Türkiye Cumhuriyer Merkez Bankası, Türk Parası Kıymetini Koruma
Hakkında 32 Sayılı Karar ile Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının
2008-32/34 Sayılı Tebliğine İlişkin (I-M Sayılı) Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası Genelgesinin 36 ncı maddesi yürürlükten kaldırıldı.
Kaldırılan maddeyle birlikte süper döviz hesapları tarihe karıştı.
Merkez Bankası'ndan konuya ilişkin olarak yapılan ayrıntılı
açıklamada şu bilgilere yer verildi:
"İşçi dövizi hesapları, 1970?li yılların ikinci yarısında
ülkemizin yaşadığı döviz darboğazının yurt dışında yaşayan
vatandaşlarımızın tasarruflarının ülke ekonomisine kazandırılarak
aşılması amacıyla ilk defa 1976 yılında açılmaya başlanmıştır. Bu
uygulama çerçevesinde, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza Bankamız
nezdinde Kredi Mektuplu Döviz Tevdiat Hesabı (KMDTH) açma imkanı
tanınmıştır. Söz konusu hesaplar yurt dışında yaşayan
vatandaşlarımızdan büyük ilgi görmüş, 1976 yılında 65 milyon euro olan
KMDTH toplamı 1980 yılında 369 milyon euroya çıkmış, 1980?li yıllarda
hızla artarak 1990 yılında 5,8 milyar euroya yükselmiştir.
1994 yılındaki ekonomik kriz sırasında ülkemizin artan döviz
ihtiyacı nedeniyle, Bankamız, KMDTH?lerin yanı sıra, Süper Döviz
Hesabı (SDH) uygulamasını başlatmıştır. SDH?lerle birlikte işçi dövizi
hesaplarının tutarı sürekli artmaya devam ederek 2003 yılında 13,8
milyar euro ile en yüksek düzeyine ulaşmıştır.
İşçi dövizi hesapları, 2000?li yıllara kadar Bankamızın döviz
rezervlerinin önemli bir kısmını oluşturmuş, 1970?li yılların
sonundaki döviz darboğazının aşılmasında, 1980?li yıllarda piyasa
ekonomisine geçiş sürecinde gerekli döviz finansmanının sağlanmasında
ve 2000?li yılların başına kadar olan dönemde Bankamızın para ve kur
politikasının yürütülmesinde önemli katkılar sağlamıştır.
Diğer yandan
2000?li yıllarla birlikte finansal sistemin ve finansal araçların
gelişmesine paralel olarak, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın
tasarruflarını ülkemiz ekonomisine farklı ve güvenli şekilde aktarma
seçenekleri artmış,
2002 yılından başlayarak uygulanan tutarlı para ve maliye
politikaları ile yapısal reformlar, Bankamız döviz rezervlerinin işçi
dövizi hesapları dışındaki işlemlerle artırılmasına olanak
sağlamıştır.
Bankamız, 2003 yılından itibaren, uzun dönemde asli merkez
bankacılığı görevlerine odaklanmak ve yurt dışında yaşayan
vatandaşlarımızın tasarruflarını ülkemiz ekonomisine gelişen
bankacılık sistemi aracılığı ile daha etkin şekilde aktarma imkanı
sağlamak amaçlarıyla işçi dövizi hesaplarının aşamalı olarak
azaltılmasına yönelik bir strateji izlemeye başlamıştır. Bu çerçevede,
KMDTH ve SDH faiz oranları aşamalı olarak düşürülmüştür.
Nitekim, uygulanan bu aşamalı strateji çerçevesinde, 2003 yılında
13,8 milyar euro olan işçi dövizi hesaplarının toplamı, 30 Eylül 2013
itibarıyla 4,2 milyar euro düzeyine kadar gerilemiştir. Böylece, 1980
yılında % 34, 1990 yılında % 124, 2000 yılında % 54 olan işçi dövizi
hesaplarının Bankamız döviz rezervlerine oranı, 2003 yılından itibaren
belirgin bir şekilde azalarak, Eylül 2013 itibarıyla % 5,2?ye
düşmüştür. Dolayısıyla, işçi dövizi hesaplarının, Bankamız para ve kur
politikaları açısından önemi azalmıştır. Diğer yandan, işçi dövizi
hesaplarındaki çekilişlerin asıl olarak ülkemiz bankacılık sistemine
yöneldiği, bir kısmının da yurt içinde diğer yatırım ve harcamalarda
kullanıldığı, dolayısıyla, Bankamızın işçi dövizi hesaplarını azaltma
stratejisinin, ülkemiz açısından önemli bir kaynak kaybına neden
olmadığı gözlemlenmiştir.
Bankamız, işçi dövizi hesapları uygulamasına 2014 yılından
başlayarak aşamalı olarak son verecektir. Bu amaçla, KMDTH ve SDH
işlemlerini düzenleyen ?Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32
sayılı Karar ile Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının 2008-32/34 Sayılı
Tebliğine İlişkin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (I-M sayılı)
Genelgesinde yapılan değişiklikler, 8/10/2013 tarih ve 28789 sayılı
Resmi Gazete?de yayımlanmıştır. Söz konusu değişiklikler, Bankamız
internet sitesinde de yer almaktadır.
Yeni düzenlemelere göre
1/1/2014 tarihinden itibaren yeni hesap açılmayacaktır.
31/12/2014 tarihine kadar vadesi dolan ve hesap sahiplerince
kapatılmayan hesapların vadeleri, aynı vade ve vade bitim tarihinde
yürürlükte olan faiz oranları ile bir defaya mahsus olmak üzere
yenilenecektir.
1/1/2015 tarihinden itibaren vadesi dolan hiçbir hesabın vadesi
yenilenmeyecek, vadesi dolan hesaplar tahakkuk ettirilen faizleriyle
birlikte, sıfır faizli vadesiz hesap olarak takip edilecektir.
1/1/2015 tarihinden itibaren hak sahipleri tarafından kapatılmayan
hesaplar, vadeleri de dikkate alınarak Borçlar Kanunu hükümlerine göre
10 yıl sonra zamanaşımına uğrayacaktır.
Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza, 1976 yılından bu yana
Bankamız uygulamalarına gösterdikleri ilgi ve ülkemiz ekonomisine
yaptıkları katkılar için teşekkür eder, katkılarının gelişen finansal
sistemdeki diğer araçlarla devam edeceği beklentisiyle sağlık ve
mutluluk dolu bir yaşam dileriz."
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey