Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat
Acar, 2016 G-Bilim Akademileri Toplantısı?nda TÜBA?nın da imzaladığı
?beyin bilimi, afetlere karşı dayanıklılık ve geleceğin bilim
insanları? konularına ilişkin ?G-Bilim Akademileri 2016 Ortak
Bildirileri?ni Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık?a sundu.
2016 G-Bilim Akademileri Toplantısı, Japonya Bilim Konseyi?nin ev
sahipliğinde 18-19 Şubat 2016 tarihlerinde Japonya-Tokyo?da
gerçekleştirildi. G-20 ülkeleri Ulusal Bilim Akademilerinin davet
edildiği ve Japon Bilim ve Teknoloji Politikası Bakanı Shimajiri?nin
açılış konuşması ile başlayan toplantıya Brezilya, Kanada, Fransa,
Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, G. Kore, Güney Afrika,
Türkiye, Birleşik Krallık (İngiltere), ABD ulusal bilim akademileri
ile Afrika Bilimler Akademisi Başkanları ve temsilcileri katıldı.
Toplantıda Türkiye?yi, Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı Prof. Dr.
Ahmet Cevat Acar ile TÜBA Konsey üyesi Prof. Dr. H. Tayfun Özçelik
temsil etti.
G-Akademiler toplantısında, bütün ülkelerin yüz yüze olduğu
küresel, bölgesel ve ulusal meseleler olarak kabul edilen üç konu ele
alındı: 1) Küresel beyin kaynaklarını anlaşılması, korunması ve
geliştirilmesi, 2) Afetlere karşı dayanıklılığı güçlendirmek
sürdürülebilir kalkınma için gereklidir ve 3) Geleceğin bilim
insanlarının yetiştirilmesi. "Beyin, Afet ve Bilim İnsanı Geliştirme"
konularına ilişkin durum tespiti ile politika ve eylem önerilerini
içeren açıklama metinlerine, katılımcı akademilerin toplantı ve
sonrasında yaptıkları katkılarla son şekilleri verildi. Toplantıda,
kabul edilen açıklamaların akademilerce, ilgili hükümet makamlarına
sunulması ve kamuoyuyla paylaşılması da karar altına alındı.
G-Bilim Akademileri ?beyin bilimi, afetlere karşı dayanıklılık ve
geleceğin bilim insanları? konularında eylem çağrısında bulunuyor
Üç konu hakkındaki verimli tartışmalar sonucunda bilimde açık
erişimin anlamı, afetler ile göç arasındaki ilişki ve sürdürülebilir
kalkınma hedefleri gibi çeşitli ilgili konularda da bazı bilimsel
tespitler ortaya koyuldu. Bu konular gündeme dahil edilmedi ancak
gelecek tartışmalara bırakıldı.
Ayrıca Şubat toplantısında, geçen yıl Schloss Elmau?da (Almanya)
düzenlenen G7 Zirvesi?ne yönelik yapılan ortak açıklamaların devamı
niteliğinde, yeni açıklamalar yapıldı. Katılımcı akademiler ?bulaşıcı
hastalıklar ve antimikrobiyal direnç?, ?ihmal edilmiş tropik
hastalıklar? ve ?okyanusların geleceği? alanlarında her bir ülkede
düzenli çalışmalar yapıldığını onayladılar ve bu gelişmeleri
memnuniyetle karşıladılar.
G-Bilim Akademileri Toplantısı (2016) Ortak Açıklamaları:
Küresel Beyin Kaynaklarını Anlama, Koruma ve Geliştirme: İnsan
beyni uygarlığın en değerli kaynağıdır. Bu nedenle, beyin bilimine
yapılan yatırım toplumun geleceğine yönelik bir yatırımdır. Beyinin
optimal gelişimini anlamak, korumak ve geliştirmek için ülkelerin iş
birliği yapması zorunludur.
Küresel beyin kaynaklarını geliştirmek için G-Bilim Akademileri
birbirine koşut olarak izlenecek dört hedef öneriyor. Bu şekilde
nöroloji bilimine verilen stratejik destek topluma fayda sağlayacak:
1) Uluslararası iş birliği vasıtası ile yapılan temel
araştırmaların desteklenmesi,
2) Beyin rahatsızlıklarının teşhisi, önlenmesi ve tedavisi için
küresel düzeyde programlar oluşturulması,
3) Beynin teorik modellenmesinin ve beyin temelli yapay zekânın
gelişiminin teşvik edilmesi,
4) Beyne duyarlı bir toplumun temel unsurları olarak eğitim ve
hayat yönetimini geliştirmek için nöroloji biliminin sosyal bilimler
ve davranış bilimleri ile entegre edilmesi.
Afetlere Karşı Dayanıklılığı Güçlendirmek Sürdürülebilir Kalkınma
için Gereklidir: Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde afetler
nedeniyle kayıplar artıyor. Artan olağan üstü olaylar ile birlikte
insanla ilgili faktörler tehlikelerin olumsuz sonuçlarını
şiddetlendiriyor. 21. yüzyılın küreselleşen dünyasında bir ülkedeki
bir afet diğerlerinde de dalgalanmalara yol açıyor. 2015?te
uluslararası toplum üç büyük antlaşmayı kabul etti: Afet Riskinin
Azaltılması İçin Sendai Çerçeve Antlaşması 2015-2030, Sürdürülebilir
Kalkınma Hedefleri ve Paris İklim Değişikliği Antlaşması.
G-Bilim Akademileri Sendai Çerçeve Antlaşması?nı hızlandırmak
amacı ile afetlere karşı dayanıklılık ve sürdürülebilir kalkınma
konusunda altı politika eylemi öneriyor:
1) Risk, kırılganlık ve dayanıklılığı değerlendirmek için ölçüm ve
göstergelerin geliştirilmesi,
2) İlgili veri alt yapısını kurma da dahil olmak üzere afet
riskinin değerlendirmesinin geliştirilmesi ve bilimsel ve teknik
bilginin ilerletilmesi,
3) Afetlerin önlenmesi için yenilikçi mühendisliğin geliştirilmesi
ve politik ve kamusal farkındalığın artırılması,
4) Yaşanan değişime sürdürülebilir bir dünya yönünde ivme
kazandırmak için disiplinler arası ve disiplinler ötesi iş birliği
çabalarının güçlendirilmesi,
5) Yatırımcı topluluk ile irtibata geçilmesi,
6) Pratik çözümler sağlamak için özel sektör ve ilgili paydaşlar
ile bilgi paylaşımı amacıyla bir forum başlatılması.
Geleceğin Bilim İnsanlarının Yetiştirilmesi:
Günümüz toplumu büyük oranda bilim temelli keşiflere, teknolojiye
ve politikalara dayanıyor. Bunun ışığında geleceğin bilim insanlarını
yetiştirmek toplumun gelişimi için önemli. Bilim insanları ile
toplumun etkileşiminin ve çeşitlilik arz eden bir küresel işgücü
oluşturulmasının teşvik edilmesi gerekiyor.
G-Bilim Akademileri?nin tavsiyeleri:
1) Gerekli kapasitelerin sağlanması için bilim eğitiminin ileri
düzeyde teşvik edilmesi,
2) Genç bilim insanlarının daha geniş sektörlerde kariyer
gelişiminin desteklenmesi,
3) Bilim insanlarının değerlendirilmesinin nitelik ve çeşitli
faaliyetler temelinde yapılması,
4) Bilim konusunda halk ve çocuklar ile iletişime geçilmesine
öncelik verilmesi,
5) Politikalar konusunda bilimsel tavsiyelerde bulunmaları
doğrultusunda bilim insanlarının eğitilmesi,
6) Kariyer gelişimleri için kadınların ve azınlık gruplarının
çalışma koşullarının iyileştirilmesi,
7) Gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkeler arasında işbirliği
sağlanarak karşılıklı hareketliliğin ve bilim kapasitesinin
geliştirilmesi,
8) Akademik literatür ve bilgiye erişimin ve araştırma sonuçlarını
yayınlama imkanlarının sağlanması.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey