik başlangıç ödeneğine göre yüzde 21,3 artış
göstermektedir. Yıl içinde, başta bölgesel eylem planları kapsamındaki
projeler olmak üzere, öncelikli projelere yatırımları hızlandırma
ödeneği (YHÖ) ve yedek ödenek ile olabilecek diğer gelir fazlalarından
ilave kaynaklar sağlanması, böylece programlanandan daha fazla yatırım
harcaması yapılması söz konusu olabilecektir.
2016 yılında Yatırım Programı kapsamında gerçekleştirilmesi
programlanan 64,9 milyar TL'lik yatırımın yüzde 77,9'unun Merkezi
Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 18,5'inin KİT ve
Özelleştirme Kapsamındaki Kuruluşlar, yüzde 3,6'sının Döner Sermayeli
Kuruluşlar ve Sosyal Güvenlik Kuruluşları tarafından
gerçekleştirilmesi programlanmıştır.
2016 Yatırım Programı kapsamındaki 64,9 milyar TL'lik yatırım
ödeneğinden en yüksek payı yüzde 30,6 ile ulaştırma sektörü alırken,
eğitim sektörünün payı yüzde 18, tarım sektörünün payı yüzde 12,2,
sağlık sektörünün payı yüzde 8,2 ve enerji sektörünün payı yüzde
7,5'dir. Madencilik, imalat, turizm, konut, içmesuyu ve kanalizasyon,
teknolojik araştırma, çevre gibi diğer sektörlerin toplam payı ise
yüzde 23,5'dir.
Merkezi Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlardan en fazla ödenek
tahsis edilen kuruluşlar 8,5 milyar TL ile Karayolları Genel
Müdürlüğü, 8 milyar TL ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, 6,1
milyar TL ile Milli Eğitim Bakanlığı, 4,8 milyar TL ile Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı olmuştur. Kamu İktisadi
Teşebbüslerinde ise en fazla ödenek tahsis edilen kuruluşlar 5,3
milyar TL ile TCDD Genel Müdürlüğü ve 2,5 milyar TL ile TEİAŞ Genel
Müdürlüğü olmuştur.
2016 Yılı Yatırım Programında, izleme amacıyla toplama dahil
edilmeden yer alan projeler hariç olmak üzere, toplam yatırım tutarı
543,3 milyar TL, 2015 sonuna kadar toplam kümülatif harcaması 239,4
milyar TL ve 2016 yılı ödenek toplamı 64,9 milyar TL olan 3.008 adet
proje yer almaktadır.
Yatırım Programında yer alan projelerin ortalama tamamlanma süresi
3,7 yıla düşürülmüştür. Yani mevcut proje stoku için sonraki yıllarda
da aynı seviyede ödenek ayrılması durumunda, proje stokunun tamamen
bitirilebilmesi için 2016 sonrasında 3,7 yıllık ilave bir süre
gerekecektir. Söz konusu süre 2002 yılında 8,5 yıl iken bu seviyelere
düşürülmüş, kamu yatırım programının etkinliği artırılarak rasyonel
bir yapıya kavuşması sağlanmıştır. Yıl içinde sağlanabilecek ilave
kaynaklarla kamu yatırımlarının ortalama tamamlanma süresinin daha da
azaltılması söz konusu olabilecektir.
2016 Yılı Yatırım Programı kapsamında çok büyük ölçekli ve önemli
projeler yer almaktadır. Bunlardan, münferit proje niteliğindeki 20
adedi EK-1'de yer almaktadır. Söz konusu 20 projenin proje tutarı
toplamı 107,7 milyar TL ve 2016 yılı ödenek toplamı 7,3 milyar TL
olup, 2016 Yılı Yatırım Programındaki 543,3 milyar TL'lik toplam proje
tutarının yüzde 19,8'ini, 64,9 milyar TL'lik toplam ödeneğin ise yüzde
11,2'sini oluşturmaktadır.
2016 Yılı Yatırım Programında toplulaştırılmış veya program
niteliğindeki projeler de yer almaktadır. Bunlardan 20 adet proje
EK-2'de yer almaktadır. Toplulaştırılmış veya program niteliğindeki 20
projenin proje tutarı toplamı 100,6 milyar TL ve 2016 yılı ödenek
toplamı 13,5 milyar TL olup, 2016 Yılı Yatırım Programındaki 543,3
milyar TL'lik toplam proje tutarının yüzde 18,5'ini, 64,9 milyar
TL'lik toplam ödeneğin ise yüzde 20,8'ini oluşturmaktadır.
Dış proje kredisi ile finanse edildiği için yatırım programında
yer verilen mahalli idare yatırımlarından İstanbul Büyükşehir
Belediyesine ait toplam tutarı 16 milyar TL, 2016 yılı ödeneği 2,3
milyar TL olan 5 büyük kentiçi ulaşım projesi yer almaktadır.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey